Лазарев Григорий Александрович
Лазарев Григорий Александрович (17 декабрь 1927 — 28 июнь 1983) — Көнбайыш Себер нефть ятҡылыҡтарын үҙләштереүҙә ҡатнаша, «Красноленинскнефтегаз» производство берекмәһенең беренсе генераль директоры[1], нефть эмульсияларын һыуһыҙландырыу һәм тоҙһоҙландырыу ысулы, шулай уҡ нефть промыслалары ҡорамалдарын коррозиянан һаҡлау ысулдары авторы[2][3][4]
| Лазарев Григорий Александрович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй империяһы СССР |
| Тыуған көнө | 17 декабрь 1927 |
| Тыуған урыны | Коногоровка[d], Вязовское сельское поселение[d], Бөгөлмә районы, Татар Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы[d], РСФСР, СССР |
| Вафат булған көнө | 28 июнь 1983 (55 йәш) |
| Вафат булған урыны | Нягань[d], Ханты-Манси автономиялы округы, Төмән өлкәһе, РСФСР, СССР |
| Һөнәр төрө | тау инженеры |
| Уҡыу йорто | ӨДНТУ |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Биографияһы үҙгәртергә
Лазарев Григорий Александрович 1927 йылдың 17 декабрендә Татар АССР-ы Бөгөлмә районының Коногоровка ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуа.
Атаһы Александр Семенович Лазарев — фронтовик, Кутузов орденлы 112-се Эльбин ҙур ҡеүәтле гаубицалы артиллерия бригадаһында һуғыша. Польша һәм Германияны азат итеүҙә ҡатнаша. Ҡыҙыл Йондоҙ ордены, «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы һәм «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнә.
Әсәһе — Лазарева (Казанова) Анна Полиектовна.
1933 йылда ғаилә Бөгөлмә ҡалаһына күсенә, бында 1934 йылда Григорий Александрович ҡаланың 1-се мәктәбенә уҡырға инә, уны 1944 йылда тамамлай.
1944 йылда Совет Армияһы сафына алына. 1944 йылдың декабренән 1945 йылдың июленә тиклем Троицк механиктар хәрби-авиация мәктәбендә (ТВАШАМ) ИЛ-2 штурмовигының уҡсы-радисы һөнәренә уҡый. 1945 йылдың июленән 1948 йылдың авгусына тиклем Тулала хеҙмәт итә. 1948 йылдың авгусынан Каунас ҡалаһында хеҙмәт итә. Частең комсомол ойошмаһы секретары була, ВЛКСМ Үҙәк комитетының почет грамотаһы менән бүләкләнә. 1952 йылда демобилизациялана. Ашығыс хеҙмәттәр старшинаһы хәрби дәрәжәһенә эйә була. 1952 йылдан КПСС ағзаһы.
1953 йылда Өфө нефть институтына уҡырға инә, уны 1958 йылда нефть һәм газ ятҡылыҡтарын эшкәртеү буйынса тау инженеры һөнәре буйынса тамамлай.
Профессиональ эшмәкәрлеге һәм ҡаҙаныштары үҙгәртергә
Университетты тамамлағандан һуң «Альметьевнефть» нефть промыслаһы идаралығына ебәрелә. Нефть сығарыу буйынса оператор һәм 2-се нефть промыслаһы нефтен сығарыу буйынса мастер ярҙамсыһы булып эшләй. 1960 йылдың авгусында техник мәғлүмәт бүлеге — Техника йорто директоры начальнигы вазифаһына тәғәйенләнә[5]
1962 йылдың февраль айында нефть промыслаһы идаралығының техник бүлеге начальнигы вазифаһына тәҡдим ителә. Идаралыҡтың иҡтисади анализ бюроһын етәкләй.
1966 йылдың апрелендә «Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы миҙалы менән бүләкләнә.
1964 йылдың ноябрендә нефть әҙерләү буйынса идаралыҡ начальнигы урынбаҫары вазифаһына тәҡдим ителә, өлкә советы пленумы ағзаһы, өлкә фәнни-техник йәмғиәте советы ағзаһы һәм өлкә идараһының нефть әҙерләү секцияһы рәйесе, идараның техник-иҡтисади белемдәр университеты ректоры.
1970 йылда берләштерелгән нефть әҙерләү системаларын индереүе өсөн СССР ВДНХ-ның бронза миҙалы менән бүләкләнә[5]
1972 йылда халыҡ университеттары эштәренең тармаҡ смотр-конкурсында, Г.А. Лазарев етәкселек иткән идара университеты 1-се урынды яулай.[5]
1971 йылда Әлмәт тауар паркында «Рубин-1» ҡоролмаларын ебәреүҙә әүҙем ҡатнаша. Шул уҡ йылда Г. А. Лазаревтың әүҙем ҡатнашлығында нефтте комплекслы әҙерләүҙең Төньяҡ-Әлмәт ҡоролмаһында һыу ағыҙыу менән сепарацион яйланманы монтажлау башлана[5]. Г. А. Лазаревтың коллектив авторлыҡтағы «Разработка и внедрение в широких промышленных масштабах совмещенной технологии сбора и подготовки нефти на месторождений Татарской АССР» эше СССР дәүләт премияһына дәғүә итеүгә конкурста ҡатнаша[6]
1973 йылдың апрелендә «Альметьевнефть» нефть-газ сығарыу идаралығын төҙөү буйынса идаралыҡ начальнигы урынбаҫары була.
1975 йылдың сентябрендә «Сулеевнефть» нефть-газ сығарыу идаралығына производство-техник бүлеге начальнигы булып эшкә күсә.
1977 йылдың ноябренән 1982 йылдың апреленә тиклем «Юганскнефтегаз» производство берекмәһенең «Правдинскнефть» нефть-газ сығарыу идаралығының начальнигы булып эшләй.
1982 йылдың апрелендә «Красноленинскнефтегаз» производство берекмәһенең генераль директоры итеп тәғәйенләнә. Уның идара итеү ваҡытында ятҡылыҡтарҙы эшкәртеүҙе ойоштороу һәм предприятиены үҫтереү өсөн нигеҙҙәр һалына. Предприятие бер үк ваҡытта һигеҙ ятҡылыҡта эшкәртеү эше алып бара, шулай уҡ инфраструктура объекттарын төҙөү менән шөғөлләнә. 1982 йыл йомғаҡтары буйынса производство берекмәһе углеводородтар сығарыу буйынса планды арттырып үтәй. Лазарев Григорий Александрович тарафынан Нягань ҡалаһын төҙөү буйынса ҡарар ҡабул ителә, ул Красноленин ятҡылыҡтарын үҙләштереүҙә нигеҙ булып тора[7].
Ғаиләһе үҙгәртергә
Ҡатыны — Лазарева (ҡыҙ фамилияһы Паняева) Раиса Михайловна, 04.09.1927 й.) — «Альметьевнефть» нефть-газ сығарыу, фәнни һәм производство эштәре идаралығының химик анализ лаборанты булып эшләй.
Никахтан ике улдары тыуа: Лазарев Александр Григорьевич (1953) һәм Лазарев Сергей Григорьевич (1960), икеһе лә — инженер-нефтсе.
Наградалары үҙгәртергә
1948 — «Совет Армияһы һәм Флотына 30 йыл»юбилей миҙалы,
1963 — «Хеҙмәт батырлығы өсөн» миҙалы,
1963 — Татар АССР-ы Юғары Советы Президиумының почет грамотаһы,
1970 — «Маҡтаулы хеҙмәте өсөн. В. И. Лениндың 100 йыллығы айҡанлы» миҙалы,
1970 — «СССР-ҙың нефть сәнәғәте отличнигы», СССР ВДНХ-ның бронза миҙалы,
1971 — «Почет Билдәһе» ордены.
Үлеме үҙгәртергә
Лазарев Григорий Александрович 1983 йылдың 28 июнендә Ханты-манси автономиялы округының Нягань ҡалаһында вафат була. Әлмәт ҡалаһында (Татарстан Республикаһы) ерләнә.
Хәтер үҙгәртергә
«КНГ» (комплекслы фәнни төркөм) производство берекмәһенең 1984 йылдың 30 майындағы бойороғо буйынса Шаим нефть-газ районындағы яңы ойошторолған ятҡылыҡҡа Лазаревское исеме бирелә.
1999 йылдың 8 февралендәге Нягань ҡалаһы Думаһының 86-сы ҡарары менән Нягань ҡалаһының 4-се проезына Г. А. Лазарев исеме бирелә[8]
Нягань баш 2005 йылдың 21 июнендәге Нягань ҡалаһы Думаһының 401-се ҡарары менән Г. А. Лазарев Нягань ҡалаһының Почет китабына индерелә.
Нягань ҡалаһы Думаһының ҡарары менән Нягань ҡалаһының Беренсе биҫтәһендәге 4-се йортҡа мемориаль таҡтаташ ҡуйыла.
2018 йылдың 5 сентябрендә Ханты-Мансийск ҡалаһында «Югра Йондоҙҙары» мемориалында Лазарев Григорий Александровичҡа иҫтәлекле билдә асыла[9]
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ Выписка из архива о Лазареве Г.А. // Государственный архив Югры.Ф.41.Оп.21.Д.1-6.
- ↑ Г. А. Лазарев и др. авторы. Авторское свидетельство № 288209 от 30.06.1969 г. «Способ обезвоживания и обессоливания нефтяных эмульсий».
- ↑ Г. А. Лазарев и др. авторы, Авторское свидетельство № 362570 от 28.04.1972 г. «Способ получения ингибитора коррозии».
- ↑ Г. А. Лазарев и др. авторы. Авторское свидетельство № 343601 от 28.04.1972 г. «Способ защиты нефтепромыслового оборудования от коррозии».
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 М.З. Тазиев. Цена большой нефти.. — ИД «Новости МИРА», 2012. — Т. 1.
- ↑ О конкурсе на соискание Государственной премии СССР // Газета"Известия". — 1976. — № 123 (18271). — С. 5.
- ↑ Лазарев Григорий Александрович. Музей геологии, нефти и газа г. Нягань.Дата обращения: 21 апреля 2020.
- ↑ История улицы Лазарева. Дата обращения: 21 апрель 2020.
- ↑ Программа ко дню работника нефтяной и газовой промышленности // Региональный научно-популярный журнал "Кристалл". — 2018. — № 1. — С. 2.