Оболенская Вера Аполлоновна

Вера Оболенская Аполлоновна (франц. Vicky); 1911 йылдың 24 июне, Баҡы — 1944 йылдың 4 авгусы, Плётцензее, Берлин) — Францияла антифашистик Ҡаршылыҡ хәрәкәте геройы.

Оболенская Вера Аполлоновна
франц. Véra Obolensky
Зат	ҡатын-ҡыҙ
Гражданлыҡ	Франция  Рәсәй империяһы  СССР
Тыуған ваҡыттағы исеме	рус. Makaroff
Тыуған көнө	11 (24) июнь 1911 или 24 июнь 1911({{padleft:1911|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})
Тыуған урыны	Баҡы, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	4 август 1944({{padleft:1944|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:4|2|0}}) (33 йәш)
Вафат булған урыны	Музей тюрьмы Плётцензее[d], Шарлоттенбург-Вильмерсдорф[d], Берлин, Өсөнсө рейх Берлин, Өсөнсө рейх
Үлем сәбәбе	обезглавливание[d]
Ерләнгән урыны	кладбище Сент-Женевьев-де-Буа[d]
Һөнәр төрө	секретарь-референт, боец французского Сопротивления, модель
Эшмәкәрлек төрө	Движение Сопротивления[d]
Һуғыш/алыш	Икенсе бөтә донъя һуғышы
Архивы хранятся в	Историческая служба обороны[d] һәм Service historique de la Défense - site de Vincennes[d]
Ойошма ағзаһы	Q3456552?
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Биографияһы

Вера Аполлоновна Оболенская Макаров Аполлон Аполлоновичтың улы Аполлон Аполлонович Макаров ғаиләһендә тыуған.

1920 йылдан Францияла эмиграцияла йәшәй. Мәктәпте тамамлағандан һуң манекенщица, һуңынан машинистка булып эшләй.

1924 йылда рәссам Зинаида Серебрякова уның портретын төшөрә.

1937 йылда кенәз Николай Александрович Оболенскийға (1900—1979), Беренсе донъя һуғышы йылдарында Петроград ҡала башлығы булған генерал-майор Александр Николаевич Оболенскийҙың улына кейәүгә сыға. Вера 1938 йылда Вераның улы тыуа, олатаһы хөрмәтенә уға Аполлон тигән исем ҡушалар.

Германия Францияны 1940 йылда оккупациялау менән В. А. Оболенская ире менән бергә Ҡаршылыҡ Хәрәкәтенә ҡушыла һәм йәшерен түңәрәкәтәрҙең береһенә инә. Был түңәрәк икенсе төркөм менән берләшкәндән һуң «Граждандар һәм хәрбиҙәр ойошмаһы» (Organisation Militaire et Civile; ҡыҫҡартылған атамаһы - OCM) тип аталған.

Йәшерен ойошмала Вики булараҡ билдәле булған Вера Оболенская Жак Артюи түңәрәгенең, ә 1941 йылдың декабрендә ул ҡулға алынғандан һуң, — OCM-дың яңы лидеры полковник Альфред Туниҙың иң яҡын тарафдаштарының берһе була, ойошманың Генераль секретарь вазифаһын башҡара.

«Йәшерен ойошмала эшләп, ул оккупанттарҙың көстәре тураһында мәғлүмәт йыя, немецтар тарафынан Атлантик уры төҙөлөшөнә килтерелгән совет хәрби әсирҙәренә ярҙам итә …

Уның зирәклеге, алдан күрә белеү һәләте һәм һирәк кешелә осрай торған тәбиғи тыныслығы подпольщиктарҙы күп тапҡыр ҡотҡарып алып ҡалырға ярҙам иткән. Ул феноменаль хәтергә эйә булған: бер нимә лә яҙып ҡуймайынса, бөтә исемдәрҙе, адрестарҙы, паролдәрҙе хәтерендә тотҡан.

1943 йылдың йәйенә йәшерен „Граждандар һәм хәрбиҙәр ойошмаһы“ рәттәрендә 63 мең кеше торған. Улар йәшерен „Нотр-Дам Берҙәмлеге“ һәм генерал Шарль де Голль» етәкләгән «Һуғышыусы Франция Азат Франция» ойошмалары менән тығыҙ бәйләнештә хәрәкәт иткән.

ОСМ шулай уҡ разведка эшмәкәрлеге һәм британ хәрби әсирҙәрен ҡасырыу һәм сик аша сығарыу менән шөғөлләнгән.

Башҡа йәшерен ойошмалар төркөмдәре менән бәйләнеш һәм берләшеп хәрәкәт итеү Вера Оболенская ҡарамағында булған. Нацистар ойшмаға үҙҙәренең агентын индерергә маташҡан, әммә Викиның һиҙгерлеге арҡаһында был ниәттәре томошҡа ашырылмай.

1943 йылдың 17 декабрендә Вера Оболенская йәшерен конспиративная фатирында ҡулға алына.

Төрмәлә ул оҙаҡ ваҡыт гестапо тәфтишселәрен яңылыштыра, ә һуңынан ул бөтөнләй яуап биреүҙән баш тарта. Гестапо тәфтишселәре уны «Prinzessin — ich weiß nicht» («Шаһбикә — мин белмәйем») тип атай.

Владимир Владимирович Путин 2000 йылда Сент-Женевьев-де-Буа ҡалаһының урыҫ зыяратында Вера Оболенская кенотафы янында

Шундай бер эпизод тураһында мәғлүмәт һаҡланған: тәфтишсе, рыялы притворный аңламағанға һалышып, унан нисек итеп рус эмигрант-антикоммунистары коммунизмға ҡаршы һуғышыусы Германия ҡаршылыҡ күрһәтә: «Әллә аҡылдан шашҡандармы? Уларға был коммунистик ояла голлист булыуҙан ни мәғәнә? Тыңлағыҙ әле, мадам, беҙҙең Көнсығыштағы уртаҡ дошман көрәшергә ярҙам итегеҙ». Вики был һүҙҙәргә ҡаршы: «Һеҙ Рәсәйҙә ынтылған маҡсат — илде емереү һәм славян расаһы юҡ итеү. Мин урыҫ, әммә Францияла үҫкәнмен һәм бөтә ғүмеремде ошонда үткәрҙем. Мин үҙемдең тыуған илемә лә, мине ҡабул иткән еремә лә тоғро ҡаласаҡмын». Һуңынан немец уға «антисемит линияһы» яғынан тәьҫир итмәксе булалар. «Мин христианка, — тип яуап бирә уларға Вики, — шуға күрә расист була алмайым». Хөкөм ҡарары сығарғандан һуң, Вера Оболенскаяға аҡлау тураһында үтенес яҙыуҙы тәҡдим итәләр, әммә ул баш тарта.

1944 йылдың июлендә союздаштар Нормандияға осоп төшкәндән һуң В. А. Оболенскаяны Берлинға, күсерәләр, 1944 йылдың 4 августа 13:00 сәғәттә Плётцензее төрмәһендә гильотина язаһына дусар итәләр.

Оболенскаяның ҡәбере юҡ, әммә Париж эргәһендәге Сент-Женевьев-де-де-Буа урыҫ зыяратында уның иҫтәлегенә кенотаф ҡуйылған. Уның үҙенә һәм батырлығына хөрмәтен күрһәтеүҙе теләгән генерал Зиновий Пешков ихтыярына ярашлы, ул В. А. Оболенская кенотафы осона ерләнгән.

Наградалары

• Почётлы легион ордены кавалер тәреһе
• Ҡаршылыҡ Миҙалы
• Пальма ботаҡлы хәрби тәреһе
• I дәрәжә Ватан һуғышы ордены (18.11.1965)

Әҙәбиәт

• Людмила Флам. Вики. Княгиня Вера Оболенская. — 3. — М.: Русский путь, 2010. — 176 с. — ISBN 978-5-85887-350-1.
• Михаил Ковалёв. Русская эмиграция во Франции в годы войны // Новый журнал. Нью-Йорк, 2006. Кн. 245. С. 209-230..
• Михаил Ковалёв «Мы все с генералом де Голлем!»: Русские герои французского Сопротивления // Родина. 2006. № 12. С. 115-122.
• Михаил Ковалёв Участие русской эмиграции во Франции в борьбе с фашизмом // Военно-исторические исследования в Поволжье: Межвузовский сборник на-учных трудов. — Саратов: Изд-во СГУ, 2006. — Вып. 7. — С. 300-312.. Архивировано из первоисточника 27 сентябрь 2011.

Һылтанмалар

• Людмила Оболенская-Флам. Из истории русского Сопротивления
• Флам Л. С. Вики. Княгиня Вера Оболенская
• Вера Оболенская