Патраков Александр Фёдорович
Патраков Александр Фёдорович (3 июль 1910 йыл — 15 июль 1943 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк булған яугир, уҡсылар дивизияһы айырым сапер батальонының взвод командиры, кесе лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1943, үлгәндән һуң).
| Патраков Александр Фёдорович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
.svg){kind=small} СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 3 июль 1910 |
| Тыуған урыны | Нөгөш, Златоуст өйәҙе, Өфө губернаһы, Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 15 июль 1943 (33 йәш) |
| Вафат булған урыны | Рыльский район[d], Курск өлкәһе, РСФСР, СССР |
| Ерләнгән урыны | Рыльский район[d] |
| Хәрби звание | младший лейтенант[d] |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
   |
| Юғалтыуҙың хәрби классификацияһы | яуҙа һәләк була[d] |
Биографияһы
үҙгәртергәАлександр Федорович Патраков 1910 йылдың 3 июлендә Өфө губернаһының Златоуст өйәҙе (хәҙер Башҡортостан Республикаһының Балаҡатай районы Нөгөш ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған.
Милләте рус. 1943 йылдан — ВКП(б) ағзаһы. Аллағуз совхозының Миҙәт участкаһында ветеринар булып, һуңынан Силәбе өлкәһенең Ункурда станцияһындағы «Заготзерно» контораһында эшләй.
1932—1935 йылдарҙа Ҡыҙыл Армия сафында хеҙмәт итә. 1941 йылдың июлендә Силәбе өлкәһенең Наҙы-Петровск районы хәрби комиссариаты тарафынан хәрби хеҙмәткә саҡырыла. 1941 йылдың декабренән ғәмәлдәге армияла.
1943 йылдың 15 июлендә Үҙәк фронттың 60-сы армияһы 322-се уҡсылар дивизияһының 603-сө айырым саперҙар батальонының взвод командиры, кесе лейтенант Александр Федорович Патраков алыштарҙың береһендә батырҙарса һәләк була[1][2][3]. Курск өлкәһенең Степановка ауылында ерләнгән[4].
Батырлығы
үҙгәртергә«603-сө айырым саперҙар батальонының взвод командиры (322-се уҡсылар дивизияһы, 60 армия, Үҙәк фронт) кесе лейтенант А. Ф. Патраков күп тапҡыр дошман тылына сығып, тимер юлдарын һәм күперҙәрҙе шартлатыу буйынса хәрби заданиеларҙы уңышлы үтәй.
Ул үҙе шәхсән совет ғәскәрҙәренең алғы һыҙығында дошман уты аҫтында биш мең мина ҡуйыуҙа, шулай уҡ ике мең тирәһе дошман миналарын юҡҡа сығарыуҙа ҡатнаша. А. Ф. Патраковтың йылғалар аша кисеүҙәр урынлаштырыуҙа бик ҙур тәжрибәһе булғанға күрә, ул алыштар ваҡытында оҫталығы һәм тәүәккәллеге менән айырылып торған. Мәҫәлән, Жиздра йылғаһы һәм уның ҡушылдырығы Рессета йылғаһы аша дивизияны үткәргәндә, ул күп тапҡыр дошман уты аҫтында күперҙең емерелгән өлөштәрен тергеҙеү менән бик оҫта етәкселек иткән.
1943 йылдың июлендә Курск өлкәһенең Рыльск районындағы Степановка ауылы янында кесе лейтенант Патраков А. Ф. тәүлек буйы үҙенең взводы менән Сейм йылғаһының күперендә үткәрә һәм дошман утынан килтерелгән зыянды юҡҡа сығарып, дивизияның частарын йылға аша уңышлы үткәреүгә өлгәшә».
СССР-ҙың Юғары Советы Президиумы 1943 йылдың 16 октябрендәге Указы менән командованиеның заданиеларын өлгөлө үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән алыштарҙа күрһәткән ҡаһарманлығы һәм батырлығы өсөн кесе лейтенант Патраков Александр Федорович үлгәндән һуң «Советтар Союзы Геройы» исеменә лайыҡ була.
Замандаштарының хәтирәләре
үҙгәртергәНов. Млыны районында йылға аша сығыуҙы кесе лейтенант А. Ф. Патраковтың взводы саперҙары тәьмин иттеләр. Взвод командиры үҙенең хәрби һөнәрен яҡшы белеүе менән генә түгел, шәхси батырлығы менән дә айырылып тора ине. Ул беҙҙең дивизияның составында фронттағы тәүге көндәренән үк булды, күп мәртәбә дошман тылында мөһим объекттарҙы шартлатыу буйынса яуаплы заданиеларҙы үтәне, оҫта һәм һалҡын ҡанлы минёр булып һаналды. Жиздра һәм Рессета йылғалары аша сыҡҡан ваҡытта ла Патраков ҡоралмалар яһау буйынса яҡшы тәжрибә алды. Шуға күрә Сеймда ла ул үҙ бурысын тел тейҙермәҫлек итеп үтәне, ут һәм дошмандың бомбежкаһы аҫтында бик ҡыҫҡа ваҡыт эсендә йылға аша сығыуҙы ойошторҙо. Иң хәүефле урындарҙа булып, күперҙең емерелгән урындарын тергеҙеү буйынса батырлыҡ, тапҡырлыҡ һәм ойоштороу һәләте өлгөләрен күрһәтеп, офицер шәхсән үҙе ғәскәрҙәрҙең һәм хәрби техниканың үтеүенә етәкселек итте. Һанһың бомбежкаларҙың береһендә Александр Фёдорович Патраков һәләк булды. Ул үлгәндән һуң Советтар Союзы Геройы исеменә лайыҡ булды.— Советтар Союзы Геройы, армия генералы П. Н. Лащенко. Из боя — в бой. — М.: Воениздат, 1972. — С. 94.
Хәтер
үҙгәртергә- Башҡортостан Республикаһының Балаҡатай районы Нөгөш ауылында һәм Силәбе өлкәһенең Наҙы-Петровск ҡалаһындағы урамдарға Геройҙың исеме бирелгән.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы (16.10.1943)[5].
- Ленин ордены (16.10.1943).
- 2-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1943).
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ ОБД Мемориал|53003872.
- ↑ ОБД Мемориал|65257175.
- ↑ ОБД Мемориал|73843363.
- ↑ ОБД Мемориал|260600541.
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 793756, д. 36, л. 402, 403).
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Патраков Александр Фёдорович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 1 июль 2019)
- Патраков Александр Фёдорович. «Герои страны» сайты.
- Республика хәрби дан музейы: Патраков Александр Федорович 2016 йыл 5 март архивланған..