Сеннар солтанлығы

Сеннар солтанлығы (Сеннар) — XVIXIX быуаттарҙа Төньяҡ-Көнсығыш Африкала хәҙерге Судан территорияһында булған феодаль дәүләт.

Сеннар (Sennar) солтанлығы һәм уның күршеләре

XVI быуат башында барлыҡҡа килә. Нигеҙләүсе — Амара Дунка (15041534). Сеннар өлкәһе һәм уға буйһонған биләмәләрҙән торған. Сәскә атыу осоронда Мысыр сигенән Зәңгәр Нил тамағына ҡәҙәр һуҙылған Нил үҙәнен, шул иҫәптән Кордофан тарихи төбәген биләй; шулай уҡ был осорҙа Дарфур солтанлығы Сеннар солтанлығының вассалы була.

18211822 йылдарҙа Сеннар солтанлығы мысыр пашаһы Мөхәммәт Али Мысырлы ғәскәре тарафынан яулап алына.

Сеннарҙың этник йәҙрәһен фунгтар тәшкил итә; шулай уҡ бында нубийҙар, ғәрәптәр, беджалар һәм башҡа халыҡтар йәшәй. Сеннар солтанлығы территорияһының ҙур өлөшөндә ғәрәп теле өҫтөнлөк итә.

Сөнни тармағындағы ислам дәүләт дине булып тора.

Социаль-иҡтисади үҫеше

үҙгәртергә
 
Сеннар солтаны, 1821 йыл

Феодаль мөнәсәбәттәр менән бер рәттән ҡол биләүселек тәртибе, ә солтанлыҡтың ситтәрендә — ырыу-ҡәбилә мөнәсәбәттәре һаҡланған.

Хакимдар исемлеге

үҙгәртергә
Хакмлыҡ итеү осоро Хаким
15041534 Амара Дунка ибн Адлан
1534 — 1551 Наиль
1551 — 1558 Абд аль-Кадир I
1558 — 1569 Амара
1569 — 1586 Дакин
1586 — 1588 Даура
1588 — 1592 Тайиб (Табль)
1592 — 1604 Унса I
1604 — 1606 Абд әл-Ҡадир II
1606 — 1611 Адлан I
1611 — 1616 Бади I (Сид аль-Ком)
1616 — 1645 Рубат I
1645 — 1680 Бади II (Абу Дигн)
1680 — 1692 Унса II ибн Насир
1692 — 1716 Бади III
1716 — 1720 Унса III
1720 — 1724 Нул
1724 — 1762 Бади IV (Абу Шеллук)
1762 — 1769 Насир
1762 — 1768 Хамаг Мөхәммәт Абу-ль-Кайлак (регент)
17691776 Исмәғил
1776 — 1788 Адлан II
17801786 Раджаб уалад Мөхәммәт (регент)
1788 Рубат II
1788 — 1789 Аукаль
1788 — 1789 Насир уалад Мухаммед (регент)
1789 — 1790 Тайиб II
1790 Бади V ибн Дакин
1790 — 1791 Наввар
1791 — 1798 Бади VI
1798 — 1805 Ранфи
1798 — 1805 3 регент
1805 — 1821 Бади VI

Һылтанмалар

үҙгәртергә

Эдмунд Брэм. Путешествие по Северо-Восточной Африке или по странам подвластным Египту, Судану, Нубии, Сеннару, Россересу и Кордофану.