Сирота Лео Григорьевич
Сирота Лео Григорьевич (4 май 1885 йыл—25 февраль 1965 йыл) — йәһүд сығышлы СССР һәм Америка пианист-виртуозы.
| Сирота Лео Григорьевич | |
 | |
| Зат | ир-ат[1] |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Америка Ҡушма Штаттары Рәсәй империяһы |
| Тыуған көнө | 4 май 1885[2][3] |
| Тыуған урыны | Каменец-Подольск, Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 25 февраль 1965 (79 йәш) или 24 февраль 1965[4] (79 йәш) |
| Вафат булған урыны | Америка Ҡушма Штаттары |
| Балалары | Beate Sirota Gordon[d] |
| Һөнәр төрө | пианист |
| Уҡыу йорто | Национальная музыкальная академия Украины имени П. И. Чайковского[d] |
| Кемдә уҡыған | Ферруччо Бузони[d][5] |
| Музыка ҡоралы | фортепиано |
 Сирота Лео Григорьевич Викимилектә | |
Биографияһы
үҙгәртергәЛео Григорьевич Сирота 1885 йылдың 4 майында Рәсәй империяһының Подольск губернаһы Каменец-Подольский ҡалаһында тыуа. 11 йәшендә инде өлкән уҡыусыларға дәрес бирә һәм концерт турнеһына йөрөй. Киевта Григорий Ходоровскийҙа уҡый[6]. Берлинда Сирота Европа илдәренә Сергей Кусевицкий оркестры менән концерт сәфәрен башлай. Һуңғараҡ йәш музыканттың уҡытыусыһы итеп Александр Глазунов тәғәйенләнде.
Лео Сиротаның репертуарында Моцарттың бөтә әҫәрҙәре, Бетховендың бөтә сонаталары, Лист, Шуман әҫәрҙәренең күпселек өлөшө, Прокофьев, Стравинский, Бузони, Шёнберг музыкалары һәм пианистың замандаштарының әҫәрҙәре.
1921—1924 йылдарҙа Лео Сирота Кароль Шимановский исемендәге Львов консерваториянда мастер-кластар алып бара[7].
1923 йылдың 25 октябрендә Венала Лео Сиротаның һәм уның ҡатыны Августина Горенштейндың (композитор Яша Горенштейндың апаһы) ҡыҙы Беата тыуа (кейәүҙә — Беата Гордон).
Мәскәүҙәге гастролдәр ваҡытында Лео Сирота Маньчжурия хөкүмәтенән саҡырыу ала. Харбинда үҙенең сығышында шул осорҙа йәшәгән төп япон композиторы Косака Ямада була. Ул шунда уҡ пианисты Токиола сығыш яһарға саҡыра. Шулай итеп, 1928 йылда Лео Сирота Японияға беренсе тапҡыр эләгә.
1929 йылда Лео Сирота ғаиләһе менән Японияла төпләнә, унда Токио король академияһының фортепиано бүлеген етәкләй. Планлаштырылған алты ай урынына пианист Японияла 17 йыл йәшәй. 1931 йылдан Лео Сирота Токио консерваторияһында роялдә уйнарға өйрәтә башлай. Уның уҡыусылары араһында — Минор Мацуя, Такахиро Сонода, Фудзита Харуко, Алексей Абаза. Икенсе донъя һуғышы дауамында ҡыҙы Беата АҠШ-та, ә Сирота ҡатыны менән бергә Каруидзавела йәшәй.
1946 йылда ирле-ҡатынлы АҠШ-ҡа күсенә. Сирота Сент-Луиста Музыка институтына эшкә урынлаша.
2008 йылдың 25 майында Киевта «Кинойылъяҙмаһы» халыҡ-ара документаль фильмдар фестивален асыу сиктәрендә «Лео Сиротаның ғаиләһе һәм XX быуат» фильмының донъя премьераһы уҙа. Уны япон кинематографистары (режиссёры Фудзивара Томита) төшөрә[8].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Record #39577748 // VIAF (билдәһеҙ) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
- ↑ Leo Sirota // SNAC (ингл.) — 2010.
- ↑ Bibliothèque nationale de France Leo Sirota // идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
- ↑ Library of Congress Authorities (ингл.) — Library of Congress.
- ↑ https://web.archive.org/web/20201013130106/https://www.lib.umd.edu/ipam/great-pianistic-traditions/busoni-and-his-disciples/busoni-school
- ↑ Кафедра спеціального фортепіано № 1(недоступная ссылка).Дата обращения: 20 июля 2017. Архивировано 26 марта 2018 года.
- ↑ Тетяна Куржева. Польські піаністи у Львові та їх внесок у розвиток фортепіанного виконавства та педагогіки 2017 йыл 17 апрель архивланған.
- ↑ Кінолітопис-2008 2017 йыл 17 апрель архивланған.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- А. М. Печенюк Янеччини Музиканти Кам'. — Хмельницький: Поділля, 2003. — С. 9-10, 461-462.
- Віра Шпильова. Шул, хто японцям подарувать Моцарт, Бетховен шул Шуман // Тауыш України. — 2007. — 28 ирмес.
- Вероніка Власюк. Янчанин кам'єра Світова тураһында прем'відомого 2022 йыл 26 февраль архивланған. // Місто Ділове (янець Кам'-Подільський). — 2008. — 29 травень. — 12 б.