Тайһары — Рәсәйҙең Силәбе өлкәһе Верхнеурал районындағы ҡасаба. Ҡырһа ауыл биләмәһе составына инә.

Ҡасаба
Тайһары
Тайсара
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Силәбе өлкәһе

Муниципаль район

Верхнеурал районы

Ауыл биләмәһе

Ҡырһа ауыл биләмәһе

Координаталар

53°42′01″ с. ш. 58°54′35″ в. д.HGЯO

Беренсе мәртәбә телгә алынған

1890

Бейеклеге

463 м

Халҡы

396[1] кеше (2010)

Милли состав

урыҫтар, башҡорттар

Почта индексы

457688

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

-

Код ОКАТО

75 217 833 005

Код ОКТМО

75 617 433 121

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Тайһары (Рәсәй)
Тайһары
Тайһары
Тайһары (ҡасаба) (Силәбе өлкәһе)
Тайһары

Географияһы үҙгәртергә

Райондың көньяҡ-көнбайыш өлөшөндә, Башҡортостан Республикаһы менән сиккә яҡын, Тайһары йылғаһы буйында урынлашҡан.

Район үҙәге Верхнеуралға тиклем алыҫлыҡ автомобиль юлы буйлап 39 км[2].

Этимологияһы үҙгәртергә

Крайҙы өйрәнеүсе Николай Иванович Шуваловтың топонимик һүҙлегендә атамаға: «Тайһары, ҡасаба, Верхнеурал районы. Башҡорттарҙа элек таралған Тайһары тигән төрки ир-ат исеменән, нигеҙе — һары — «жёлтый», тай — исем һүҙ төркөмөнә хас киҫәксә» тигән аңлатма бирә[3]

Тарихы үҙгәртергә

Ҡасаба 1890 йылда Тайһары тип йөрөтөлгән буш ятҡан ерҙә төҙөлгән Һәм Верхнеурал өйәҙенең Тамъян-Түңгәүер улусына ҡараған шәхси утар урынында үҫкән[4] .

Халҡы үҙгәртергә

Халык саны динамикасы:

Гомуми демографик күрсәткечләр[5]
Дөйөм халыҡ һаны 2010 йылда енси состав
2002 2010 ир-аттар ҡатын-ҡыҙҙар
458 396 183 213

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре: урыҫтар (74%), башҡорттар (20%).[6]

Урамдары үҙгәртергә

  • Йылға аръяғы,
  • Киров,
  • Ленин,
  • Тыныслыҡ,
  • Йәштәр,
  • Таулы,
  • Келәт,
  • Мәктәп.

Инфраструктураһы үҙгәртергә

  • Фельдшер-акушерлыҡ пункты[7].
  • Башланғыс мәктәп (Смеловка урта мәктәбе филиалы)[8].
  • Балалар баҡсаһы[9].

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Шувалов Н.И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. – Изд. 2-е, испр. и доп. – Челябинск: Южно-Уральское кн.изд-во, 1989. – 158 с.

Һылтанмалар үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
  2. Расстояние от Верхнеуральска до Тайсара на сайте www.avtodispetcher.ru
  3. Шувалов Н.И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь
  4. Челябинская область. Энциклопедия. В 7 томах. www.encyclopedia.ru. Дата обращения: 26 август 2019. Архивировано 26 август 2019 года.
  5. Численность и размещение населения Челябинской области. Таблица 11 2019 йыл 2 апрель архивланған..
  6. «Халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре 2002.», <http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/guestUserGuide.jsp?tableViewTabForm:_idcl=tableViewTabForm:j_id_jsp_1807425244_41&tableViewTabForm_SUBMIT=1&javax.faces.ViewState=8df2zF%2F30JdRqQUnDyAJB7uPztaProtW9GCDP9riU6vi7I1f5N3Sg5oSn1ZJrQxqsEBHHPL%2BMR9QP9w%2FObfO8XHjGC2iBZu03Ab8VvwoRa7M%2BIlhhvePIinZy34ZldQ3qNO%2FBA%3D%3D>. Проверено 11 сентябрь 2014. 
  7. Устав муниципального учреждения здравоохранения "Верхнеуральская центральная районная больница" / утвердил С. Н. Хабин. — Верхнеуральск, 2011. — С. 4. — 10 с. Архивная копия от 27 октябрь 2020 на Wayback Machine
  8. Общие сведения. МОУ «Смеловская СОШ». Дата обращения: 24 октябрь 2020. Архивировано 26 октябрь 2020 года.
  9. Муниципальное дошкольное образовательное учреждение «Детский сад «Колосок» п. Тайсара». Дата обращения: 24 октябрь 2020. Архивировано 31 март 2022 года.

Ҡалып:Населённые пункты Верхнеуральского района