Сунтар улусы
Сунтар улусы (районы) (саха Сунтаар улууһа) — Рәсәй Федерацияһының Саха Республикаһында (Яҡутстан) административ-территориаль берәмек (улус йәки район) һәм муниципаль берәмек (муниципаль район)
| Сунтар улусы | |
| Байраҡ[d] | |
.png) | .png) |
| Нигеҙләү датаһы | 9 ғинуар 1930 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәк | Сунтар |
| Административ-территориаль берәмек | Яҡут Республикаһы һәм Яҡут Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы |
| Сәғәт бүлкәте | YAKT[d] |
| Халыҡ һаны | 22 352 кеше (2023)[1] |
| Майҙан | 25 304 км² |
| Рәсми сайт | mr-suntarskij.sakha.gov.ru |
 | |
 | |
 Сунтар улусы Викимилектә | |
Административ үҙәге — Сунтар ауылы.
Географияһы
үҙгәртергәМайҙаны — 57,8 мең км²
Улус Вилюй йылғаһының урта ағымында урынлашҡан. Сиктәш Төньяҡта һәм төньяҡ-көнсығышта Нюрбин улусы, көнсығышта — Үрге Вилюй, көньяҡ-көнсығышта — Олёкминск, көньяҡ-көнбайышта —Лена, көнбайышта — Мирный улустары менән сикләшә.
Яҫы таулы рельеф. Улустың төньяғында —Вилюй платоһы, көньяғында — Лена буйы платоһы.
Муниципаль-территориаль ҡоролошо
үҙгәртергәСунтарский улусы (районда), ойошмалар сиктәрендә урындағы үҙидаралыҡ, шул иҫәптән 26 муниципаль берәмек статусы ауыл биләмәһе (наслег)[2][3]:
Милли составы
үҙгәртергәХалыҡтың төп өлөшө — саха (92,5 %). Шулай уҡ бында : урыҫтар (5,0 %), эвендар (0,2 %), эвенктар (0,2 %) һәм башҡа милләттәр (2,1 %) йәшәй.
Тораҡ пункттар
үҙгәртергәСунтар улусы 39 тораҡ пункттан тора.
Улус менән бәйле шәхестәр
үҙгәртергә- Попов Леонид Андреевич (1919, Наслег Арылахский — 1990) — саха совет яҙыусыһы.
- Бессонов Георгий Евдокимович (1915—2005) — урта мәктәп уҡытыусыһы (Тойбохой ауылы), Социалистик Хеҙмәт Геройы.
- Кривошапкина Мария Афанасьевна (1981), бокс буйынса халыҡ-ара класлы спорт мастеры, Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры, ике тапҡыр донъя чемпионы, Рәсәй чемпионаты (2012 йылда 1-се урын), бокс буйынса Европа кубогы чемпионы, профессионалдар араһында кикбоксинг буйынса донъя чемпионы.
- Семёнов Григорий Трофимович (1903—1970) — совет геологы, Социалистик хеҙмәт геройы.
Палеонтология
үҙгәртергәТээтэ йылғаһы буйында, Сунтар улусы Хоро ауылы янында, аҡбур осоро башындағы динозаврҙар табылған (145—125 млн йыл элек). Аллозавр, целурозавр һәм дромеозавр, стегозавр[4] һәм камаразавр, хампозавр рептилияһы[5][6][7], терапсид Xenocretosuchus ҡалдыҡтары осраған. Шулай уҡ кимереүселәргә оҡшаш Cryoharamia tarda төрө асыҡлана[8][9].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам
- ↑ Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»
- ↑ Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия). Дата обращения: 31 ғинуар 2011. Архивировано из оригинала 27 июль 2013 года. 2013 йыл 27 июль архивланған.
- ↑ Pavel P. Skutschas et al. Wear patterns and dental functioning in an Early Cretaceous stegosaur from Yakutia, Eastern Russia, March 17, 2021
- ↑ Стегозавры местности Тээти Хоринского наслега Сунтарского улуса Республики Саха (Якутия) 2019 йыл 9 май архивланған.
- ↑ Сунтарозавры
- ↑ Динозавры в Якутии
- ↑ A new euharamiyidan mammaliaform from the Lower Cretaceous of Yakutia, Russia, 2020
- ↑ Новый род мезозойских млекопитающих нашли в сибирском «убежище»
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Сунтарский улус на сайте Центра СЭПМ
- Сунтарский улус на сайте Энциклопедии «Лучшие Люди России» Архивная копия от 29 июнь 2020 на Wayback Machine
|
Сунтар улусы Викимилектә |
|---|