Мәмбәт (Хәйбулла районы)

Мәмбәт (рус. Мамбетово) — Башҡортостандың Хәйбулла районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 529 кеше. Почта индексы — 453804, ОКАТО коды — 80255830003.

Ауыл
Мәмбәт Мәмбәт
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Хәйбулла районы
Координаталар	51°51′29″ с. ш. 58°26′17″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 255 830 003
ОКТМО коды	80 655 430 111
Мәмбәт

Халыҡ һаны

Халыҡ иҫәбе
2002	2010
548	↘529

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 100 % тәшкил итә.

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	529	259	270	49,0	51,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Аҡъяр): 24 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Маҡан): 12 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Сара): 83 км

Урамдары

• Вәлиди урамы (рус. Валиди (улица))
• Гагарин урамы (рус. Гагарина (улица))
• Яр буйы урам (рус. Набережная (улица))
• Яңы урам (рус. Новая (улица))
• С. Юлаев урамы (рус. С.Юлаева (улица))
• Совет урамы (рус. Советская (улица))
• Юбилей урамы (рус. Юбилейная (улица))

Тарихы

Мәмбәттең улдары — Сәйфулла, Рәхмәтулла, Иҫәнғол, Ғәбит һәм Иҫәндәүләт ҡышын ғаиләләре менән Һабыр ауылында йәшәгән. Ә йәйгеһен Айыулы, Маҡан, Таналыҡ йылғалары үҙәндәрендә күсеп йөрөйҙәр. 1816 йылдан һуң улар Һабыр ауылынан айырыла һәм тәүҙә үҙҙәренең йәйләү урынында Айыулы йылғаһы тамағында йәшәй. Һуңынан 1820—1830 йылдарҙа бөгөнгө Мәмбәт ауылы урынында төпләнәләр. 1816 йылғы ревизия мәғлүмәттәрендә Мәмбәт ауылы юҡ, ә 1834 йылдың киләһе майында яҙылған материалдарҙа күрһәтелгән. Ул 23 йорттан һәм 232 кешенән торған. Мәмбәт ауылы Өлтәк, Бикбау ауылдары менән бергә 9 башҡорт кантонының 6 ауыл йәмғиәтенә ингән. Киләһе IX ревизияла Бүребай ауылы менән бергә башҡорт кантонының 4-се Үҫәргән тирмәһе Мәмбәт ауыл йәмғиәтенә ингән. 1959 йылда 77 йорт һәм 460 кеше иҫәпләнгән.

«Тораҡ урындар исемлеге. Ырымбур губернаһы. 1866.» тигән китапта яҙма бар: Орск өйәҙе, 2-се стан, 775-се Мәмбәт ауылы (Ҡаҙаҡлар), башҡорт, Таналыҡ йылғаһы буйында, Орск ҡалаһынан алып Верхнеурал ҡалаһына тиклем иҫке юлдың уң яғы һәм һул почта юлы араһында урынлашҡан. Өйәҙ ҡалаһынан алыҫлығы 125 саҡрым, стан фатирынан 25 саҡрым, ихата һаны 86, халыҡ һаны: ирҙәр 243, ҡатын-ҡыҙҙар 251. Ауылда мәсет бар. Шулай уҡ уҡығыҙ: Камалов А. А. Камалова Ф. У. Атайсал

Билдәле шәхестәре

• Мәмбәтов Миҙхәт Әхмәтхан улы (15 сентябрь 1941 йыл) — юғары мәктәп, комсомол һәм дәүләт органдары, муниципаль хеҙмәт ветераны, ғалим-әҙәбиәт белгесе. Филология фәндәре кандидаты (1975).
• Инга Карам ҡыҙы Илембәтова (11 март 1951 йыл) — «РФ-ның Мәғариф отличниғы», «Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған уҡытыусыһы», шағирә

Халыҡ ижадында

• Мәмбәт

Матбуғатта

• Ауыл һәм мәсет тарихы
• Мәмбәттә — «Бәхетле ҡатын» проекты
• Хәсәнов Рәхимйән Шәкирйән улына таҡтаташ

Видеояҙмалар

• Мәмбәт ауылы шәжәрәһе
• Шишмә һыуы

Һылтанмалар

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)