Оло Чернигов районы

Оло Чернигов районы (рус. Большечерниговский район) — Һамар өлкәһенең көньяғында урынлашҡан муниципаль район.

Оло Чернигов районы
рус. Большечерниговский район

Герб Флаг (аңлатма)
Ил	Рәсәй Федерацияһы
Статус	Муниципаль район
Урынлашҡан урыны	Һамар өлкәһе
Берләштерә	9 ауыл биләмәһе
Административ үҙәк	Оло Чернигов ауылы
Барлыҡҡа килеүе	1935
Район башлығы	Баландин Александр Виктор улы
Халҡы (2014)	18 380
Майҙаны	2980 км²
Ваҡыт бүлкәте	MSK (UTC+3)
Телефон коды	+7 84672
Автомобиль номерҙары коды	63, 163
ОКАТО	36 210 000

Административ үҙәге — Оло Чернигов ауылы.

География

Район Һамар өлкәһенең көньяғындағы дала зонаһында урынлашҡан. Ҡаҙағстан, Һарытау өлкәһе, Ырымбур өлкәһе, Һамар өлкәһенең Оло Глушица, Пестравск райондары менән сиктәш.

Майҙаны — 2980 км². Төп йылға — Оло Ырғыҙ.

Тарих

Район 1935 йылда барлыҡҡа килгән.

Халыҡ һаны

Официаль статистика буйынса 2014 йылдың 1 ғинуарына ҡарата районда 18 380 кеше теркәлгән.

2010 йылда уҙғарылған Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбе мәғлүмәттәре буйынса районда 19 153 кеше иҫәпләнгән.

Районда бөтәһе 34 торлаҡ пункты бар.

1939	1959	1970	1979	1989	2002	2010
17 980	16 400	19 310	19 954	21 412	20 766	19 153

Милли состав (2010): урыҫтар — 65,4 %, ҡаҙаҡтар — 10,3 %, башҡорттар — 9,5 %, сыуаштар — 5,4 %, татарҙар — 2,3 %, мордвалар — 1,8 %, украиндар — 1,8 %.

Оло Чернигов районында башҡорттар күпләп йәшәй. Уларҙың күпселеге Диңгеҙбай, Хәсән, Имәләй (Ҡыпсаҡ), Ҡасҡын (Таллы), Кинйәғол, Үтәкәй (Бөрйән) исемле тарихи башҡорт ауылдарында һәм Ырғыҙ, Костино ҡасабаларында йәшәй. 1999 йылда башҡорттарҙың милли-мәҙәни берләшмәһе — Оло Чернигов район йәмәғәт ойошмаһы «Ырғыҙ» башҡорт мәҙәни үҙәге булдырылған.

Административ бүленеш

Оло Чернигов районы составына 9 ауыл биләмәһе керә:

• Августовка ауыл биләмәһе (Августовка, Кесе Черниговка, Паньшино, Пекилянка)
• Оло Чернигов ауыл биләмәһе (Оло Чернигов, Гусиха, Ҡасҡын (Таллы), Шумовский)
• Восточный ауыл биләмәһе (Өҫкө Росташи, Восточный, Полянский, Устряловский)
• Глушицкий ауыл биләмәһе (Благодатовка, Глушицкий, Торшиловский)
• Краснооктябрьский ауыл биләмәһе (Исток, Кинйәғол, Костино, Краснооктябрьский, Фитали, Хәсән)
• Пензено ауыл биләмәһе (Яңы Кәмәлек, Пензено)
• Петровский ауыл биләмәһе (Аверьяновский, Петровский, Сестры)
• Поляков ауыл биләмәһе (Алексеевский, Кошкин, Поляков)
• Украинка ауыл биләмәһе (Украинка, Ырғыҙ, Диңгеҙбай, Имәләй (Ҡыпсаҡ), Үтәкәй (Бөрйән))

Күренекле кешеләр

• Йомағолов Харис Йомағол улы (1891—1937) — 1919—1920 йылдарҙа Башҡорт Совет республикаһының ваҡытлыса хәрби революцион комитеты етәксеһе, башҡорт милли хәрәкәте лидерҙарының береһе, партия һәм дәүләт эшмәкәре (Хәсән ауылынан);
• Хәсән Бәшәр (1901—1938) — башҡорт совет яҙыусыһы (Үтәкәй (Бөрйән) ауылынан);
• Дәүләтшина Һәҙиә Лотфулла ҡыҙы (1905—1954) — башҡорт совет яҙыусыһы (Хәсән ауылынан);
• Ниғмәтуллин Рәшит Ниғмәтулла улы (Рәшит Ниғмәти) (1909—1959) — башҡорт совет яҙыусыһы, шағир, драматург, балалар яҙыусыһы, тәржемәсе, Башҡортостандың халыҡ шағиры (Диңгеҙбай ауылынан);
• Мостафина Фатима Хәмит ҡыҙы (1913—1998) — педагог, партия һәм дәүләт эшмәкәре, фәлсәфә фәндәре кандидаты, РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы, 1936—1944 йылдарҙа ВЛКСМ-дың Башҡорт обкомы беренсе секретаре, 1951—1955 йылдарҙа КПСС-тың Башҡорт обкомының фән һәм уҡытыу ойошмалары булеге мөдире, 1955—1971 йылдарҙа БАССР-ҙың мәғариф министры (Диңгеҙбай ауылынан);
• Рем Вяхирев (1934—2013) — СССР һәм Рәсәй дәүләт эшмәкәре һәм идарасыһы, «Газпром» компанияһының элекке башлығы (Оло Чернигов ауылынан).