Мөхәмәт Сәлихов (? — 1893) — башҡорт дин әһеле.

Мөхәмәт Сәлихов
Тыуған көнө

билдәһеҙ

Тыуған урыны

Өфө губернаһы, Өфө өйәҙе, Ғүмәр ауылы

Вафат булған көнө

1893({{padleft:1893|4|0}})

Вафат булған урыны

Ҡазан губернаһы, Ҡазан ҡалаһы

Эшмәкәрлеге

8-се йәмиғ мәсете (Солтан мәсете, Усманов мәсете) имам-хатибы, «Усмания» мәҙрәсәһе мөҙәрисе

Балалары

Ғарифулла, Мөхәмәтғариф

Биографияһы үҙгәртергә

Мөхәмәт Сәлихов сығышы менән Өфө губернаһы Өфө өйәҙе (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Благовещен районы) Ғүмәр ауылы башҡорттарынан[1].

1860 йылдан Өфө губернаһы Бәләбәй өйәҙе Ҡара Көйөк ауылы мәсете имам-хатибы була. Артабан Түбәнге Новгород йәмиғ мәсете имам-хатибы итеп тәғәйенләнә.

 
8-се йәмиғ мәсете (Солтан мәсете, Усманов мәсете) (Ҡазан ҡалаһы).

1868 йылда Ҡазан ҡалаһында сауҙагәр Йыһанша Усманов тарафынан 8-се йәмиғ мәсете (Солтан мәсете, Усманов мәсете) һәм уның ҡарамағында «Усмания» мәҙрәсәһе асылғас, Усманов мәсет имам-хатибы һәм мәҙрәсә мөҙәрисе вазифаларын үтәргә Мөхәмәт Сәлиховты саҡыра һәм ул быға риза була. Мәҙрәсәлә иҫке ысул буйынса уҡытылған (Ҡәҙимселек), бында йыл һайын 100-гә яҡын шәкерт белем алған.

Ырымбур мосолман Диниә назаратына ҡазый итеп һайланғас, Мөхәмәт Сәлихов Өфө ҡалаһына күсә һәм үҙенең урынына кейәүе Солтан ауылы муллаһы Сәхәбетдин Ғәбделлатифовты ҡалдыра[2]. 1881—1882 йылдарҙа Ырымбур мосолмандары диниә назаратына ҡазый вазифаһын башҡара[1]. 1885—1886 йылдарҙа Мөхәмәтйәр Солтанов мөфтөй вазифаһында властар тарафынан раҫланғанға тиклем Ырымбур мосолман Диниә назараты эше менән етәкселек итә[3].

Ҡазанға ҡайтҡас йәнә 8-се йәмиғ мәсете мәхәлләһен етәкләй.

1893 йылдың авгусында вафат була[2].

Ғаиләһе үҙгәртергә

Улдары:

  • Сәлихов Ғарифулла Мөхәмәт улы (1861—1915) — мәғрифәтсе, тарихсы, дин әһеле. Ҡазандың 8-се йәмиғ (Усманов) мәсетенең имам-хатибы һәм уның ҡарамағындағы «Усмания» мәҙрәсәһенең мөҙәрисе (1893—1915).
  • Сәлихов Мөхәмәтғариф Мөхәмәт улы (1870—1921) — мөғәллим, дин әһеле. Ҡазандың 8-се йәмиғ (Усманов) мәсетенең имам-хатибы һәм уның ҡарамағындағы «Усмания» мәҙрәсәһенең мөҙәрисе (1915—1917).

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. 1,0 1,1 Дмитриева Л. В., Мугинов А. М., Муратов С. Н. Описание тюркских рукописей Института народов Азии. Том I. История / под ред. А. Н. Кононова. — Москва: Наука, 1965. — С. 75. — 262 с.
  2. 2,0 2,1 Султановская мечеть(недоступная ссылка) // Префектура «Старый город»
  3. Азаматов Д. Оренбургское Магометанское Духовное Собрание (XVIII—XIX вв.) // Ватандаш. — 1997. — № 5. — С. 167. — ISSN 1683-3554.

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Дмитриева Л. В., Мугинов А. М., Муратов С. Н. Описание тюркских рукописей Института народов Азии. Том I. История / под ред. А. Н. Кононова. — Москва: Наука, 1965. — 262 с.