Кочетков Степан Михайлович
Кочетков Степан Михайлович (14 август 1923 йыл — 24 сентябрь 1984 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугире, уҡсылар полкының пулемёт расчёты командиры. Гвардия лейтенанты (1947). Советтар Союзы Геройы (1943).
| Кочетков Степан Михайлович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 14 август 1923 |
| Тыуған урыны | Васильевка, Стәрлетамаҡ кантоны, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Вафат булған көнө | 30 сентябрь 1984 (61 йәш) |
| Вафат булған урыны | Васильевка, Мәләүез районы, Башҡорт АССР-ы, РСФСР, СССР |
| Ерләнгән урыны | Васильевка |
| Һөнәр төрө | тракторсы |
| Хәрби звание | лейтенант |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ғәскәр төрө | пехота[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
     |
Биографияһы
үҙгәртергәСтепан Михайлович Кочетко́в[1] 1923 йылдың 14 авгусында Стәрлетамаҡ кантоны[2] Васильевка ауылында тыуған.
Урыҫ. Белеме башланғыс — мәктәптең 4 синыфы. 1940 йылда тракторсылар курсын тамамлай, механизатор булып эшләй. 1944 йылдан КПСС ағзаһы. Ҡыҙыл Армияға саҡырылғанға тиклем колхозда тракторсы була.
1942 йылдың 12 мартында Башҡорт АССР-ы Мәләүез район хәрби комиссариаты тарафынан Ҡыҙыл Армия сафына алына. 1942 йылдың июленән фронтта.
10-сы гвардия уҡсылар полкы пулемёт расчеты командиры (6-сы гвардия уҡсылар дивизияһы, 13-сө армия, Үҙәк фронт), гвардия кесе сержанты С. М. Кочетков 1943 йылдың 29 сентябрендә Парищево ауылы (Киев өлкәһе Чернобыль районы) өсөн барған һуғышта батырлыҡ күрһәтә.
1946 йылда Кочетков Степан Михайлович Могилев пехота училищеһын тамамлай. 1947 йылдың апреленән алып лейтенант С. М. Кочетков — запаста.
Мәләүез районының Васильевка ауылында йәшәй. «Ағиҙел» колхозында эшләй.
1984 йылдың 24 сентябрендә вафат була. Мәләүез районының Васильевка ауылында ерләнгән[3].
Батырлығы
үҙгәртергә«10-сы гвардия уҡсылар полкының пулемёт расчеты командиры (6-сы гвардия уҡсылар дивизияһы, 13-сө армия, Үҙәк фронт), гвардия кесе сержанты Кочетков Степан Михайлович 1943 йылдың 29 сентябрендә Украинаның Киев өлкәһе Чернобыль районы Парищево ауылы эргәһендәге алыштарҙа яралана, әммә һигеҙ танк һәм бер нисә үҙйөрөшлө орудиелар менән һөжүм итеүсе фашист пехотаһына ҡаршы пулемёт утын алып барыуын дауам итә. Расчет менән бергә ҡыйыу кесе сержант бер нисә тиҫтә гитлерсыны юҡ итә һәм дошмандың өс ут нөктәһен баҫтыра, был полкка дошмандың ҙур көстәренең контратакаһын кире ҡағырға мөмкинлек бирә».
СССР Юғары Советы Президиумының 1943 йылдың 16 октябрҙәге указы менән командованиеның заданиеларын өлгөлө үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән һуғышта күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы өсөн гвардия кесе сержанты Кочетков Степан Михайловичҡа Ленин ордены менән «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 1794) тапшырылып, Советтар Союзы Геройы исеме бирелә.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
үҙгәртергә- Советтар Союзы Геройы (1943)
- «Алтын Йондоҙ» миҙалы (16.10.1943)[4][5].
- Ленин ордены (16.10.1943).
- I дәрәжә Ватан һуғышы ордены.
- «Батырлыҡ өсөн» миҙалы (21.08.1943)[6].
- «1941—1945 йй. Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы.
- Миҙалдар.
Хәтер
үҙгәртергә1990 йылдың 7 майында Геройҙың тыуған ерендә — Васильевка ауылында — бюсы ҡуйылған.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Республиканский Музей Боевой Славы. Кочетков Степан Михайлович. Дата обращения: 14 март 2013. Архивировано 7 апрель 2013 года. 2015 йыл 2 апрель архивланған.
- ↑ Хәҙер Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районы
- ↑ Кочетков Степан Михайлович. «Герои страны» сайты.
- ↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 793756, д. 24, л. 113, 114).
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682525, д. 48, л. 11).
- ↑ Приказ о награждении «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 717037, д. 63, л. 4).
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Несокрушимые. — Уфа, 1985.
- Славные сыны Башкирии. — Уфа, 1979, кн. 4.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Кочетков Степан Михайлович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 12 август 2019)
- Республиканский музей Боевой Славы: Кочетков Степан Михайлович 2020 йыл 10 апрель архивланған..
- МУ «Мелеузовская централизованная библиотечная система»: Умирая, не умрёт Герой, мужество останется в веках (Солдатская энциклопедия). — Васильевка, 2010. — С. 42—48 2014 йыл 16 ғинуар архивланған..