Шатмантамаҡ
Шатмантамаҡ (рус. Шатмантамак) — Башҡортостандың Миәкә районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 528 кеше[1]. Почта индексы — 452072, ОКАТО коды — 80244825007.
| Ауыл | |
| Шатмантамаҡ Шатмантамаҡ | |
| Ил | |
|---|---|
| Федерация субъекты | |
| Муниципаль район | |
| Координаталар | |
| Сәғәт бүлкәте | |
| Һанлы танытмалар | |
| Автомобиль коды |
02, 102 |
| ОКАТО коды | |
| ОКТМО коды | |
| ГКГН номеры | |
|
| |
.svg)
Халыҡ һаны
үҙгәртергәБөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
| 1920 йыл 26 август | |||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | |||||
| 2002 йыл 9 октябрь | |||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 528 | 246 | 282 | 46,6 | 53,4 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса — күпселек башҡорттар (67 %) һәм татарҙар (32 %) йәшәй[2].
Географик урыны
үҙгәртергә- Район үҙәгенә тиклем (Ҡырғыҙ-Миәкә): 40 км
- Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Елдәр): 4 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Аксенов): 83 км
Ауыл тарихы
үҙгәртергәКүл-Иле-Мең улусы аҫабалығында Шатмантамаҡ исеме менән керҙәш башҡорттар ауылы барлыҡҡа килгән. Унда йәшәүселәр Минзәлә өйәҙе Ҫарайлы-Мең улусы Һаҡлыбаш ауылынан 1766 йылдар тирәһендә килгән. Документтар буйынса, ауыл 1795 йылғы 5-се ревизияла теркәлеү үтмәгән. Ул ошо ревизия һуң барлыҡҡа килгән. Бында 1816 йылда — 111, 1834 йылда — 159, 1850 йылда — 254, 1859 йылда 310 ир-ат теркәлгән.
1870 йылда — 700, 1917 йылда — 1740, 1920 йылда 300 йорт эргәһендә 1547 башҡорт иҫәпләнә.
Хужалыҡ тураһында — киләһе һандар. 1843 йылда 322 башҡорт иҫәбенә 32 бот ужым һәм 2712 бот яҙғы иген сәселә. 1917 йылғы мәғлүмәттәр буйынса, 295 йорт 1864 дисәтинә һөрөнтө ер биләй. 114 йорттоң — 4, 96-һының — 10, 31-енең — 15, 29-ының 15-тән ашыу дисәтинә һөрөнтө ере булыуы теркәлгән. Ауыл эргәһендә 2 тирмән булған. 25 хужалыҡтың сәсеүлектәре булмаған. [3]
Урамдары
үҙгәртергәБилдәле шәхестәре
үҙгәртергә- Мәсәлимов Тәлғәт Хәсән улы (1958 й.) — художник-график,Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы.[5]402-се б.
- Вәлиуллин Наил Ғәбит улы ( 05.08.1956)— Башҡортостандың атҡаҙанған экономисы.[5] 359-сы б.
- Ғәлимов Дамир Ғәбиҙулла улы (09.02.1950)— Башҡортостан Республикаһы хеҙмәтләндереү өлкәһенең атҡаҙанған хеҙмәткәре.[5]367-се б.
Сығанаҡтар
үҙгәртергә- ↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта(недоступная ссылка) (рус.)
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 437. — ISBN 978-5-295-04683-4.
- ↑ https://www.gosspravka.ru/02/038/000022.html «Налог Белешмәһе» системаһында Шатмантамаҡ ауылы
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Х.Х.Мусин,Р.М.Вәлиәхмәтов. «Миәкә районы — Аҡмулла төйәге». — Өфө: «Скиф», 2006 й.