Юта-ацтек телдәре

Юта-ацтек телдәре — АҠШ-тың көньяҡ-көнбайышынан Үҙәк Америкалағы Никарагуаға ҡәҙәр таралған индей телдәренең ғаиләһе.

Юта-ацтек телдәре
Таксон	ғаилә
Статус	дөйөм танылыу алған
Ареал	АҠШ, Мексика, Гондурас, Никарагуа, Сальвадор, Гватемала, Белиз
Классификация
Категория	Төньяҡ Америка һәм Мезоамерика телдәре
автохтонные языки индейские языки индейские языки Северной Америки Юта-ацтек телдәре
Состав
—
Телдәрҙең кодтары
ISO 639-2	—
ISO 639-5	azc

Юта-ацтек телдәренең таралыуы(Мексикала таралышы тулыһынса күрһәтелмәгән)

Мексикала юта-ацтек телдәренең таралыуы

Классификация

• Төньяҡ (шошон) ғаилә төркөмө
  • хопи тармағы
  • нумий (нымый) тармағы:
    • үҙәк төркөм: команче (команч), панаминт (тимбиша), шошони (шошон)
    • көньяҡ төркөм: кавайису, юте (көньяҡ паюте)
    • көнбайыш төркөм: моно (моначе), павиотсо (төньяҡ паюте)
  • такий тармағы:
    • серра төркөмө: †габриэлино, †китанемук, серрано, †ваньюме, †николеньо
    • купан төркөмө: луисеньо (-хуаненьо), кауилья, купеньо
    • классификацияланмаған: татавиам (?), †гьямина (?)
  • тюбатулабаль
• Көньяҡ (сонор-ацтек) ғаилә төркөмө
  • тепиман (пиман) тармағы:
    • үрге пиман (пима-папаго о’одхам), түбәнге пиман (пима-бахо уре), төньяҡ тепеуа, көньяҡ тепеуа, †тепекано
  • таракаит тармағы:
    • тараумар төркөмө: гуарихио, тараумара
    • каит төркөмө: яки, †акахе (аяхе), †тауэ, майо
    • опат төркөмө: †опата, †эудеве, †батук (?)
    • тубар
  • корачоль-ацтек тармағы
    • корачоль (кора) төркөмө: кора, уичоль, (†текошкин, †текуэше, †кока, †касканский)
    • ацтек (науаская, нава) төркөмө
      • почутек (почутла) (†)
      • шочистлауак (†)
      • асылда ацтек телдәре
        • науатль Сьерра-де-Пуэбла
        • көнсығыш төркөмсәһе: пипиль, истмо, пинотль
        • көнбайыш-үҙәк төркөмсәһе: классик, үҙәк, көнбайыш, уастекан, коатепек, тотольтепек науатле
  • классифицияланмаған: †басироа, †басопа, †кавимето, †кавамето.

Әҙәбиәт

• Campbell, Lyle. 1979. Middle American languages. In The Languages of Native America: Historical and Comparative Assessment, edited by Lyle Campbell and Marianne Mithun, pp. 902—1000. University of Texas Press, Austin.
• Campbell, Lyle. 1997. American Indian Languages: The Historical Linguistics of Native America. Oxford University Press.
• Goddard, Ives. 1996. Introduction. In Languages, edited by Ives Goddard, pp. 1-16. Handbook of North American Indians, William C. Sturtevant, general editor, Vol. 17. Smithsonian Institution, Washington, D.C.
• Goddard, Ives. 1999. «Native Languages and Language Families of North America.» Wall Map. Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press.
• Miller, Wick R. 1983. Uto-Aztecan languages. In Southwest, edited by Alfonso Ortiz, pp. 113—124. Handbook of North American Indians. William C. Sturtevant, general editor, Vol. 10. Smithsonian Institution, Washington, D. C.
• Mithun, Marianne. 1999. The Languages of Native North America. Cambridge University Press. ISBN 0-521-23228-7 (hbk); ISBN 0-521-29875-X.
• Steele, Susan. 1979. Uto-Aztecan: An assessment for historical and comparative linguistics. In The Languages of Native America: Historical and Comparative Assessment, edited by Lyle Campbell and Marianne Mithun, pp. 444—544. University of Texas Press, Austin.
• Súarez, Jorge. 1983. The Mesoamerican Indian Languages. Cambridge University Press.