Төркөстан армияһы (РККА)

Төркөстан армияһы (РККА) — Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы осоронда булдырылған РККА армияларының береһе.

Төркөстан армияһы
Ғәскәрҙәр: ҡоро ер ғәскәрҙәре
Ғәскәр төрө: пехота
Формирование: 5.03 1919 —
15.06 1919
Фронттар составында: РККА-ның Көнсығыш фронты
Командующийҙар
Зиновьев Г.В.
Распопов В.П.
Фрунзе М.В.
Хәрби операциялар
Ырымбур тирәһендәге алыштар (март-апрель 1919)
Көнсығыш фронтының контрһөжүме
Боғорослан операцияһы
Бәләбәй операцияһы
Өфө операцияһы.

Составы үҙгәртергә

Төркөстан армияһы (РККА) Көнсығыш фронты ғәскәрҙәре командующийы Каменев С. С. 1919 йылдың 5 марты директиваһы буйынса Ырымбур уҡсылар һәм 3-сө Төркөстан кавалерия дивизияларынан төҙөлгән. Көнсығыш фронты армиялары төркөмө составына ингән.

Төркөстан армияһы составына ингән:

  • 2-се уҡсылар дивизияһы (1919, май-июнь),
  • 24-се уҡсылар дивизияһы (1919, май-июнь),
  • 25-се уҡсылар дивизияһы (1919, май-июнь),
  • Ырымбур, аҙаҡтан 31-се уҡсылар дивизияһы (1919, март-июнь),
  • 3-сө Төркөстан кавалерия дивизияһы (1919, март-июнь)

Хәрби ғәмәлдәре үҙгәртергә

Ырымбур тирәһендә аҡтарҙың яҙғы һөжүме ваҡытында (1919 йылдың март-апреле) аҡ казактар менән алыштар алып бара. Төп удар йүнәлешендәге Боғорослан, Өфө һәм Бәләбәй операцияларында уңышлы хәрәкәт итеп, 1919 йылдың апрель аҙағынан Көнсығыш фронтының контрһөжүмендә ҡатнаша, 1919 йылдың 15 июнендә тарҡатыла[1].

Төркөстан армияһының 5 февралдә тарҡатылыуы тураһында Көнсығыш фронты командованиеһының приказы булған документ бар:

ДИРЕКТИВА КОМАНДОВАНИЮ 1-й И ТУРКЕСТАНСКОЙ АРМИЙ О ПРИОСТАНОВКЕ ОПЕРАЦИИ НА ОРСК И ВЕРХНЕУРАЛЬСК И О ПЕРЕФОРМИРОВАНИИ ТУРКЕСТАНСКОЙ АРМИИ В ДИВИЗИЮ

№ 64/ш, г. Арзамас 5 февраля 1919 г.

Ввиду получения новых сведений о том, что Туркестанская армия наполовину не пошла [2] по домам и остатки её не представляют мало-мальски боеспособных частей, Реввоенсовет фронта приказывает: 1. Начавшуюся в 1 армии операцию на Орск и Верхне-Уральск временно приостановить, ведя на этих направлениях лишь преследование противника. 2. В распоряжении 1 армии остаются четыре пехотных полка 25 дивизии, которой должен быть занят район Илецкий Городок—Ново-Илецк—Илецкий. Остальные три пехотных и один кавалерийский полки передать в 4 армию. Штадиву 25 остаться в Илецком Городке. 3. Туркестанскую армию, как таковую, считать не существующей. Из остатков армии командарму 1 сформировать дивизию, обратив на её пополнение 2 бригаду 20 дивизии без трех рот, кои уже получили назначение во 2 армию. Разграничительной линией между 4 и 1 армиями устанавливается: Самара—Илецкий Городок—Ново-Илецк (последние два включительно для 1 армии). Задача 4 армии прежняя. О получении директивы и сделанных распоряжениях донести.

Реввоенсовет: С. Каменев, С, Гусев

— ЦГАСА, ф. 157, оп. 3, д. 151, л. 46. Заверенная копия.[3]

Командирҙар составы үҙгәртергә

Командующийҙар:

  • Зиновьев Г. В. (1919 йылдың 11 мартынан 22 майына тиклем),
  • В. п. Распопов (1919 йылдың 22-24 майында),
  • Фрунзе М. В. (1919 йылдың 24 майынан 15 июненә тиклем).

РВС ағзалары:

  • Кафиев М. Д. (1919 йылдың 11 мартынан 10 майға тиклем),
  • Мирский А. К. (1919 йылдың 9 майынан 7 июненә тиклем),
  • Голощекин Ф. И. (1919 йылдың 12 апрелдән 17 июнгә тиклем)

Штаб начальниктары:

  • Митин А. И. (ваҡытлыса вазифа башҡарыусы,1919 йылдың 23 мартынан 11 апреленә тиклем),
  • Распопов В. П. (1919 йылдың 11 апреленән 22 майға тиклем),
  • Лазаревич В. С. (1919 йылдың 24 майынан 1 июленә тиклем).

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Гражданская война и военная интервенция в СССР. Энциклопедия. М.: Советская энциклопедия, 1983.

Һылтанмалар үҙгәртергә

  1. Гражданская война и военная интервенция в СССР. Энциклопедия. М.: Советская энциклопедия, 1983.
  2. Так в документе.
  3. Директивы командования фронтов Красной Армии (1917—1922 гг.). М., Воениздат, 1971