Грозный

Рәсәйҙәге ҡала

Гро́зный (чеч. Соьлжа-ГӀалаСунжа йылғаһы исеменән + гӀала «ҡала») — Чечен Республикаһының баш ҡалаһы, Сунжа йылғаһы ярында урынлашҡан.

Ҡала
Грозный
чеч. Соьлжа-ГӀала
Флаг[d] Герб[d]
Флаг Герб
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Чечен Республикаһы

Муниципаль район

Грозный

Координаталар

43°19′ с. ш. 45°42′ в. д.HGЯO

Эске бүленеш

4 район:
Завод, Ленин,
Октябрь, Старопромыслов

Башлыҡ

Ислам Кадыров[1]

Нигеҙләнгән

1818

Элекке исеме

1818-1869 — Грозная,
1869 йылдан — Грозный.

Ҡала с

30 декабрь 1869

Майҙаны

324,16[2] км²

Бейеклеге

130 м

Халҡы

277 414 кеше (2013)

Тығыҙлығы

855,8 кеше/км²

Конфессиональ составы

Ислам-Суннизм,
Православие

Этнохороним

гро́зненсылар

Сәғәт бүлкәте

UTC+4

Телефон коды

+7 8712

Почта индексы

364000-364099

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

95

ОКАТО коды

96 401

ОКТМО коды

96 701 000 001

Рәсми сайт

groz-mer.ru

Награды

Ҡыҙыл Байраҡ ордены

Грозный (Рәсәй)
Грозный
Грозный
Чечня йөрәге мәсете

Төньяк Кавказдың ҙур ҡалаларынан береһе (3-сө урын).

Чечен Республикаһы халҡының 21 проценты Грозныйҙа йәшәй.

Исем үҙгәртергә

Урыҫса:

  • 1818 — 30 декабрь 1869 (н. ст. — 11 ғинуар 1870) —Грозная ҡәлғәһе [3]
  • 30 декабрь 1869 —Грозный ҡалаһы.

Чеченса:

  • Соьлж-ГІала

Климат үҙгәртергә

Ҡала климаты
Күрһәткес Ғин Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Йыл
Абсолют максимум, °C 14,1 22,3 29,7 33,7 38,1 39,1 40,7 41,4 36,8 32,5 23,7 18,0 41,4
Уртаса максимум, °C 0,6 2,5 8,7 17,9 23,7 27,9 30,5 29,7 24,7 16,6 9,3 3,2 16,3
Уртаса температура, °C −3,2 −2,1 2,9 10,5 16,7 21,2 23,9 23,0 17,7 10,4 4,3 −0,8 10,4
Уртаса минимум, °C −6,2 −4,9 −0,5 5,4 11,0 15,4 18,2 17,2 12,7 6,1 1,8 −3 6,1
Абсолют минимум, °C −31,5 −30,8 −19,1 −7,6 −3,1 5,6 9,2 5,0 −2,7 −9,6 −23,5 −26,6 −31,5
Яуым-төшөм нормаһы, мм 19 21 23 33 57 72 57 44 33 30 26 24 439
Сығанаҡ: «Гидрометцентр», «Thermo Karelia.Ru»

Галерея үҙгәртергә

Хылыҡ (2010 йылдағы иҫәп алыу) үҙгәртергә

Халыҡ Һаны, кеше %
чечендар 201 562 95,7
урыҫтар 5 295 2,5
ингуштар 2 129 1,0
татарҙар 270 0,1
әрмәндәр 189 0,1
кумыктар 158 0,1
аварҙар 110 0,1
украиндар 92 0,1
ногайҙар 4 0,1
Дөйөм 210 720 100

Архитектура үҙгәртергә

Иҡтисад үҙгәртергә

Сәнәғәт үҙгәртергә

Эре ойошмалар:

  • «Грознефтегаз»
  • «Трансмаш»
  • «Грозный электромеханика заводы»
  • «Электропульт-Грозный»
  • Грозный эксперементаль йығаҙ фабрикаһы
  • «Беркат» тегеү фабрикаһы
  • Грозный консервалар заводы
  • 4 икмәк заводтары
  • Кирбеҫ заводы
  • ДОК «Фагус»
  • «Чеченавто» завод ы
  • «Энергия+Плюс» (2013 й. асылды)

Мәғариф үҙгәртергә

«Вуздар»:

  • Чечен дәүләт университеты
  • Грозный дәүләт нефть техник университеты. Рәсәйҙең иң оло нефть университеты, 1920 йылда асылған.
  • Чечен дәүләт педагогия институты

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

Һылтанмалар үҙгәртергә