Эдуард Тельч (Эде Тельча, нем. Eduard Teltsch, венгр. Telcs Ede; 12 май 1872 йыл, Байя, Венгрия18 июль 1948 йыл, Будапешт) — Венгрия скульпторы һәм миҙал эшләүсеһе.

Эдуард Тельч
мадьярса  Eduard Teltsch
Рәсем
Зат ир-ат[1]
Гражданлыҡ  Венгрия[2]
Тыуған ваҡыттағы исеме мадьярса  Teltsch Ede
Тыуған көнө 12 май 1872({{padleft:1872|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:12|2|0}})[1][3]
Тыуған урыны Байя (Венгрия), Венгрия
Вафат булған көнө 19 июль 1948({{padleft:1948|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})[1] (76 йәш) или 18 июль 1948({{padleft:1948|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:18|2|0}})[4] (76 йәш)
Вафат булған урыны Будапешт, Икенсе Венгрия Республикаһы[d][5]
Ерләнгән урыны Фаркашрети[d]
Ҡәбере һүрәте
Һөнәр төрө скульптор, медальер
Әүҙемлек урыны Нидерланд[1] һәм Будапешт[1]
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы 1948[1]
Изображение памятной доски
Защитник авторских прав reproduction right represented by CISAC-member[d][6]
Хеҙмәттәре тупланмаһы ASR historic collection[d][7] һәм National Museum Paleis het Loo[d][8][9]
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d]
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы Ede Telcs
 Эдуард Тельч Викимилектә

Биографияһы

үҙгәртергә

Эдуард Тельч Суботицала гимназияла уҡый, һуңынан 1887 йылдан Будапештта һөнәрселек мәктәбендә уҡый. 1888 йылда Вена сәнғәт академияһына уҡырға инә, унда 1892 йылға тиклем Эдмунд фон Хельмерҙа скульптура өйрәнә һәм 1892 йылда Фюгер премияһы менән бүләкләнә. Артабан 1895 йылға тиклем Тельч скульптураға махсуслашҡан мәктәптә Каспар фон Цумбушта уҡый. 1893 йылда уның беренсе эштәре Мючарнокела күрһәтелә 1895 йылда Тельч Дьердя Залыла эшләй, ә 1896 йылда Будапештта үҙ оҫтаханаһын аса. 1896 йылда Тельчтың скульптуралары Будапешттың күргәҙмәһендә ҡатнаша, 1906 йылда Тельч портерттары Миланда Бөтә донъя күргәҙмәһендә күрһәтелә. Эдуард Тельч Будапештта Гремеш һарайының фасадын биҙәү өсөн Томас Гремештың скульптура портретын, Кечкеметта Лайош Кушуту һәйкәлен, сәйәсмән Дежё Силадьяның бюсын, Вёрёшмарти майҙанында Михай Вёрёшмарти һәйкәлен (Эдуард Каллош менән берлектә), Будапештта Батырҙар майҙанындағы ансамбль өсөн Ласло һынын һәм Миклош Барабаш һәм Михай Мункачи ҡәберҙәрендәге һәйкәлдәрҙе төҙөй.

Эде Тельч Италия, Франция, Англия һәм Германия буйлап күп сәйәхәт итә, 1920—1922 йылдарҙа Утрехтта йәшәй. Тыуған иленә ҡайтыу менән «Геллерт» ҡунаҡханаһында һыу инеү урыны өсөн балалар скульптура төркөмөн һәм Варошлигетеҙа Вайдахуньяд һарайы янында Игнац Альпар һәйкәлен төҙөй

Ференц Сарновский һәм Фелюп Бек менән бергә Эде Тельч венгр медальер сәнғәтенә нигеҙ һалыусы тип иҫәпләнә. Тельч сәйәсмәндәр Ференц Деак[10] һәм Дьюла Андраша[11] , рәссам Ференц Сольдатич шһәм музыкант Давид Попперҙың[12] портреттары менән миҙалдар һәм плакаттар, «Материнство» һәм «Сидящий фавн» миҙалдары төҙөй. Тельчтың эштәре Антверпенда, Дрезденда, Брюсселдә, Монцта, Барселонала, Парижда һәм Венецияла, шулай уҡ Сент-Луиста Бөтә донъя күргәҙмәһендә ҡатнаша. Эдуард Тельч оҫтаханаһында скульпторҙар Дьюла, мураньи, Лайош Беран, Йожеф Ременьи һәм Пауль Винче эшләй. Эдуарл Тельч ҡулланма сәнғәттең венгр йәмғиәтендә тора. Фаркашрети зжыяратында ерләнә.

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 RKDartists (нидерл.)
  2. RKDartists (нидерл.)
  3. Ede Telcs // Benezit Dictionary of Artists (ингл.)OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. Find a Grave (ингл.) — 1996.
  5. https://rkd.nl/explore/artists/98821
  6. Telcs, Ede // https://web.archive.org/web/20210630075411/https://www.dacs.org.uk/licensing-works/artist-search/artist-details?ArtistId=0758a54b-ebec-e711-8b59-000c29e811b2
  7. Stichting Kunst & Historisch Bezit ASR E. (Begeer) Telcs // (unspecified title) (нидерл.)Stichting Kunst & Historisch Bezit ASR, 2019.
  8. E. Telcs // Penning, geboorte van Beatrix, prinses der Nederlanden, 1938 — 1938.
  9. E. Telcs // (unspecified title)
  10. mke.hu
  11. europeana.eu
  12. eremkedvelok.hu

Һылтанмалар

үҙгәртергә