Википедия

Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө

Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө (БМО телдәрендә: ингл. World Environment Day, исп=Día mundial del medio ambiente, фр=Journée mondiale de l'environnement, ғәрәп=اليوم العالمي للبيئة , ҡыт=世界环境日). Йыл һайын бөтә донъяла 5 июнь көнө билдәләнә .

Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө
Нигеҙләү датаһы 15 декабрь 1972[1]
Рәсем
Төп тема охрана окружающей среды[d]
Башланыу датаһы 1973[2]
В память о Тирә-яҡ мөхит[3]
Йылдың көнө 5 июнь
Ойоштороусы БДО[3]
Рәсми сайт un.org/es/observances/en…
 Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө Викимилектә

Тарихы

үҙгәртергә

БМО-ның Генераль Ассамблеяһының 27-се сессияһында иғлан ителгән ( № A/RES/2994 (XXVII) резолюция,15 декабрь, 1972 йыл).

Был көндө үткәреү датаһы 5 июнь — 1972 йылда Стокгольмда тирә-яҡ мөхит проблемалары буйынса БМО конференцияһы башланған көн алынған.

Генераль Ассамблея үҙенең резолюцияһында Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы системаһына ингән дәүләттәрҙе һәм ойошмаларҙы йыл һайын был көндө уларҙың тирә-яҡ мөхитте һаҡлауға һәм яҡшыртыуға ынтылышын раҫлаған саралар үткәрергә саҡыра.

Генераль Ассамблеяһының 27-се сессияһында шулай уҡ БМО системаһының яңы ойошмаһы — БМО-ның Тирә-яҡ мөхит программаһы (ЮНЕП) булдырыла. Тап бына ЮНЕП ҡанаты аҫтында йыл һайын Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө билдәләнә.

Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө тематикаһы һәм девиздары

үҙгәртергә

Һәр йылдың тематикаһы һәм девизы билдәләнә, төп халыҡ-ара саралар үткәреү урыны һайлана.

 
Эмблема 2008
  • 2018 йыл — «Пластик менән бысратыуға ҡаршы көрәш»
  • 2017 йыл — «Мин тәбиғәт менән»
  • 2016 йыл — «Ҡырағай хайуандарҙы законһыҙ рәүештә һатыуға ҡаршы абсолют түҙеп тормаусылыҡ сәйәсәте»
  • 2015 йыл — «Ете миллиард төш. ОБер Планета. Һаҡлыҡ менән файҙалан»
  • 2014 йыл — «Тауышыңды күтәр, әммә диңгеҙ кимәлен түгел!» (ингл. Raise Your Voice Not The Sea Level)[4]
  • 2013 йыл — «Уйла. Аша. Һаҡла» (ингл. Think.Eat.Save)[5]
  • 2012 йыл — «Йәшел иҡтисад: ә һин уның өлөшөмө?»
  • 2011 йыл — «Урмандар: тәбиғәт биргәнде файҙаланып»
  • 2010 йыл — «Төрҙәр күплеге. Бер планета. Бер киләсәк»
  • 2009 йыл — «Һеҙҙең планетағыҙ һеҙгә мохтаж»
  • 2008 йыл — «Бәйлелектән ҡотол! Иҡтисадҡа юлда углерод бүлеп сығарыуҙы кәметеп!»
  • 2007 йыл — «Боҙ иреүе — Ҡайнар тема!»
  • 2006 йыл — «Сүлдәр һәм сүлләнеү — Ҡоролоҡло ерҙәрҙең сүлгә әйләнеүенә юл ҡуймаҫҡа!»
  • 2005 йыл — «„Йәшел ҡалалар“: Планета өсөн план!»
  • 2004 йыл — «Диңгеҙҙәр һәм океандар кәрәк! Үле түгел, тере килеш»
  • 2003 йыл — «Һыу — ике миллиард кеше уға ныҡ мохтажлыҡ кисерә!»
  • 2002 йыл — « Ергә шанс бирергә»
  • 2001 йыл — «Бөтә донъя тормош селтәренә инергә»
  • 2000 йыл — «Тирә-яҡ мөхит мөхиттең мең йыллығы — эшкә күсергә ваҡыт»
  • 1999 йыл — «Беҙҙең Ер — беҙҙең киләсәк. Ҡотҡарайыҡ уны!»
  • 1998 йыл — «Ерҙәге тормош хаҡына — диңгеҙҙәребеҙҙе ҡотҡарайыҡ»
  • 1997 йыл — « Ерҙәге тормош хаҡына»
  • 1996 йыл — «Беҙҙең Ер, беҙҙең көнкүреш мөхите, беҙҙең йорт»
  • 1995 йыл — «Беҙ, халыҡтар: глобаль тирә-яҡ мөхит мөхит хаҡына берләшеү»
  • 1994 йыл — «Бер Ер — бер ғаилә»
  • 1993 йыл — «Ярлылыҡ һәм тирә-яҡ мөхит — зарарлы әйләнеште өҙөргә»
  • 1992 йыл — «Ер бөтәһенеке берәү — вуның тураһында бергә хәстәрлек күрәйек»
  • 1991 йыл — «Климат үҙгәреүе. Глобаль партнерлыҡ зарурлығы»
  • 1990 йыл — «Балалар һәм тирә-яҡ мөхит мөхит»
  • 1989 йыл — «Глобаль йылыныу, глобаль иҫкәртеү»
  • 1988 йыл — «Кеше тирә-яҡ мөхитте беренсе урынға ҡуйғанда, үҫеш туҡтамаҫ»
  • 1987 йыл — «Тирә-яҡ мөхит һәм йәшәр урын: ҡыйыҡ ҡына түгел»
  • 1986 йыл — «Донъя өсөн ағас»
  • 1985 йыл — «Йәшлек: халыҡ һәмтирә-яҡ мөхит»
  • 1984 йыл — «Сүлгә әйләнеү»
  • 1983 йыл — «Хәүефле ҡалдыҡтарҙы йыйыуҙы, алып ташлауҙы һәм күмеүҙе ойоштороу: кислоталы ямғырҙар һәм энергия»
  • 1982 йыл — « Стокгольмдын һуң ун йыл (тәбиғәтте һаҡлау проблемаларына күҙәтеү)»
  • 1981 йыл — «Грунт һыуҙары; кеше туҡланыуында токсик химия матдәләре»
  • 1980 йыл — «Яңы ун йыллыҡҡа яңы оран: емерелмәй үҫеш»
  • 1979 йыл — «Балаларыбыҙҙың бер генә киләсәге — емермәй үҫеш»
  • 1978 йыл — «Емермәй үҫеш»
  • 1977 йыл — «Тәбиғәттә озон ҡатламын һаҡлау проблемаһы; ерҙәрҙе юғалтыу һәм тупраҡ деградацияһы»
  • 1976 йыл — «Һыу — тормоштоң төп ресурсы»
  • 1975 йыл — «Кеше йәшәгән пункттар»
  • 1974 йыл — «Бер генә Ер»

Рәсәй

үҙгәртергә

Рәсәйҙә Тирә-яҡ мөхит көнө менән бер рәттән 2008 йылдан бирле был көндә Эколог көнө лә билдәләнә.

Италия

үҙгәртергә

Италияла Тирә-яҡ мөхит көнө уңайынан 2010 йылдан OIKOS компанияһы тирә- яҡ мөхитте яҡшыртыу акциялар серияһы үткәрелә.

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. ↑ https://undocs.org/es/A/RES/2994%20(XXVII)
  2. ↑ https://www.nytimes.com/1973/06/04/archives/environment-day-to-mark-first-year-of-world-effort-fund-is-adjunct.html
  3. ↑ 3,0 3,1 https://www.un.org/en/observances/environment-day
  4. ↑ Совет по экологическому строительству 2014 йыл 14 июль архивланған.
  5. ↑ World Environment Day — Theme. Сайт программы ООН по тирә-яҡ мөхит мөхитей среде. Дата обращения: 5 июнь 2013. Архивировано 5 июнь 2013 года. 2013 йыл 4 июнь архивланған. (инг.)

Шулай уҡ ҡара

үҙгәртергә
«Экология» порталы
  • Тирә-яҡ мөхит көнө (Украина)
  • Тирә-яҡ мөхитте һаҡлау
  • Халыҡ-ара тирә-яҡ мөхитте һаҡлау хоҡуҡиәте

Һылтанмалар

үҙгәртергә

unep.org/wed — Всемирного дня окружающей среды рәсми сайты  (инг.)

  Бөтә донъя тирә-яҡ мөхит көнө Викимилектә
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Бөтә_донъя_тирә-яҡ_мөхит_көнө&oldid=1179328» битенән алынған