Переславль-Залесский (фильм)


«Переславль-Залесский» — фәнни-ағартыу һәм документаль фильм, 1960 йылда Переславль ҡалаһында төшөрөлгән.

Переславль-Залесский
Жанр научно-популярный фильм[d] һәм документальный фильм[d]
Ил  СССР
Әҫәр яҙылған тел урыҫ теле
Нәшер ителеү ваҡыты 1960
Сценарист Васильев, Сергей Дмитриевич (краевед)[d]

Фильм «Переславль-Залесский» исеме аҫтында киң билдәле, әммә уның бер нисә исеме бар:

  • «Боронғо урыҫ ҡалаһы Переславль-Залесский»,[1].
  • «Переславль-Залесскийҙың тарихи урындары буйлап»[2].
  • «Переславль-Залесский ҡалаһының мәҙәниәт ҡомартҡылары»[3].

Кинофильмды әҙерләү

үҙгәртергә

КПСС-тың XXII съезы совет кешеһенә һәүәҫкәр кинофильм төшөрөү өсөн киң мөмкинлектәр аса[4].

1958 йылда Переславль кино һөйөүселәре үҙҙәренең «Переславль ҡалаһында 1 Майҙы байрам итеү» тигән тәүге фильмын төшөрә. Кино таҫмаһын кино таҫмаһы фабрикаһы хеҙмәткәрҙәре Н. М. Ширшин һәм В. П. Батасов, № 4 техник училищеһы уҡыусылары Титов һәм Матвеев, райондың «Коммунар» гәзите журналистары Е. А. Макеев һәм Б. П. Рогожин, оператор Р. А. Юстинов. әҙерләй. Һуңынан училище тормошо, Бөтә Союз йәштәр көнө тураһында фильмдар була[4].

«Переславль-Залесский» фильмы Переславль № 5 кино таҫмаһы фабрикаһының кино һөйөүселәре тарафынан булдырыла[1]. Уны монтажлау һәм тауышландырыу 1960 йылдың авгусында тамамлана. Тауышлы фильм киң таҫмала эшләнгән[2].

Фильм өс сериянан тора:

  1. Беренсе серияла Переславлдең тарих һәм архитектура ҡомартҡылары күрһәтелә[2]. Былар ер валы, XII быуаттың Спас-Преображенский соборы, Александров тауы, Никита ҡапҡаһы, Плещеев күленең панорамаһы[5].
  2. Икенсе серияла Владимир Ильич Лениндың Переславль өйәҙендәге Ганшин усадьбаһына сәфәре, ҡалалағы һәм өйәҙҙәге забастовкалар һәм революцион күтәрелеш[1] тураһында һөйләй. Фильмда 1905 йыл ваҡиғалары, Бөйөк Октябрь социалистик революцияһы,.[6] Граждандар һуғышы[1]барышында коммунистарҙың роле күрһәтелә.
  3. Өсөнсө серияһында Переславлдең социалистик һәм мәҙәни ҡаҙаныштары күрһәтелә[2][6].

Сценарий авторҙары тыуған яҡты өйрәнеүсе С. Д. Васильев һәм Переславль кино таҫма фабрикаһының техник контроль бүлеге начальнигы Н. М. Ширшин була[6]. Консультант булып Переславль-Залесский тарих-художество музейы директоры К. И. Иванов сығыш яһай. Кинофильмды Ярославль совнархозы киностудияһының операторы Р. А. Юстинов төшөрә[2].

Кинофильмы прокатҡа сығарыу

үҙгәртергә

1960 йылдың сентябренән алып кинофильм Ярославль ҡалаһының һәм Ярославль өлкәһенең кинотеатрҙарында һәм клубтарында күрһәтелә[2].

Переславль тамашасылары кинофильмды бик йылы ҡабул итә[6].

1960 йылдың декабрь башында кинофильмды Ленинград телевизион үҙәге күрһәтә[1]. 13 декабрҙә кинофильм Бөтә Союз телевидениеһының икенсе программаһы тарафынан тапшырыла[7].

20 декабрҙә Мәскәү тамашасылары уны Кино Үҙәк Йортонда Бөтә Рәсәй үҙешмәкәр кинофильмдарына һөҙөмтә яһаған смотрҙа күрә[1][6]. Мәскәү тамашасылары Переславль киностудияһына үҙҙәренең ихлас рәхмәтен тапшыра[7].

Фильм халыҡ-ара прокатҡа сығарыла. 1961 йыл башында уны Чехословакия халҡы күрә[1].

Һуңынан ул Бельгия һәм башҡа Европа илдәрендә күрһәтелә[8].

Оҙаҡ йылдар кинофильм Переслвавль районы экрандарында бара[9].

Рәсәйҙә кинофильмға баһалама

үҙгәртергә

1960 йылдың көҙөндә кинофильм Рәсәй Федерацияһының Новгород ҡалаһында үткәрелгән Бөтә Рәсәй музей-ҡурсаулыҡтары хеҙмәтсәндәре, архитектура музейҙары һәм мәҙәниәт эшсәндәре кәңәшмәһендә ҡатнашыусыларҙың юғары баһаһына лайыҡ була[5].

1960 йылдың ноябрь айында Ленинградта 2-се Бөтә Рәсәй үҙешмәкәр кинофильмдары күргәҙмәһе үтә. РСФСР Мәҙәниәт министрлығы мәҙәни-ағартыу учреждениеларының баш идаралығы был смотрға Переславль фильмын күрһәтә[6].

Фильм юғары кимәлдә үтәлгән тип, Документаль фильмдарҙың үҙәк студияһы директоры С. И. Осьминин һәм кинорежиссер Ф. И. Киселев билдәләп үтә[1].

Айырым фәнни файҙалығы һәм тыуған ҡаланы яратыуы өсөн РСФСР-ҙың Мәҙәниәт министрлығы киностудияны «Киев» кино төшөрөү аппараты һәм «Эльф» магнитофоны менән бүләкләй[1][6].

Европала кинофильмға баһалама

үҙгәртергә

СССР кинематография эшсәндәренең ойоштороу комитеты тәҡдиме буйынса «Переславль-Залесский» фильмы Белградта үткән Халыҡ-ара үҙешмәкәр кинофильмдар фестивалендә күрһәтелә[8].

1961 йылдың 19-21 майында фестиваль үтә, кинофильм фестивалдең Почетлы дипломына лайыҡ була[3].

Фильм тураһында мәҡәләләр

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Коммунар. 1960. 28 декабря.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Коммунар. 1960. 21 августа.
  3. 3,0 3,1 Советская культура. 1961. 1 июня.
  4. 4,0 4,1 Коммунар. 1962. 16 марта.
  5. 5,0 5,1 Северный рабочий. 1960. 16 октября.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Победа. 1960. 27 декабря.
  7. 7,0 7,1 Коммунар. 1960. 18 декабря.
  8. 8,0 8,1 Коммунар. 1961. 14 июня.
  9. Коммунар. 1967. 1 января.
  10. ПКИ - Искусство. pki.botik.ru. Дата обращения: 2014-1-29.