Түбәнге Төкөн

Түбәнге Төкөн (рус. Нижний Тюкунь) — Башҡортостандың Ҡырмыҫҡалы районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 297 кеше. Почта индексы — 453024, ОКАТО коды — 80235825008.

Ауыл
Түбәнге Төкөн
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Ҡырмыҫҡалы районы
Координаталар	54°12′02″ с. ш. 56°23′20″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 235 825 008
ОКТМО коды	80 635 425 126
Түбәнге Төкөн

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	297	145	152	48,8	51,2

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Ҡырмыҫҡалы): 27 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Ҡамышлы): 5 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Таҙлар станцияһы): 4 км

Тарихы

7-се башҡорт кантонының 8-се йортона Үрге Төкөн һәм Түбәнге Төкөн ауылдары ҡарай. Улар Кесе Табын улусы ҡарамағында булған, XVIII быуат аҙағында ул Төкөн-Кесе-Табын улусы тип аталған. V ревизия өс ауылды: Төкөн, Урта Төкөн һәм Түбәнге Төкөнде күрһәтә.

1834 йылда Түбәнге Төкөндә — 314 кеше, 1859 йылда 45 йорт һәм 126 ир-ат иҫәпкә алынған. 1920 йылда 97 йортта 215 ир, 255 ҡатын-ҡыҙ теркәлгән.

1812 йылғы Ватан һуғышында ҡатнашалар: Арыҫланғол Сәфәрғолов, Күлмөхәмәт Муллағолов, Хоҙайҡол Ниғмәтуллин, Искәндәр Сәфәрғолов, Күсәрбай Мерәҫов, Ҡотлозаман Ҡотлоюлов һәм Мөхәмәтйәр Буранғолов. Ауылда 314 кеше йәшәгән 46 ихатаға 300 ат, 310 һыйыр, 110 һарыҡ, 50 кәзә хужа булған. 100 умартаһы һәм 10 солоҡтары булған. Һәр кешегә 5,5-әр бот иген сәселгән (576 ужым һәм 2440 бот яҙғы иген)..

Урамдары

башҡ. Дуҫлыҡ(урамы) — рус.  Дуслык (улица) башҡ. Иҙел(урамы) — рус.  Идель (улица) башҡ. Йәштәр(урамы) — рус.  Молодежная (улица) башҡ. Мәктәп(урамы) — рус.  Школьная (улица)

Матбуғатта

• Даирә. Төп бүләк – Түбәнге Төкөн ауылында 3 декабрь 2020 йыл

Билдәле шәхестәре

• Егет кешегә етмеш төрлө һөнәр ҙә аҙ 10 февраль 2021 йыл
• Ҡырмыҫҡалы районында яңы етәксе 29 апрель 2011 йыл