Джон фон Нейман
Джон фон Не́йман (ингл. John von Neumann; йәки Иоганн фон Нейман, нем. Johann von Neumann; тыуғанда Я́нош Ла́йош Нейман, мадьярса Neumann János Lajos; 28 декабрь 1903 йыл, Будапешт — 8 февраль 1957 йыл, Вашингтон) — Венгрия һәм АҠШ ғалимы, квант физикаһына, квант логикаһына, функциональ анализға, күплек теорияһына, информатикаға, экономикаға һәм башҡа фәндәргә бик мөһим өлөш индергән математик.
| Джон фон Нейман | |
| John von Neumann | |
 Джон фон Нейман в 1940-е | |
| Тыуған көнө: | |
|---|---|
| Тыуған урыны: | |
| Вафат булыу көнө: | |
| Вафат булған урыны: |
Америка Ҡушма Штаттары, Вашингтон, Армейский медицинский центр имени Уолтера Рида[d][6][7] |
| Гражданлығы: | |
| Ғилми өлкәһе: |
функциональный анализ[d], Теория операторов[d], Математика һәм Физика |
| Эшләгән урыны: |
Принстонский университет[d] |
| Уҡыу йорто: |
Цюрихтың Швейцария юғары техник мәктәбе |
| Ғилми етәксеһе: | |
| Награда һәм премиялары |
Гиббсовская лекция (1944) Силлимановская лекция (1955) Премия Энрико Ферми (1956) |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Нейман исемен хәҙерге компьютерҙар архитектураһы (архитектура фон Неймана), квант механикаһына операторҙар теорияһын ҡулланыу (алгебра фон Неймана) бәйләйҙәр, шулай уҡ ул — Манхэттен проектын һәм уйындар теорияһын һәм күҙәнәкле автоматтар концепцияһын булдырыусы.
ХәтерҮҙгәртергә
1970 йылда Астрономдарҙың халыҡ-ара союзы Джон фон Нейман исемен Айҙың икенсе яғындағы кратерға бирә. Уның хөрмәтенә булдырылған наградалар:
- Джон фон Нейман миҙалы,
- Нейман теоретиктар премияһы,
- Джон фон Нейман лекцияһы.
БиблиографияҮҙгәртергә
- Нейман Дж. Математические основы квантовой механики — М.: Наука, 1964.
- Нейман Дж., Моргенштерн Оскар. Теория игр и экономическое поведение — М.: Наука, 1970.
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ Немецкая национальная библиотека, Берлинская государственная библиотека, Баварская государственная библиотека и др. Record #118770314 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BNF танытҡысы: асыҡ мәғлүмәт платформаһы — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Архив по истории математики Мактьютор
- ↑ 4,0 4,1 Нейман Джон фон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Biografisch Portaal — 2009.
- ↑ Нейман Джон фон // Нейман Джон фон / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ (not translated to ru) John von Neumann: The Scientific Genius Who Pioneered the Modern Computer, Game Theory, Nuclear Deterrence, and Much More — 1992. — С. 380. — ISBN 0-679-41308-1
- ↑ 8,0 8,1 John von Neumann — Национальная академия наук США.
- ↑ John von Neumann — 1998.
ӘҙәбиәтҮҙгәртергә
- Steve Heims. John Von Neumann and Norbert Wiener: from mathematics to the technologies of life and death — MIT Press, 1980. — 568 p. — ISBN 0262081059. (инг.)
- Данилов Ю. А.. Джон фон Нейман — М.:Знание, 1981. (рус.)
- William Aspray. John von Neumann and the Origins of Modern Computing — MIT Press, 1990. — 376 p. — ISBN 0262011212. (инг.)
- Norman Macrae. John von Neumann — 1992. (инг.)
- Монастырский М. И. Джон фон Нейман — математик и человек. // Историко-математические исследования. — М.: Янус-К, 2006. — № 46 (11). — С. 240-266..
- Улам С. М. Приключения математика. — Ижевск: R&C Dynamics, 272 с. ISBN 5-93972-084-6.
- Вигнер Е. Этюды о симметрии, пер. с англ. — М., 1971. — Б. 204—09.
- «Bulletin of the American Mathematical Society», 1958, v. 64, № 3, pt 2