Грузияның ЮНЕСКО бөтә донъя мираҫы объекттары исемлеге
Грузияның бөтә донъя ЮНЕСКО мираҫы исемлегендә 3 атама (2014 йылға ҡарата) бар, был дөйөм иҫәптән 0,3 % (2019 йылға ҡарата 1121) тәшкил итә. Бөтә объекттар исемлеккә мәҙәни критерийҙар буйынса индерелде. Бынан тыш, 2014 йыл мәғлүмәттәре буйынса, Грузия территорияһындағы 16 объект бөтә донъя мираҫы исемлегенә индерерлек кандидат булып тора[1]. Грузия 1992 йылдың 4 ноябрендә бөтә донъя мәҙәни һәм тәбиғи мираҫын һаҡлау тураһындағы конвенцияны ратификациялаған[2]. Грузия территоияһында урынлашҡан беренсе объекттар 1994 йылда Бөтә донъя ЮНЕСКО мираҫы комитетының 18-се сессияһында исемлеккә индерелгән.
| Грузияның ЮНЕСКО бөтә донъя мираҫы объекттары исемлеге | |
| Дәүләт |
 Грузия |
|---|---|
| Рәсми сайт | whc.unesco.org/en/states… |
| Был исемлектә | Бөтә донъя мираҫы |
| Исемлеккә ҡараған категория | Категория:Всемирное наследие в Грузии[d] |
 Грузияның ЮНЕСКО бөтә донъя мираҫы объекттары исемлеге Викимилектә | |
«Баграт ғибәҙәтханаһы һәм Гелат монастыры» 2010 йылдан Хәүеф аҫтында булған бөтә донъя мираҫы исемлегенә индерелгән, ә «Мцхетаның тарихи һәйкәлдәре» 2009—2016 йылдарҙа ошо исемлектә тора.
Исемлек үҙгәртергә
Был таблицала объекттар ЮНЕСКО бөтә донъя мираҫы исемлегенә ҡушыуҙың хронологик тәртибендә урынлаштырылған.
| # | Һүрәт | Исеме | Урынлашыуы | Төҙөү ваҡыты | Исемлеккә индереү йылы | № | Критерийҙары |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |    |
Мцхетаның тарихи һәйкәлдәре (груз. მცხეთის ისტორიული მონუმენტები) * Светицховели ғибәҙәтханаһы * Джвари ҡорамы * Самтавро монастыры |
Край: Мцхета-Мтианети | VI быуат һәм XI быуат | 1994 | 708 | iii, iv |
| 2 |  .jpg) |
Баграт ҡорамы һәм Гелат монастыры (груз. ბაგრატის ტაძარი და გელათის მონასტერი) |
Ҡала: Кутаиси Край: Имеретия |
XI быуат—XII быуат | 1994 | 710 | iv |
| 3 |  |
Үрге Сванетия (груз. ზემო სვანეთი) |
Край: Самегрело-Үрге Сванетия | XII быуаттан | 1996 | 709 | iv, v |
Объекттарҙың географик урынлашыуы үҙгәртергә
Яҡынса исемлек үҙгәртергә
Таблицала объекттар алдараҡ төҙөлгән мираҫ исемлегенә ҡушыуҙың хронологик тәртибендә урынлашҡан, улар алдан өҫтәлә. Был исемлектә Грузия хөкүмәте Бөтә донъя мираҫы исемлегенә индерергә кандидат итеп тәҡдим иткән объекттар күрһәтелгән.
| # | Һүрәте | Исеме | Урынлашыуы | Төҙөү ваҡыты | Исемлеккә индереү йылы | № | #Критерии|Критерии |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | .jpg) |
Алаверди кафедраль ғибәҙәтханаһы (груз. ალავერდი) |
Ҡала: Ахмета Край: Кахетия |
XI быуат | 2007 | 5221 | iv, vi |
| 2 |  |
Ананури (груз. ანანურის ციხე) |
Яҡындағы ҡала: Тбилиси Край: Мцхета-Мтианети |
XVI быуат—XVIII быуаттар | 2007 | 5222 | iii |
| 3 |  |
Боронғо Колхида өлкәһенең урмандары һәм һаҙлыҡлы территориялары (груз. კოლხეთის ეკოსისტემა) |
Крайҙар: Гурия, Самегрело-Үрге Сванетия, Аджария | — | 2007 | 5223 | viii, x |
| 4 |  |
Давид-Гареджий монастырь комплексы (груз. დავითგარეჯა) |
Яҡындағы ҡала: Тбилиси Край: Кахетия |
VI быуат | 2007 | 5224 | i, ii, iii, iv, v, vi, vii, x |
| 5 | .jpg) |
Дманисиҙа Homo georgicus-«грузин кешеһе» ҡәберлеген ҡаҙыныу урындары (груз. დმანისი) |
Край: Квемо-Картли | — | 2007 | 5225 | iii, v |
| 6 |  |
Греми (груз. გრემი) |
Яҡындағы ҡала: Кварели Край: Кахетия |
XVI быуат | 2007 | 5226 | ii, iii |
| 7 |  |
Кветера (груз. კვეტერა) |
Яҡындағы ҡала: Телави Край: Кахетия |
X быуат | 2007 | 5227 | iii, iv |
| 8 |  |
Мта-Тушети (груз. მთა-თუშეთი) |
Край: Кахетия | — | 2007 | 5228 | iv, v, vii, x |
| 9 |  |
Никорцминда (груз. ნიკორწმინდა) |
Яҡындағы ҡала: Амбролаури Край: Рача-Лечхуми һәм Түбәнге Сванетия |
XVI быуат—XVII быуаттар | 2007 | 5229 | ii, iv |
| 10 |  |
Самтависи (груз. სამთავისი) |
Яҡындағы ҡала: Гори Край: Шида-Картли |
XI быуат | 2007 | 5230 | iv |
| 11 |  |
Шатили (груз. შატილი) |
Край: Мцхета-Мтианети | — | 2007 | 5232 | iv |
| 12 |  |
Боронғо Тбилиси (груз. ძველი თბილისი) |
Айырым статусҡа эйә булған ҡала: Тбилиси | XVI быуаттан | 2007 | 5233 | ii, iii, iv, v, vi |
| 13 |  |
Уплисцихе (груз. უფლისციხე) |
Яҡындағы ҡала: Гори Край: Шида-Картли |
б. э. т. II меңйыллыҡ — б. э. т. I меңйыллыҡ | 2007 | 5234 | ii, iii, iv, v |
| 14 |  |
Вани (груз. ვანი) |
Край: Имеретия | б. э. т. VII быуат — б. э. т. I быуат | 2007 | 5235 | ii, iii, vi |
| 15 |  .jpg) |
Вардзиа—Хертвиси (груз. ვარძია-ხერთვისის ციხე) |
Край: Самцхе-Джавахети | X быуат—XVI быуат | 2007 | 5236 | ii, iii, iv, v, vi, vii |
| 16 | |
Гелат монастыры (груз. გელათის მონასტერი) |
Ҡала: Кутаиси Край: Имеретия |
XI быуат—XII быуаттар | 2013 | 5843 | iv |
Объекттарҙың географик урынлашыуы үҙгәртергә
Исемлектән сығарылған объекттар үҙгәртергә
2018 йылдың июль мәғлүмәттәре буйынса, ЮНЕСКО бөтә донъя мираҫы Төп һәм Көнэлгәре исемлегенән Грузия сығарылған объекттары юҡ. Сығарылған объекттар буйынса сығанаҡтар: [1], [2].
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
Һылтанмалар үҙгәртергә
- ↑ Tentative (ингл.). UNESCO World Heritage Centre. — Список кандидатов в объекты всемирного наследия ЮНЕСКО в Грузии. Дата обращения: 17 октябрь 2011. Архивировано 19 март 2012 года.
- ↑ The States Parties - Georgia. unesco.org. Дата обращения: 17 октябрь 2011. Архивировано 19 март 2012 года.