Нуғайҙар
Нуғайҙар (нуғ. Ногайлар) — башлыса Төньяҡ Кавказда һәм Дағстанда йәшәүсе төрки телле халыҡ. Антропологик яҡтан көньяҡ себер расаһына ҡарайҙар. Нуғайҙарҙың антропологик тибында монголоид һәм европеоид элементтары бар. Нуғай теле алтай телдәр ғаиләһенең төрки группаһының ҡыпсаҡ подгруппаһына керә. Нуғай телендә ҡарануғай һәм кубан диалектары бар, шулай уҡ ставрополь һәм әстерхан нуғайҙарының телдәре үҙенсәлекле.[5] Диндәре башлыса ислам. 2010 йылда үткәрелгән Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбе мәғлүмәттәре буйынса Рәсәйҙә барлығы 103 660 нуғай иҫәпкә алынған[1]
| Үҙ атамаһы |
ногай, ногайлар |
|---|---|
| Һаны һәм йәшәгән урыны | |
|
Барлығы: 103 660
| |
| Тел | |
| Дин | |
| Раса тибы | |
| Халыҡ | |
| Туғандаш халыҡтар | |
Иҫәбе — Рәсәйҙә 103,7 мең кеше. Әҙәби тел ҡарануғай диалекты һәм нуғай һөйләше нигеҙендә төҙөлгән. Яҙма XVIII быуаттан 1928 йылға тиклем ғәрәп графикаһы, 1928—1938 йылдарҙа латин графикаһы, 1938 йылдан кириллица графикаһы нигеҙендә.
Шулай уҡ ҡарағыҙҮҙгәртергә
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года Өҙөмтә хатаһы:
<ref>тег дөрөҫ түгел: «пер.2010» исеме бер нисә тапҡыр, икенсе йөкмәткегә билдәләнгән - ↑ Всероссийская перепись населения 2010. Национальный состав населения РФ 2010
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав регионов России
- ↑ Всеукраїнський перепис населення 2001. Русская версия. Результаты. Национальность и родной язык.
- ↑ Народы Дагестана / Отв. ред. С. А. Арутюнов, А. И. Османов, Г. Е. Сергеева. М.: Наука, 2002. С.492.
ҺылтанмаларҮҙгәртергә
- Нуғайҙар // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 22 март 2023)