Кәрәҙле көмбәҙ, моҡарнастар (перс. مقرنس‎, исп. muqarnas; ғәр. مقرنص‎), сталактиттар; рус. Сотовый свод) — традицион ғәрәп һәм фарсы архитектураһының үҙенсәлекле элементы; бал ҡорто кәрәҙҙәренә йәки сталактиттарға оҡшаған йыйырсыҡлы көмбәҙ төрҙәре[1][2].

Кәрәҙле көмбәҙ
Рәсем
 Кәрәҙле көмбәҙ Викимилектә
Аҡһаҡ Тимер кәшәнәһе экстерьеры фрагменты. Гүр-Әмир (1404 йыл) Сәмәрҡәнд, Үзбәкстан

Ҡулланылышы

үҙгәртергә

Был күҙәнәкле көмбәҙ элементы шулай уҡ моҡарнас (моҡарна) йәки кәрәҙ тип атала. Моҡарналар архитектура элементы сифатында ҡулланыла ала (көмбәҙ яһау) йәки тик орнаменталь функцияға эйә[3].

Миҫалдар

үҙгәртергә

Моҡарнастың иң тәүге миҫалы Сәмәррә эргәһендә, Шәрәф әд-Дәүлә кәшәнәһе (Имам Дур кәшәнәһе) янында табылған. Кәрәҙле көмбәҙҙең башҡа миҫалдары — Альгамбра (Гранада), Ғәббәсиҙәр һарайы (Бағдад), солтан Ҡайытбей төрбәһе (Мысыр). Кәрәҙле көмбәҙҙе биҙәү өлгөһө — Палермолағы Сицилия королдәре һарайында Палатина капеллаһының түбәһе (яҡынса 1140 й.).

Шулай уҡ ҡарағыҙ

үҙгәртергә

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Сталактиты // Архитектура. Краткий справочник / М. В. Адамчик. — Минск: «Харвест», 2004. — С. 473. — 624 с. — ISBN 985-13-1842-6.
  2. Власов В. Г. Архитектура. Словарь терминов. — М.: Дрофа, 2003. — С. 155
  3. Термин и понятие являются родственными с мокарбе (mocárabe), который, тем не менее, является только орнаментальным дизайном, и не обязательно мог иметь форму сталактитов

Һылтанмалар

үҙгәртергә