Леопольд II (Изге Рим империяһы императоры)
Леопольд II (нем. Leopold II.; (Петер Леопольд Иосиф Антон Иоахим Пий Готтар) (5 май 1747 йыл — 1 март 1792 йыл) — Германия короле (Рим короле) 1790 йылдан алып, германдар милләтенең Изге Рим империяһы императоры итеп 1790 йылдың 30 сентябрендә һайлана, Франц I һәм Мария Терезияның өсөнсө улы.
| Петер Леопольд Иосиф Антон Иоахим Пий Готтард | |||
| нем. Leopold II | |||
.png) | |||
| |||
|---|---|---|---|
| 1765 — 1790 | |||
| Алдан килеүсе: | Франческо II | ||
| Дауамсы: | Фердинанд III | ||
| |||
| 30 сентябрь, 1790 — 1 март, 1792 | |||
| Алдан килеүсе: | Иосиф II | ||
| Дауамсы: | Франц II | ||
| Дине: | Католик сиркәүе | ||
| Тыуған: | 5 май 1747 Вена | ||
| Үлгән: | 1 март 1792 (44 йәш) Вена | ||
| Ерләнгән: | Император төрбәһе | ||
| Нәҫел: | Габсбургтар (Габсбургтар-Лотарингтар династияһы) | ||
| Исеме: | Леопольд II | ||
| Атаһы: | Франц I | ||
| Әсәһе: | Мария Терезия | ||
| Ҡатыны: | Мария Луиза Испанская | ||
| Балалары: | Мария Тереза, Франц, Фердинанд, Мария Анна, Карл Людвиг, Александр Леопольд, Альбрехт Йоханн Йозеф, Максимилиан, Иосиф, Клементина, Антон Виктор, Иоанн Баптист, Райнер Иосиф, Людвиг, Рудольф | ||
| Автограф: | .PNG)
| ||
.svg)
Венала тыуа. Икенсе улы Карл үлгәндән һуң, атаһы уны Тоскана тәхетенә вариҫ итеп билдәләй һәм атаһының 1765 йылдың 18 авгусында вафатынан һуң ул Петр Леопольд I (Пьетро Леопольд I) исеме аҫтында Тоскана менән идара итә башлай. Башта императрицаның ышаныслы кешеләре маркиза Ботта һәм граф Розенберг етәкселегендә, һуңынан үҙаллы идара итә, либераль, әммә эҙмә — эҙлекле реформалар үткәрә. Уның етәкселегендә 1786 йылдың 30 ноябрендә Тоскана донъяла беренсе дәүләт булып үлем язаһын юҡҡа сығара. 1790 йылда Леопольд балалары булмаған ағаһынан император тажын мираҫлыҡҡа ала. Дәүләт тулыһынса ҡыйратылған була (сағыштырығыҙ, Иосиф II). Леопольд ҡатламдар, милли һәм клерикаль ҡәнәғәтһеҙлеген тынысландырыу өсөн иҫ киткес тырышлығын һала, әммә шул уҡ ваҡытта элгәре идарасыларҙың бик файҙалы реформаларын (шул иҫәптән, крәҫтиән реформаһын) юҡҡа сығара. Бельгиялағы һәм Венгриялағы ихтилалдар баҫтырыла; Рейхенбах килешеү буйынса (1790, июль) Пруссияны Польшалағы табыштарҙан тотоп алып ҡала; Австрия -Төркиә һуғышы 1791 йылда Систа солохо менән тамамлана.
Бөйөк француз революцияһына Леопольд, Мария — Антуанеттаның ағаһы булһа ла, бик һаҡсыл ҡарашта була һәм королдең ҡасырға ниәтләнгәненән һуң ғына, башта Пруссия илсеһе Бишоффвердер менән, һуңғараҡ Фридрих Вильгельмдың үҙе менән Пильницалағы съезда Францияға ҡаршы һөжүм — ҡурғаулау ғәмәлдәре менән ризалаша. Людовик XVI (14 сентябрь, 1791 йыл) француз конституцияһын ҡабул итеү менән Леопольд килешеүҙең маҡсатына ирешелгән тип алдан уҡ иғлан итеп ҡуя. Яңы тыуған ҡатмарлылыҡ Германия дәүләттәрен 1792 йылдың 7 февралендә союзға ылыҡтыра. Бынан һуң да Леопольд оборона тураһында ғына хәстәрлек күрә. Франция яғынан һуғыш иғлан ителгәндән һуң, Леопольд көтмәгәндә 1792 йылдың 1 мартында вафат була.
Никахтары һәм балалары
үҙгәртергә1764 йылдан алып Испания короле Карл III ҡыҙы Мария Луиза Испанскаяға (1745—1792) өйләнгән була. Никахтарында 16 бала тыуа:
- Мария Тереза (1767—1827) — 1787 йылда Саксония короле Антонға кейәүгә сыға
- Франц (1768—1835), Изге Рим империяһы һәм Австрияның беренсе императоры
- Фердинанд (1769—1824) — Тоскананың бөйөк герцогы
- Мария Анна (1770—1809) — аббатисса
- Карл Людвиг (1771—1847) — Тешен герцогы
- Александр Леопольд (1772—1795) — Венгрия палатины
- Альбрехт Йохан Йозеф (1773—1774)
- Максимилиан (1774—1778)
- Иосиф (1776—1847) — Венгрияның платины, 1799 йылдан алып Александра Павловнаға өйләнгән
- Клементина (1777—1801), 1797 Ике Сицилия короле Франциск I кейәүгә сыға
- Антон Виктор (1779—1835) Тевтон ордены башлығы
- Мария Амалия (1780—1789)
- Иоанн Баптист (1782—1859) — Мерана графы
- Райнер Иосиф (1783 йыл—1853) — Ломбардия-Венециан короллегенең вице-короле; 1820 йылда Елизавета Саудовская-Кариньяноға өйләнә
- Людвиг (1784—1864) — фельдмаршал-лейтенант
- Рудольф (1788—1831) — кардинал һәм архиепископ Оломоуцкий
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- См. А. Wolf u. v. Zwiedinek-Südenhorst, «Oesterreich unter Maria Theresia, Joseph II u. Leopold II» (Б., 1884).
- Beer издал переписку Л. вместе с перепиской Иосифа II и Кауница (Вена, 1873), Франца II и Екатерины (Лпц., 1874); A. Wolf издал его переписку с Марией-Христиной (Вена, 1867).
Сығанаҡтар
үҙгәртергәҺылтанмалар
үҙгәртергә| Алдан килеүсе: Иосиф II |
Изге Рим империяһы императоры, Венгрия короле, Богемия короле 1790—1792 
|
Һуңынан килеүсе: Франц II |
| Алдан килеүсе: Франц I |
Тоскананың Бөйөк герцогы 1765—1790 |
Һуңынан килеүсе: Фердинанд III |
.svg)