Черных Николай Андреевич
Черных Николай Андреевич (19 декабрь 1924 йыл — 30 октябрь 1982 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугире, уҡсылар полкы пулемётсыһы. Кесе лейтенант (1945). Советтар Союзы Геройы (1943).
| Черных Николай Андреевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 19 декабрь 1924 |
| Тыуған урыны | Верхотор, Стәрлетамаҡ өйәҙе, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Вафат булған көнө | 30 октябрь 1982 (57 йәш) |
| Вафат булған урыны | Өфө, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Ерләнгән урыны | Өфө Көньяҡ зыяраты[d] |
| Уҡыу йорто | Өфө дәүләт авиация техник университеты |
| Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
| Хәрби звание | кесе лейтенант[d] |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Биографияһы
үҙгәртергәНикола́й Андре́евич Черны́х 1924 йылдың 19 декабрендә Башҡорт АССР-ының Стәрлетамаҡ өйәҙе[1] Верхотор ауылында тыуған.
1942 йылдың 9 авгусында Ҡыҙыл Армия сафына саҡырыла, 1943 йылдың 26 авгусынан фронтта. 1947 йылдан ВКП(б)/КПСС ағзаһы.
198-се гвардия уҡсылар полкы пулемётсыһы (68-се гвардия уҡсылар дивизияһы, 40-сы армия, Воронеж фронты) комсомол гвардия сержанты Черных Н. А. 1943 йылдың 24 сентябрендә Киев өлкәһе Кагарлык районы Балыко-Щучинка ауылы янында, беренселәрҙән булып Днепрҙың уң яҡ ярына сығып, уңайлы урын таба һәм ротаның Днепр аша сығыуын пулемёт уты менән ҡаплауға өлгәшә. Дошмандың 8 һөжүмен кире ҡаға, һуңғыһында яраланһа ла сафта ҡала һәм 30 фашисты атып үлтерә.
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 13 ноябрендәге Указы менән немец-фашист илбаҫарҙары менән һуғышта күрһәткән саялығы һәм батырлығы өсөн гвардия сержанты Черных Николай Андреевичҡа «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә, Ленин ордены һәм «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 3359) менән бүләкләнә.
1947 йылдан кесе лейтенант Н. А. Черных — запаста. Өфө моторҙар эшләү производство берекмәһендә инженер-конструктор, эксперименталь цех начальнигы булып эшләй.
1982 йылдың 30 ноябрендә вафат була. Өфө ҡалаһында Көньяҡ зыяратта ерләнә.
Белеме
үҙгәртергә- Стәрлетамаҡ аэроклубында уҡый.
- Севастополь зенит артиллерияһы хәрби училищеһы (1945).
- Ырымбур автомобиль техникумы (1950).
- Өфө авиация институты (1956).
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы (1943)
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы (13.11.1943)[2];
- Ленин ордены (13.11.1943);
- миҙалдар.
Хәтер
үҙгәртергәИшембай ҡалаһының Геройҙар Аллеяһында Геройҙың бюсы ҡуйылған.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Земля Мелеузовская: былое, будни, будущее. Историко-информационный сборник. — Уфа: Китап, 2000. — С. 77—78.
- Зиновьев А. Горение //Славные сыны Башкирии. Кн. 1. Уфа, 1965. — С. 157—160.
- Подвиги их бессмертны. — Уфа: Китап, 2000. — С. 324
- Корягин, А. Верхоторская летопись /А. Корягин //Восход. — 1985. — 18 мая.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Хәҙер Башҡортостан Республикаһының Ишембай районы
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682525/793756, д. 66/53, л. 6/316, 317)ф. 33, оп. 682525/793756, д. 66/53, л. 6/316, 317).
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Черных Николай Андреевич // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 18 декабрь 2018)
- Черных Николай Андреевич. «Герои страны» сайты.