Иҫке Балтас (Татарстан)

Иске Балтач[3] (Иҫке Балтас[4]; татар. Иске Балтач, рус. Старое Балтачево) — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһы Аҡтаныш районы ауылы.

Иҫке Балтас
Дәүләт  Рәсәй империяһы
 Совет Рәсәйе
 Рәсәй
Административ-территориаль берәмек Старокурмашевское сельское поселение[d][1]
Халыҡ һаны 6 кеше (1762)[2],
66 кеше (1795)[2],
104 кеше (1816)[2],
163 кеше (1834)[2],
220 кеше (1848)[2],
136 кеше (1859)[2],
490 кеше (1870)[2],
405 кеше (1905)[2],
451 кеше (1912)[2]
Почта индексы 423733
Карта

География

үҙгәртергә

Ауыл Шәбеҙ йылғаһы буйында, Аҡтаныш ауылынан көнбайышҡа табан 22 км алыҫлыҡта урынлашҡан[5].

Ауылға гәрә ырыуы башҡорттары нигеҙ һала. Тәүге тапҡыр 1732 йылда телгә алына[4]. Ауыл Гәрәй улусының Әжәҡул түбәһенә ҡарай, һуңыраҡ был улус Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙенә ҡарай. 1865 йылда Минзәлә өйәҙе Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Шәрип улусы, ә артабан Таҡталасыҡ улусы составына керә[6].

Ауыл кешеләре 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында әүҙем ҡатнаша[5].

1870 йылда ауылда мәсет (1808 йылдан билдәле), мәктәп, 3 тирмән (шул иҫәптән 1 ел тирмәне) теркәлгән[6].

1920 йылда ауыл яңы ойошторолған Татар АССР-ының Минзәлә кантоны составына керә. 1930 йылдан Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составында була[5].

1795 йылда ауылда 66 аҫаба башҡорт, 1816 йылда — 104 башҡорт, 1834 йылда — 163 башҡорт, 1848 йылда — 183 башҡорт һәм 37 типтәр иҫәпләнгән. 1902 йылда 72 ихатала — 200 йән ир затлы аҫаба башҡорт, 1912 йылда 82 ихатала — 451 аҫаба башҡорт йәшәй[6].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
(Сығанаҡ: [5][4])
17951834187018841897190619131920192619381949195819701979198920022008
70163471321371405451454493473271294325248146135130

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. ОКТМО (урыҫ)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 улы Ә. Ә. З. Аулы мензелинских башкирКитап.
  3. Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 383. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
  4. 4,0 4,1 4,2 Населённые пункты камско-икских башкир, входившие в Казанскую и Уфимскую губернии / Иҫке Балтас (Татарстан) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Татарская энциклопедия.
  6. 6,0 6,1 6,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 293—296. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.