Хужамәт
Хужамәт[2] (Күзәмбәт, Ҡужөмбәт[3]; татар. Хужамәт, рус. Кузембетьево) — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Минзәлә районы ауылы.
| Хужамәт | |
| татар. Хуҗамәт | |
| Рәсми атамаһы | Хуҗамәт |
|---|---|
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәге | Кузембетьевское сельское поселение[d][1] |
| Административ-территориаль берәмек | Кузембетьевское сельское поселение[d][1] |
| Почта индексы | 423710 |
 | |
География үҙгәртергә
Ауыл Урғаҙы йылғаһы буйында, Ҡазан—Өфө автомобиль юлында, Минзәлә ҡалаһынан көньяҡ-көнбайышҡа табан 24 км алыҫлыҡта урынлашҡан[4].
Тарих үҙгәртергә
Ауылға байлар ырыуы башҡорттары нигеҙ һала. 1734 йылдан билдәле[3]. Ауыл Байлар улусының Салағош түбәһенә ҡарай, һуңыраҡ был улус Ырымбур губернаһы (1865 йылдан Өфө губернаһы) Минзәлә өйәҙенә инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Күзкәй административ-территориаль улусы составына керә[5].
Ауыл кешеләре 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында әүҙем ҡатнаша[4].
XX быуат башында ауылда мәсет (1836 йылдан билдәле), мәктәп, мәҙрәсә, 3 һыу тирмәне, 20 кибет, почта станцияһы, тимерлек, баҙар теркәлгән[5][4].
1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны составында була. 1930 йылдан Минзәлә районы составына керә[4].
Халҡы үҙгәртергә
1795 йылда ауылда 80 башҡорт һәм 78 типтәр; 1834 йылда — 119 ир затлы башҡорт һәм 67 типтәр; 1870 йылда — 193 башҡорт, 207 типтәр һәм 47 татар; 1912 йылда — 265 башҡорт, 435 типтәр һәм 72 татар иҫәпләнгән[5][6].
| 1795 | 1859 | 1870 | 1897 | 1913 | 1920 | 1926 | 1938 | 1949 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 149 | 396 | 447 | 753 | 1031 | 840 | 545 | 568 | 504 | 725 | 942 | 880 | 864 |
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 ОКТМО (урыҫ)
- ↑ Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 393. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
- ↑ 3,0 3,1 Населённые пункты камско-икских башкир, входившие в Казанскую и Уфимскую губернии / Хужамәт // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Татарская энциклопедия.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 139-142. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.
- ↑ История башкирских родов. Байлар. Том 22. / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. З. Султанмуратов, И. Р. Саитбатталов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, И. М. Васильев, А. М. Зайнуллин, В. Г. Волков, А. А. Каримов. — Уфа: Китап, 2016. — С. 127. — 916 с. — ISBN 978-5-850-51605-5.
