Ладога шхерҙары
Ладога шхерҙары (рус. Ла́дожские шхе́ры) — Ладога күленең төньяҡ һәм төньяҡ-көнбайыш ярында урынлашҡан, Карелияның Лахденпох, Сортавала һәм Питкяранта райондарындағы милли парк. Ул үҙенсәлекле күл шхерҙарының тәбиғи комплекстарын һаҡлау маҡсатында булдырыла.
| Ладога шхерҙары | |
|---|---|
 | |
| Категория МСОП — МСОП II категорияһы: милли парк[d] (Милли парк) | |
| Төп мәғлүмәт | |
| Майҙаны | 122 008,3 гектар |
| Нигеҙләнгән ваҡыты | 28 декабрь 2017[2][3] |
| Идара итеүсе ойошма | Ладога шхерҙары федераль дәүләт бюджет учреждениеһы[1] |
| Урынлашыуы | |
| 61°36′00″ с. ш. 30°49′48″ в. д.HGЯO | |
| РФ субъекты | Карелия |
| Районы | Лахденпох районы, Сортавала районы, Питкяранта районы |
 Ладога шхерҙары Викимилектә | |
Дөйөм майҙаны — 122 008,3 гектар (1200 км2), шул иҫәптән һыу майҙаны — 52 854,3 гектар (530 км2)[4].
Дөйөм мәғлүмәттәр
үҙгәртергәУлар көнбайыштан Березово ауылы янындағы Кильпола утрауынан көнсығышта Питкяранта ҡалаһына тиклем һуҙыла. Ладога күленең шхерҙары — 650 ҡаялы утрауҙарҙан һәм текә ҡаяларҙан торған, шулай уҡ стихия барлыҡҡа килтергән комплекс[5].
Ладоганың иң ҙур шхерҙары — Кильпола, Кухка, Соролансари, Лауватсари, Путсари, Риеккалансари.
Һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләрен булдырыу маҡсаты — ҡиммәтле тәбиғәт комплекстарын һаҡлау һәм уларҙы туризмдың төрлө төрҙәрендә (рекреацион зонала) файҙаланыу[6].
Махсус һаҡланған биләмә
үҙгәртергә
1990-сы йылдарҙа Ладога шхерҙарының көнбайыш өлөшөндә айырыуса һаҡланған тәбиғәт биләмәләрен булдырыу планлаштырыла. Беренсе проект 1995 йылда Карелгражданпроект тарафынан эшләнә, ә 2000 йылда был эш ҡабаттан TASIC программаһы сиктәрендә башҡарыла, әммә айырыуса һаҡланыусы биләмә булдырыу тураһында ҡарар ҡабул ителмәй. Тулы эшләнгән проект 2009 йылда Рәсәй Федерацияһы Тәбиғәт ресурстары министрлығына тапшырылырға тейеш була. Күл шхерҙарына Яккимваара ҡултығынан Питкяранта ҡалаһына тиклем тәбиғәт паркы статусы биреү планлаштырыла (артабан был статусты милли паркҡа тиклем киңәйтеү мөмкинлеге менән)[7]. 2017 йылдың 28 декабрендә Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте милли парк булдырыу тураһындағы указға ҡул ҡуя[8].
2016 йылдың 15 февралендә Рәсәй Федерацияһының Тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы ултырыш үткәрә һәм планлаштырылған Ладога шхерҙары милли паркы территорияһынан майҙаны яҡынса 3750 гектар тәшкил иткән ер участкаларын алыу тураһында ҡарар сығарыла[9][10].
2017 йылдың 28 декабрендә Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте ҡарары менән Карелия Республикаһында Ладога күленең төньяҡ-көнбайышында Ладога шхерҙары милли паркы булдырыла[4], ә 2020 йылдың 13 ғинуарында Рәсәй Федерацияһының Тәбиғәт ресурстары һәм тирә-яҡ мөхит министрлығы бойороғо менән Кивач дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығы ҡарамағына индереү тураһында Положениены раҫлай[11].
2023 йылдың 28 апреленән милли парк менән идара итеү, милли паркҡа йөкмәтелгән бурыстарҙы үтәү Ладога шхерҙары милли паркы федераль дәүләт бюджет учреждениеһы тарафынан тормошҡа ашырыла.
Парк булдырылғандан һуң яр буйы һыҙатында, шул иҫәптән утрауҙарҙа туристар тарафынан сыҡҡан урман янғындары ҙур хәүеф тыуҙыра. Уларҙы иҫкәртеү һәм ваҡытында һүндереү системаһын булдырырға кәрәк[6].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Приказ Министерства природных ресурсов и экологии Российской Федерации от 15.02.2023 № 84 "Об утверждении Положения о национальном парке "Ладожские шхеры". Дата обращения: 26 апрель 2023. Архивировано 26 апрель 2023 года.
- ↑ https://www.sll.fi/ajankohtaista/verkkouutiset/laatokan-luodot-kansallispuisto-on-vihdoin-perustettu-luoteis-venajalle
- ↑ http://government.ru/en/dep_news/30864/
- ↑ 4,0 4,1 Постановление Правительства Российской Федерации от 28.12.2017 № 1684 «О создании национального парка „Ладожские шхеры“» : [PDF] // Официальный интернет-портал правовой информации : официальное опубликование правовых актов. — 2018. — 4 ғинуар. — 2 с. — Дата обращения: 19.03.2020.
- ↑ Ладожские шхеры: уникальный уголок природы карельского края. proboating.ru. Дата обращения: 30 октябрь 2016. Архивировано 31 октябрь 2016 года.
- ↑ 6,0 6,1 Громцев А. Н., Кравченко А. В. Система ООПТ Карельской части Зеленого пояса Фенноскандии: комплексная характеристика и репрезентативность // Труды Карельского научного центра РАН. — 2019. — № 4. Зеленый пояс Фенноскандии. — С. 7—19. — DOI:10.17076/them1030.
- ↑ Комментатор. Новый национальный парк «Ладожские шхеры» появится в Карелии. Дата обращения: 20 август 2008. Архивировано из оригинала 12 февраль 2008 года.
- ↑ Новый нацпарк «Ладожские шхеры» поможет сохранить десятки памятников культурного наследия. Дата обращения: 2 декабрь 2019. Архивировано 26 март 2020 года.
- ↑ Заповедный куш («Новая газета», 14 марта 2016). Дата обращения: 2 декабрь 2019. Архивировано 26 март 2020 года.
- ↑ Территория планируемой к созданию особо охраняемой природной территории «Ладожские шхеры» может сократиться на 4 тысячи гектар. Популярное периодическое издание «Экоград». Дата обращения: 15 апрель 2016. Архивировано из оригинала 22 апрель 2016 года.
- ↑ Приказ Министерства природных ресурсов и экологии Российской Федерации от 13.01.2020 № 1 «Об утверждении Положения о национальном парке „Ладожские шхеры“» : [PDF] // Официальный интернет-портал правовой информации : официальное опубликование правовых актов. — 2020. — 21 февраль. — 997 с. — Дата обращения: 19.03.2020.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Осипов А. Ю., Ляхтээнмяки М., Илмолахти О., Карху Я. Коммодификация природы: национальный парк «Ладожские шхеры» // Мир России. — 2019. — Т. 28, № 3. — С. 113—131. — ISSN 1811-038X. — DOI:10.17323/1811-038X-2019-28-3-113-131.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Сайт планируемого нацпарка «Ладожские шхеры» 2016 йыл 5 март архивланған.
- Фотогалерея Ладожских шхер на сайте «Фото-Карелия»
- Научно-исследовательский центр «Валаам». Архивировано из оригинала 3 декабрь 2009 года.