Есенина Татьяна Сергеевна
Есенина Татьяна Сергеевна (11 июнь 1918 йыл — 5 май 1992 йыл) — рус шағиры Сергей Есенин менән Райх Зинаида Николаевнаның ҡыҙы, яҙыусы һәм журналист.
| Есенина Татьяна Сергеевна | |
| Зат | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Үзбәкстан.svg){kind=small} Рәсәй[1] |
| Тыуған көнө | 11 июнь 1918 |
| Тыуған урыны | Мәскәү, Совет Рәсәйе |
| Вафат булған көнө | 5 май 1992 (73 йәш) |
| Вафат булған урыны | Ташкәнт, Үзбәкстан |
| Атаһы | Есенин Сергей Александрович |
| Әсәһе | Зинаида Николаевна Райх[d] |
| Һөнәр төрө | яҙыусы, журналист |
Ата-әсәһе айырылышҡандан һәм атаһының үлеменән һуң ағаһы Константин менән В. Э. Мейерхольд һәм З. Н. Райх ғаиләһендә тәрбиәләнә.
Биографияһы
үҙгәртергәТатьяна Сергеевна Есенина 1918 йылдың 11 июнендә Орел ҡалаһында тыуа.
1919 йылдың майында Зинаида Николаевна 11 айлыҡ Таня менән Мәскәүгә килә. Шағир Вадим Шершеневичтың Крестовоздвиженск тыҡырығындағы фатирында туҡтала һәм өс аҙна шунда йәшәй. Һуңынан июндә Райх Орёлға әйләнеп ҡайта һәм Орел халыҡ мәғарифы губерна бүлегенең сәнғәт өҫтәмә бүлеге мөдире булып эшләй.
1919 йылдың октябрендә Райх генерал Антон Иванович Деникин ғәскәре баҫып алған ҡаланан ашығыс рәүештә китә һәм Мәскәүгә күсенә. Татьяна Орелда оләсәһе һәм олатаһы тәрбиәһендә ҡала.
Бөйөк Ватан һуғышы башланыр алдынан Райх менән Мейерхольд фажиғәле һәләк булғас, Татьяна Сергеевна ҡустыһы Константин Сергеевич Константином (1920—1986) һәм бәләкәй улы менән яңғыҙ ҡала. Ата-әсәһенең Брюсов тыҡырығындағы фатирынан ҡыуып сығарылһа ла, Есенина Балашихалағы дачаһында йәшереп, һуғыш алдынан уны Сергей Михайлович Эйзенштейнға һаҡлауға тапшыра[2].
Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында Татьяна Есенина ире һәм улы менән Үзбәкстанға эвакуациялана һәм Алексея Толстой ярҙамында барактан бер бүлмә алыуға өлгәшә. Ярты быуат Ташкентта йәшәй, «Правда Востока» гәзите хәбәрсеһе, Үзбәкстан нәшриәттәрендә ғилми мөхәррир булып эшләй.
Всеволода Мейерхольдты аҡлау инициаторы була. Татьяны Есенинаның Мейерхольд ижадын өйрәнеүсе К. Л. Рудницкийға яҙған хаты репрессияланған режиссерҙың ижадын өйрәнеүҙә мөһим сығанаҡ булып тора[2].
Библиография
үҙгәртергә«Женя — чудо XX века», «Лампа лунного света» повестарын, С. Есенин, З. Райх һәм В. Мейерхольд тураһында мемуарҙар яҙа[3].
Үлеме
үҙгәртергә1992 йылдың 5 майында Ташкентта вафат була.
Һуңғы юлға 7 майҙа Сергей Есенин музейынан оҙатыла. Ҡаланың иҫке Боткин зыяратында ерләнә.[4]
Бер нисә йыл уның ҡәберендә тәре тора. Уның урынына лайыҡлы ҡәбер ташы ҡуйыу инициативаһын журналист Г. Димов етәкселегендәге төркөм күтәреп сыға. 1999 йылда Ташкентта Татьяна Сергеевна Есенинаға һәйкәл асылғанда уның тураһында, бөйөк рус шағирының ҡыҙы булараҡ, бик күп йылы һүҙҙәр әйтелә.
Уның үлеме менән Сергей Есениндың Үзбәкстандағы Ташкент тармағы өҙөлә, сөнки улы Сергей, ейәндәре, бүләләре яйлап Рәсәйгә күсенә.
Ғаиләһе
үҙгәртергә- Ире — Владимир Иванович Кутузов (1915—1989), шахтала эшләй.
- Ике улы:
- Улы — Владимир Владимирович Кутузов (род. 1938).
- ике ейәне.
- Улы — Сергей Владимирович Есенин (1942—2016) — төҙөлөш, альпинизм һәм геодезия тармағында эшләй, шағирҙың вариҫтары тураһында матбуғатта, телевидениела сығыш яһай.
- Ейәнсәре Зинаида, биология уҡытыусыһы.
- Ейәнсәре Анна, рәссам.
- Улы — Владимир Владимирович Кутузов (род. 1938).
Татьяны Есенинаның ике улы яғынан да бүлә-бүләсәрҙәре бар[3].
Хәтер
үҙгәртергә- Есенинаның вафатынан һуң «Народное слово», «Правда Востока», «Вечерний Ташкент» гәзиттәрендә һәм «Мир Есенина» мәғлүмәт бюллетененең махсус сығарылышында (1992, № 3) Татьяной Сергеевна тураһындағы иҫтәлектәре менән С. Есенин музейы директоры — В. Николюк, журналист Г. Димов, шағир Р. Фархади, республиканың Юғары Советы депутаты депутата С. Зининдың иҫтәлектәре донъя күрә.
- Сергей Есенин музейында Татьяна Сергеевнаға арналған стенд бар. Т. С. Есенинаның тыуыуына 90 йыл тулғанда уның ижади биографияһына арналған фотокүргәҙмә асыла.
- Үзбәкстандың Рус мәҙәни үҙәге «Мир Есенина» мәғлүмәт бюллетенен махсус сығарылыш итеп, тулыһынса Татьяна Сергеевна Есенинаның тормошона һәм ижадына бағышлай.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ LIBRIS — Национальная библиотека Швеции, 2012.
- ↑ 2,0 2,1 Дети Есенина: в жерновах Советской власти | Дайджест Живого Журнала. Дата обращения: 14 март 2013. Архивировано 15 март 2013 года. 2013 йыл 5 июнь архивланған.
- ↑ 3,0 3,1 Поэт-загадка : Голос России. Архивировано 11 апрель 2013 года. 2016 йыл 4 март архивланған.
- ↑ Татьяна Сергеевна Есенина в Ташкенте 2015 йыл 24 июль архивланған.