Ментона йәки Ментон[9] (франц.Menton [mɑ̃tɔ̃], Мантон, окс.Menton [meⁿˈtaⁿ], итал.Mentone) — Урта диңгеҙҙең Зәңгәрһыу Ярында Францияның көньяҡ-көнсығышындағы курорт ҡалаһы, порт һәм коммуна, Ницца ҡалаһынан 30 саҡрым алыҫлыҡта Прованс — Альп — Зәңгәрһыу яры төбәгендә ята, Диңгеҙ буйы Альптары департаменты, Ницца округы, Ментона кантоны[10]. 2015 йылдың мартына тиклем коммуна бөтөрөлгән Ментона-Уэст һәм Ментона-Эст кантондарының (Ницца округы) административ үҙәге булған.

Ментона
франц. Menton
окс. Menton
ФлагГерб
Рәсем
Рәсми атамаһы Menton[1]
Архивы хранятся в archives municipales de Menton[d]
Этнохороним mentonesi
Дәүләт  Франция
Административ үҙәге Ментона[d][2]
Административ-территориаль берәмек Приморские Альпы[d] һәм Ницца[d]
Сәғәт бүлкәте UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d]
Статистическая область Q3551068? һәм Q113833323?
Ассоциацияләшкән сайлау округы Ментона[d][3][2]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы Mayor of Menton[d]
Хөкүмәт башлығы Жан-Клод Гибаль[d]
Халыҡ һаны 30 412 кеше (1 ғинуар 2021)[4]
Ир-егеттәр 13 394[5]
Ҡатын-ҡыҙҙар 15 564[5]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 16 метр
Туғандаш ҡала Монтрё[d], Намюр[d], Баден-Баден, Сочи, Нафплион[d], Нордвейк[d] һәм Валенсия[d]
Сиктәш Кастеллар[d], Кастийон[d], Горбьо[d], Рокебрюн — Кап-Мартен[d], Сент-Аньес[d] һәм Вентимилья[d]
Майҙан 14,05 км²[6]
Почта индексы 06500[7]
Электронная почта mairie@ville-menton.fr[8]
Рәсми сайт menton.fr[8]
Урынлашыу картаһы
Святой покровитель архангел Михаил[d]
Вид с воздуха
Номер тамғаһы коды 06
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы Категория:Похороненные в Ментоне[d]
Бында төшөрөлгән фильмдар категорияһы Category:Films shot in Menton[d]
Карта
 Ментона Викимилектә

Коммунаның майҙаны — 71,00 км², халыҡ һаны — 27 955 кеше[11][12] (2006) тотороҡлолоҡ тенденцияһы менән: 29 073 кеше[13] (2012), халыҡ тығыҙлығы — 1710,2 кеше/км².

Географик урыны үҙгәртергә

Ментона — Француз Ривьераһының Зәңгәрһыу Яр буйындағы курорт-ҡала, итальян сиге алдындағы һуңғы француз ҡалаһы: сиктең теге яғында — Вентимилья. Ментона йомшаҡ климаты менән айырыла, шуға күрә ҡалала күп һанлы баҡсалар һәм парктар бар.

Тарихы үҙгәртергә

1861 йылға тиклем Монако кенәзлегенә ингән, халҡының талабы буйынса Наполеон III контроллеге аҫтына күсә, һәм Карл III тарафынан Монаконың бойондороҡһоҙлоғон таныу өсөн Францияға тапшырыла.

Икенсе донъя һуғышы йылдарында ҡала Францияның Итальян оккупация зонаһының эре үҙәге була.

Халҡы үҙгәртергә

2011 йылда коммуна халҡы тәшкил 28 926 кеше тәшкил иткән[14], ә 2012 йылда — 29 073 кеше[13].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
196219681975198219901999200620112012
199042504025143250862914128812276552892629073

Халыҡ һаны динамикаһы[11][15]:

Иҡтисады үҙгәртергә

2010 йылда 17 523 кешенән эшкә яраҡлы йәштә булғандары (15 йыл 64-кә тиклем) 12 940 иҡтисади яҡтан әүҙем, 4583 — әүҙем булмағандары (әүҙемлек күрһәткестәре 73,8 %, 1999 йылда — 70,4 процент).12 940 әүҙем эшкә яраҡлы кешенән 11 492 кеше эшләгән (5939 ир-ат һәм 5553 ҡатын-ҡыҙ), 1448 эшһеҙ иҫәпләнгән (818 ҡатын-ҡыҙ һәм 630 ир-егет). 4583 эшкә яраҡлы әүҙем булған граждандар араһынан 1595 уҡыусы йәки студент, 1515 — хаҡлы ялда, ә тағы 1473 — башҡа сәбәптәр арҡаһында әүҙем булмағандар[16][17].

2010 йыл дауамында коммунала налог түләүсе 15 119 йорт хужалығы иҫәпләнә, уларҙа 26 275,5 кеше йәшәгән. Шул уҡ ваҡытта килем медианаһы бер һалым түләүсегә 19 477 мең евро тәшкил иткән[18].

Иҫтәлекле урындары үҙгәртергә

  • 1619 йылда төҙөлгән Изге Архангел Михаил соборы.
  • Ментонала Бастион порты, ул асыҡ диңгеҙҙә Монако кенәздәре тарафынан төҙөлгән. Бөгөн Жан Кокто музейы
  • Мэрия: туй залы 1950 йылда Жан Кокто тарафынан биҙәлгән.
  • Чудотворец Николай һәм Изге Богородица сиркәүе.
  • Урыҫ зыяратында Скорбященский сиркәүе
  • Урыҫ «Иҫке һарай» зыяраты (Ментон).

Шәхестәре үҙгәртергә

 
Порт һәм ҡала күренеше

Лимон фестивале үҙгәртергә

XV быуаттан Ментонала цитрус емештәре, беренсе сиратта, лимон үҫтерәләр. Лимон ҡаланың символы булып тора; урындағы лимондар үҙҙәренең еҫе һәм тәме арҡаһында юғары баһалана. Йыл һайын февраль аҙағында — март башында лимон фестивале үтә, уның сиктәрендә парадтар ойошторола һәм цитрус емештәренән күп һанлы композициялар төҙөлә[19].

Галереяһы үҙгәртергә

Туғандаш ҡалалар үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. https://www.insee.fr/fr/information/3363419
  2. 2,0 2,1 https://www.insee.fr/fr/information/2560698 — 2017.
  3. https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/r/8442dfae-a878-49c6-be4c-20689b1c337c — 2020.
  4. Populations légales 2021Национальный институт статистики и экономических исследований Франции, 2023.
  5. 5,0 5,1 Национальный институт статистики и экономических исследований Франции — 1946.
  6. база данных о французских коммунахНациональный географический институт Франции.
  7. Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.
  8. 8,0 8,1 https://lannuaire.service-public.fr/provence-alpes-cote-d-azur/alpes-maritimes/mairie-06083-01
  9. Décret n° 2014-227 du 24 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département des Alpes-Maritimes (фр.). Директива от 24 февраля 2014. legifrance.gouv.fr. Дата обращения: 29 август 2015.
  10. 11,0 11,1 Population selon le sexe et l'âge...2006 (фр.). Распределение населения по полу и возрасту (2006). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015. Архивировано 4 сентябрь 2012 года.
  11. Численность населения в 2006 году (фр.). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015.
  12. 13,0 13,1 Численность населения в 2012 году (фр.). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015.
  13. Численность населения в 2011 году (фр.). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015.
  14. Население коммуны Ментона (фр.). cassini.ehess. Дата обращения: 29 август 2015.
  15. Base chiffres clés: emploi — population active 2010 (фр.). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
  16. Base chiffres clés: emploi - population active 2010 (фр.). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
  17. Revenus fiscaux des ménages en 2010 (фр.). Облагаемые налогом доходы домашних хозяйств (2010). INSEE. Дата обращения: 29 август 2015. Примечание: дети и внуки, которые проживали в двух местах учтены как 0,5 человека. Глава домашнего хозяйства — один налогоплательщик (НП), другие взрослые члены семьи — по 0,5 НП, дети до 14 лет — по 0,3 НП.
  18. Menton, ville du citron (фр.). Дата обращения: 12 март 2017.
  19. Лагуна мөнәсәбәт-Бич ментон һәм 2012 йыл 4 июль архивланған. сайты lagunabeachsistercities.org

Һылтанмалар үҙгәртергә