Портал:Нуриман районы

Нуриман районы порталына рәхим итегеҙ!

Яҡшы мәҡәләләр  Проект  Фекерләшеү  Портал мөхәррирҙәре

Нуриман районы Нуриман районы гербы Нуриман районы (рус. Нуримановский район) – Башҡортостандағы муниципаль район. Ҡариҙел йылғаһының һул яры буйлап түбәнге ағымында урынлашҡан. Көньяҡ-көнсығышта Силәбе өлкәһе менән сиктәш. 1930 йылдың авгусында Иҫке Күл районы итеп ойошторолған, 1933 йылда хәҙерге исеме бирелә. Район үҙәге — Ҡыҙылъяр ауылы, Өфөнән — 100 км, иң яҡын тимер юл станцияһы Иглиндән 40 км алыҫлыҡта ята. Халыҡ һаны 2010 йылда 21,5 мең кеше (1970 — 34,3 мең; 1979 — 28,1 мең; 1989 — 22,9 мең; 1995 — 22,4 мең). Районда 2 ҡасаба — Ҡыҙыл Шишмә (3,1 мең кеше), Павловка (1989 — 3,9 мең кеше) һәм 50 ауыл бар. Халҡының күпселеген башҡорттар, татарҙар, урыҫтар, мариҙар тәшкил итә. Һайланған мәҡәлә Бөгөнгө рәсем Нуриман районы ауылдары Ҡыҙылъяр (рус. Красная Горка) — Башҡортостандың Нуриман районындағы ауыл; Башҡортостан Республикаһы Нуриман районының һәм Ҡыҙылъяр ауыл советының административ үҙәге. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны — 4280 кеше. Почта индексы — 452440, коды — 80245815001. Нуриман районы географияһы‎ Территорияһы төньяҡлап — Өфө яйлаһында, ә көньяҡлап Ағиҙел буйы убалы тигеҙлегендә ята. Территорияһының 78 процентын урман биләй. Ҡариҙел йылғаһы үҙенең ҡушылдыҡтары менән гидрографик селтәр барлыҡҡа килтерә. Тупрағы: һоро урман, аҡһыл һоро, ҡара һоро урман, кәҫле-көлһыу. Тәбиғәт ҡомартҡылары: һыу сәтләүеге үҫкән Упҡанлы күле; Ҡыҙыл Шишмә карст сығанағы; Саруа күле шишмәһе. Районда аҡ шыршы, ҡарағай, ҡайын, йүкә, имән һәм уҫаҡ урмандары үҫә. Доломит (Ильин), эзбизташ (Ҡыҙыл шишмә), ҡом-ҡырсынташ ҡатнашмаһы (Ҡыҙылъяр, Түбәнге Ахлыстин), кирбес балсығы (Ҡыҙылъяр) ятҡылыҡтары табылған. Категория:Нуриман районы географияһы Нуриман районы иҡтисады‎ Нуриман — урман сәнәғәте һәм ауыл хужалығы районы. 205,5 мең гектар ере урман менән ҡапланған. Ағас әҙерләүселәр: Башҡортостан Республикаһы Урман хужалығы министрлығының Нуриман урман хужалығы, хужалыҡ-ара урман хужалығы, “Башлеспром”дың Яманйылға урман сәнәғәте хужалығы (Ҡыҙыл Шишмә ҡасабаһы), Саруа ағас әҙерләү бүлексәһе (“Башнефть” АНК) һ.б. Ҡариҙел йылғаһында — Павловка ГЭС-ы, Ҡыҙылъярҙа РТП һәм май заводы эшләй. 44,6 мең гектарҙы (район территорияһының 16,9 проценты) ауыл хужалығы ерҙәре биләй, шул иҫәптән һөрөнтө ерҙәр — 27,8 мең, сабынлыҡтар — 6,8 мең, көтөүлектәр 10,0 мең гектар. Районда эре панелле йорттар төҙөү тресының ярҙамсы хужалығы (Өфө ҡалаһы) бар. Төп тармаҡтары — һөт-ит йүнәлешендәге мал үрсетеү, сусҡасылыҡ, игенселек, картуф үҫтереү. Умартасылыҡ үҫешкән. Категория:Нуриман районы иҡтисады Зарур мәҡәләләр Исмәғилев Ришат Сәлих улы Исмәғилев Флүр Ришат улы Исмәғилев Фоат Ришат улы Кәримова Роза Шәйхетдин ҡыҙы Нуриман районында тыуған шәхестәр Ғәлин Фәнүр Зөфәр улы (1 ноябрь 1947 — 27 ноябрь 2017) — ғалим-химик, химия фәндәре докторы (1993), профессор (1999), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1999), Башҡортостан Республикаһы Фәндәр Академияһының мөхбир ағзаһы (2012). Фәнүр Зөфәр улы Ғәлин 1947 йылдың 1 ноябрендә Башҡорт АССР-ының Нуриман районы Ҡыҙылъяр ауылында уҡытыусылар ғаиләһендә тыуған. Нуриман районы шәхестәре Нуриман районының почетлы граждандары Алишкина Клара Таһир ҡыҙы Аскин Ғәйфетдин Ғәфиәт улы Бәҙәмшин Фәнүз Дәүләтйән улы Бәхтиев Дим Миңлеғәли улы Баязитов Нуретдин Мөхөтдин улы Вәлиев Мөхәмәтнур Мөхәмәдулла улы Ғәббәсова Таһира Лотфулла ҡыҙы Ғәйнуллина Мәхмүзә Кәлимулла ҡыҙы Ғарипова Наилә Фәтих ҡыҙы Һиҙиәтов Алсын Ғиниәт улы Ерикеев Леонард Әхмәт улы Исмәғилев Ришат Сәлих улы Исмәғилев Хашим Сәлих улы Можаев Борис Иванович Петрова Рауилә Ахун ҡыҙы Полежаев Геннадий Михайлович Сельчук Николай Алексеевич Сираева Сәүиә Ғимаҙислам ҡыҙы Тимерғәзин Мирхәт Иҙиәт улы Фәйзуллина Ғилмениса Шәйҙулла ҡыҙы Хәйруллин Ғафуан Сәйет улы Шаһимарҙанов Мансур Мөхәмәт улы Шәйҙуллин Рифҡәт Сәйфулла улы Йәнгирова (Мөдәррисова) Халисә Сәғит ҡыҙы Яхин Раил Әнүәр улы Категория:Нуриман районының почетлы граждандары Афған, Чечен һуғышында һәләк булғандар Нуриман районы етәкселәре Категориялар Беләһегеҙме… Яңы мәҡәләләр Проекттар Викимилектә Нуриман районы категорияһы Викидәреслектә Нуриман районы категорияһы Викикитапханала Нуриман районы категорияһы Портал мөхәррирҙәре Ҡатнашыусы:Alfiya55 Яңы башлаусыларға ярҙам Википедия:Яңы башлаусыларға ярҙам Үoutube каналында Рөстәм Нурыевтың видео-дәрестәре Нисек ярҙам итергә Нуриман районы ауылдарын, йылғаларын, күлдәрен, тауҙарын һәм башҡа тәбиғәт ҡомартҡыларын, иҫтәлекле урындарын фотоға төшөрөп викимилеккә тейәргә «Нуриман районы» тураһындағы мәҡәләләрҙе тулыландырырға Нуриман районы географик объекттары, шәхестәре тураһында яңы мәҡәләләр яҙырға Нуриман районының барлыҡ ауылдары тарихын яҙырға