Ҡаҙаҡ милли консерваторияһы

Ҡурманғазы исемендәге Ҡаҙаҡ милли консерваторияһы (ҡаҙ. Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы) — Ҡаҙағстандың юғары музыка уҡыу йорто, композиторҙар, музыка белгестәре, хор һәм халыҡ оркестрҙары, пианист, вокалсылар, арт-менеджерҙар, симфоник оркестр һәм халыҡ инструменттары ҡоралдарында уйнаусылар әҙерләй.

Ҡаҙаҡ милли консерваторияһы
Нигеҙләү датаһы 1944
Логотип
Рәсем
Кем хөрмәтенә аталған Ҡорманғазы Сағырбайулы
Дәүләт  Ҡаҙағстан
 СССР
Административ-территориаль берәмек Алматы
Урын Алматы
Рәсми сайт conservatoire.kz/english…
Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы Категория:Преподаватели Казахской консерватории[d]
Карта

Консерваторияны тамамлаусылар менән илдең бик күп ижади коллективтары, мәғариф учреждениелары комплектланған. Консерваторияның тәрбиәләнеүселәре яҡын һәм алыҫ сит илдәрҙең — Рәсәй, Германия, Греция, Нидерланд, Израиль, АҠШ, Франция, Чехия, Канада, Корея, Ҡытай һәм башҡа профессиональ коллективтарында эшләй[1].

Курмангазы исемендәге Ҡаҙаҡ милли консерваторияһы:

— Европа консерваториялары һәм юғары музыка мәктәптәре ассоциацияһы ағзаһы (1998 йылдан), — Азия консерваториялары ассоциацияһын ойоштороусыһы һәм унда ҡатнашыусыһы (2000 йылдан алып) — Бөтә донъя симметрологтар ассоциацияһында, — «Төрки халыҡтары музыкаһы» халыҡ-ара ассоциацияһында, — Традицион музыка буйынса халыҡ-ара советта (ICTM), этномузыка сәнғәте буйынса Европа семинарында (ESEM), психология һәм музыка буйынса Европа советында (ESCOM) ҡатнаша .

Файл:Kurmangazy Sagyrbayuly monument in Almaty.jpg
Ҡурманғазы һәйкәле (2012) консерваторияның яңы бинаһы алдында

1944 йылдың 24 июлендә КазССР-ҙың Халыҡ Комиссарҙары Советы 1 октябрҙән Алма-Ата ҡалаһында Дәүләт сәнғәт институтын ойошторорға ҡарар итә. 11945 йылда юғары уҡыу йортона XIX быуаттың күренекле ҡаҙаҡ көйсөһе 1938 йылда төҙөлгән беренсе бинала консерваторияға тиклем музыка-хореография комбинаты урынлаша[1].

1960 йылдар башында 120 торлаҡ бүлмәнән торған тағы ла бер корпус һәм 42 репетиторийҙар, уҡыу һәм спорт залдары һәм иркен холл менән ятаҡ төҙөлә[1].

1981—1982 уҡыу йылында консерваторияла 1200-ҙән ашыу студент уҡый, 234 уҡытыусы эшләй, шул иҫәптән 20-нән ашыу фән профессоры һәм докторы, 50-гә яҡын доцент һәм фән кандидаты, СССР-ҙың 5 халыҡ артисы, КазССР-ҙың 7 халыҡ артисы эшләй[2].

2000 йылдың ноябрендә консерватория өҫтәмә заманса дүрт ҡатлы бина ала[1].

Факультеттар

үҙгәртергә

Уҡыу процесын 4 факультет тәьмин итә:

— Вокал һәм дирижерлыҡ факультеты — Инструменталь башҡарыу факультеты — Музыка ғилеме һәм менеджменты факультеты Халыҡ музыкаһы факультеты

Шулай уҡ бер нисә дөйөм университет кафедраһы эшләй:

— Инновацион музыкаль-педагогик технологиялар кафедраһы — Социаль-гуманитар фәндәр кафедраһы Эксперименталь сәнғәт мәктәп-студияһы — Физик тәрбиә һәм спорт секцияһы — Ҡаҙаҡ һәм сит телдәр секцияһы

Ректорҙары

үҙгәртергә
  • 1944 — 1945 — Иван Круглыхин
  • 1945 — 1951 — Әхмәт Жубанов
  • 1951 — 1957 — Иван Круглыхин
  • 1957 — 1967 — Ҡотдос Кужамьяров
  • 1967 — 1975 — Иркәғәли Рахмадиев
  • 1975 — 1987 — Ғәзиза Жубанова
  • 1987 — 1997 — Дюсен Касеинов
  • 1997 — 2018 — Жания Әүбәкерова
  • 2018 — н.в. — Арман Жудебаев

Бина консерваторияһы

үҙгәртергә

Бина 1935—1937 йылдарҙа типовой мәктәп проекты буйынса төҙөлә, архитектор А. Стременов проектын еренә еткереп эшләй. Уҡыу корпусы составында — 2 уҡыу корпусы һәм концерт залы.[3]

Тәүҙә бина музыкаль-хореография комбинаты өсөн тәғәйенләнгән булған (хәҙер — П.Чайковский исемендәге Алматы музыка колледжы).

1944 йылдың 24 июлендә Ҡаҙағстан ССР-ы баҡсасылыҡ ширҡәте 1944 йылдың 1 октябренән ошо бинала урынлаштырылған консерваторияны ойошторорға ҡарар итә.

1954 йылда консерваторияға атаҡлы Ҡурмағазы Сағырбаев исеме бирелә.

60-сы йылдарҙа бинаға яңы корпус төкәтелә, ә 1970 йылда көнсығыш яҡтан органлы зал төҙөлә[4]

Архитектураһы

үҙгәртергә

Бина ХХ быуаттың 30-сы йылдарҙағы Алма-Ата ҡалаһы архитектураһындағы «милли стиль» образынан ғибәрәт. Консерваторияның өс ҡатлы бинаһы тура мөйөшлө формала[5]

Һәйкәл статусы

үҙгәртергә

2010 йылдың 10 ноябрендә Алматы ҡалаһының урындағы әһәмиәттәге тарих һәм мәҙәниәт ҡомартҡыларының яңы дәүләт исемлеге раҫлана.[6]. Был Ҡарарҙа Ҡаҙағстан милли консерваторияһы бинаһының урындағы әһәмиәтендәге һәйкәл статусы һаҡлана. Һаҡ зоналарының сиктәре 2014 йылда раҫлана[7].

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 КазНК. От истоков. Дата обращения: 19 июль 2008. Архивировано 14 сентябрь 2007 года. 2007 йыл 14 сентябрь архивланған. Өҙөмтә хатаһы: <ref> тег дөрөҫ түгел: «istoki» исеме бер нисә тапҡыр төрлө йөкмәткегә бирелгән
  2. Алма-Ата. Энциклопедия / Гл. ред. М. К. Козыбаев. — Алма-Ата: Гл. ред. Казахской советской энциклопедии, 1983. — С. 312. — 608 с. — 60 000 экз.
  3. Энциклопедия Алматы. Казахская национальная консерватория им. Курмангазы
  4. Музей Алматы. Казахская национальная консерватория им. Курмангазы 2018 йыл 20 декабрь архивланған.
  5. Управление культуры г. Алматы. Казахская национальная консерватория им. Курмангазы 2020 йыл 29 ғинуар архивланған.
  6. Постановление Акимата города Алматы от 10 ноября 2010 года N 4/840 «Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры местного значения города Алматы»
  7. Решение ХХХI сессии маслихата города Алматы V созыва от 10 сентября 2014 года N 261 «Об утверждении границ охранных зон, зон регулирования застройки и зон охраняемого природного ландшафта объектов историко-культурного наследия города Алматы»