Чечен телé (үҙатамаһы: Нохчийн мотт, Noxçiyn mott) — Нах-Дағстан төркөмөнә ҡараған тел, ике миллион кеше һөйләшкән, чечен халҡының туған теле. Чечен Республикаһында һәм Дағстанда дәүләт телдәренең береһе булып тора.

Чечен теле
Телдең үҙатамаһы

Нохчийн мотт, Noxçiyn mott

Илдәр

Рәсәй, Төркиә, Иордания, Гөржөстан, Ҡаҙағстан, ЕБ

Регионы

Чечня, Ингушетия, Дағстан һ.б.

Рәсми хәле

Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы:

Чечня флагы Чечня
Дағстан Дағстан
Идара итеүсе ойошма

Чечен Республикаһының Фәндәр академияһы, Чечен телен һәм тарихын үҫтереү институты

Был телдә һөйләшеүселәр һаны

2021 йылда Рәсәйҙә 1 493 748 кеше[1]

Һаҡлыҡ хәле

бирешеүсән[2][3][4][5]

Классификация
Категория

Евразия телдәре

Төньяҡ кавказ юғарыраҡ ғаилә (дөйөм танылмаған)

Нах-дағстан ғаиләһе
Нах тармағы
Вайнах төркөмө (дөйөм танылмаған)
Әлифба

кириллица, латиница (ЧИР-ҙа)
(чечен яҙмаһы)

Тел коды
ГОСТ 7.75–97

чеч 785

ISO 639-1

ce

ISO 639-2

che

ISO 639-3

che

Был телдә Википедия

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab4_VPN-2020.xlsx
  2. UNESCO Atlas of the World’s Languages in Danger (Moseley, Christopher (ed.). 2010. Atlas of the World’s Languages in Danger, 3rd edn. Paris, UNESCO Publishing. Online version): статус указан как vulnerable — «уязвимый» (most children speak the language, but it may be restricted to certain domains (e.g., home))
  3. UNESCO Red Book on Endangered Languages: Europe Архивная копия от 22 август 2012 на Wayback Machine: не перечислен среди языков, которым угрожает опасность
  4. Encyclopedia of the world’s endangered languages (Ed. by Ch. Moseley. 2007. Routledge. ISBN 978-0-7007-1197-0 (Print Edition), ISBN 0-203-64565-0 Master e-book ISBN. Tapani Salminen. Europe and Northern Asia. P. 227): титульные языки республик Северного Кавказа вообще не относятся к числу угрожаемых (In Caucasia … there are several indigenous languages that cannot be regarded as endangered at all. …The twelve main indigenous languages of northern Caucasian republics, Adyge, Avar, Chechen, Dargwa, Ingush, Lak, Lezgian, Kabard-Cherkes, Karachay-Balkar, Kumyk, Ossete and Tabasaran, are maintained well by the population, and the bilingualism in Russian … appears both functional and stable.)
  5. Дешериева Т. И. Чеченский язык // Государственные и титульные языки России. Под ред. В. П. Нерознака. Москва: Academia, 2002. ISBN 5-87444-148-4