Ғәдтәр

Ғәдтәр (ғәр. عاد‎ — ғәд; рус. адиты) — Ҡөрьәндә һәм мосолман риүәйәтендә: Ғәрәбстандың һәләк булған «ҡәүемдәренең» береһе; «алпамышалар ҡәбиләһе». Ҡөрьәндә улар әл-Әхкәфтә йәшәгән, шәрехләүселәр фекеренсә, бында һүҙ Көнсығыш Һадрамаут сүллегендәге Йәмән тураһында бара.

Ғәдтәр

Һаны һәм йәшәгән урыны
Барлығы: 0 Көнсығыш Һадрамаут (Йемен)
Юҡҡа сыҡҡан	I в. до н.э.
Дин	мәжүсилек
Раса тибы	Европеоидтар
Халыҡ	семиттар
Туғандаш халыҡтар	ғәрәптәр

Оазистағы боронғо ҡала Убар емереклектәре.
Алғы планда боронғо ҡоҙоҡ.

Ғәдтәр ислам сығанаҡтарында

Ғәдтәр Ҡөрьәндә Аллаһы тәғәләнең тәкәббер һәм иман килтереүҙән баш тартҡан кешеләрҙе юҡ итеүе миҫалы итеп телгә алына. Ғәдтәр оҙаҡ ваҡыт байлыҡта йәшәй, тәкәбберлек күрһәтә һәм Тәүхидкә (Бер Аллаһлыҡҡа) саҡырған Һуд пәйғәмбәр артынан эйәрмәй. Бының өсөн ғәдтәр ҡоролоҡ, артабан дауыл ебәрелеп, язаға тарттырыла. Ете төн һәм һигеҙ көн ҡоторған ҡойон ғәдтәрҙе юҡ иткән.

Убарҙа ҡаҙыныу эштәре

1990 йылдар башында бөтә донъяға билдәле бер нисә гәзит бик мөһим археологик асыш — Убар ҡалаһы табылыуы тураһында хәбәр итә. Иң ҡыҙыҡлыһы — ҡаланың исеме Ҡөрьәндә телгә алына. Бәҙүәндәрҙең фольклорында ишетергә мөмкин булған боронғо ҡаланың асылыуы ҙур ҡыҙыҡһыныу уята. Ҡөрьәндә телгә алынған ҡаланы археолог-һәүәҫкәр Николос Клэпп таба.

Ҡаҙыныу эштәре барышында табылған ҡоролмалар араһында Көрьәндә телгә алынған бейек колонналар ҙа була. Ғәрәп теленән тәржемә ителгән «Әхкәф» «ҡом өйөмдәре» тигәнде аңлата һәм «хикф» тигән һүҙҙең күплек һаны булып тора. Убарҙа ҡаҙыныу эштәре боронғо ҡаланың 12 метрлыҡ ҡом аҫтында ерләнеү фактын раҫлай.

Ғәдтәр Ҡөрьәндә

• Ғәдтәргә бирелгән байлыҡ: 7:69, 26:133, 134, 89:7, 8;
• Ғәдтәр тәкәбберлеге: 41:15, 26:128, 129;
• Һудтың күрәҙәлеге: 7:65—72, 11:50—57, 23:32, 26:124—135, 46:21—23;
• Һудтың эҙәрлекләүе: 7:66, 67, 11:53—55, 14:9, 26:136, 137, 38:12, 46:21, 50:13, 54:18;
• Ғәдтәрҙе юҡ итеү: 7:72, 11:58, 11:89, 23:41, 25:38, 26:139, 29:38—40, 40:31, 41:13—16, 46:24, 25, 51:41, 42, 53:50, 54:19, 20, 69:6—8, 89:6.