Дәфтәре Сыңғыҙнамә

Дәфтәре Сыңғыҙнамә
	Дәфтәре Сыңғыҙнамә
Әҫәрҙең теле	иҫке төрки теле

Дәфтәре Сыңғыҙнамә, шулай ҙа Дәфтәр Сыңғыҙнамә, Дастаны Сыңғыҙнамә (XVII быуаттың аҙағы) — Алтын Урҙа һәм Ҡазан ханлығы тарихи яҙмаларына һәм риүәйәттәре нигеҙләнгән XVII быуаттың аҙағында ижад ителгән татар һәм башҡорт әҙәбиәте ҡомартҡыһы.

Тасуирлау

Сыңғыҙ хан

Дин эшлеклеһе, 1670-1671 йылғы крәҫтиән һуғышында ҡатнашкан Иҙрис-хафиз әҫәрҙең авторы булыуы фараз^[1]. Әҫәр 6 легенда-бүлектән төҙөлгән^[1]. Һәр бүлек Сыңғызхан нәҫеле, Аҡһаҡ Тимер, Ғайса улы Әмәт, Иҙеүкәй һәм башҡа хандарҙың йәшәү урыны, биләмәләре тарихын, иҫтәлектәрен яҡтырта. Әҫәрҙең һуңғы өлөшө «Татар йылъяҙмаһы» булараҡ билдәле^[1].

Был фразеологизмдарға, ябай, шул уҡ ваҡытта образлы телле беренсе булып әҫәрҙе И.Хәлфин тарафынан өйрәнелә. 1822 йылда әҫәрҙең йыйылма тексын баҫтыра. Был әҫәр Ҡазан университеты ир-ат һәм 1-се балалар гимназияһы шәкерттәре өсөн әсбап булып тора^[2]. Әҫәрҙең иң тулы баҫмаһы 1882 йылда Ф.Йыһаншин тарафынан нәшер ителә. Бөгөнгө көндә 40-тан артыҡ күсермәһе табылған.

Сығанаҡтар

Усманов М. А. Татарские исторические источники. XVII—XVIII вв. — Казань, 1972;
Иванович М. «Дәфтәр-и-Чингиз-наме» ҡороған источник по истории кочево обществ // Источниковедение истории Улусы Джучи (Золотой Орды). От Катки до Астрахани. 1233-1556. — Казань, 2002;
Ҡәҙерле Г., Шәфҡәт М. Татар әҙәбиәте тарихы: Феодализм дәүере. Ҡазан, 1925.
Ҡазан утлары: журнал / исем.мөхәррир Р.Фәйзуллин. — Казань, 2008 йыл, № 5. ISSN 0206-4189.

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Казан утлары: журнал / баш.мөхәррир Р.Фәйзуллин. — Казан, 2008, № 5. — Б.169.
↑ XV-XVIII гасыр төрки-татар дәүләтләре тарихы буенча чыганаклар beznenmiras.ru

Шулай ҙа ҡарағыҙ

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Сыңғыҙнамә (XVI быуат)

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Казан утлары: журнал / баш.мөхәррир Р.Фәйзуллин. — Казан, 2008, № 5. — Б.169.

[2] XV-XVIII гасыр төрки-татар дәүләтләре тарихы буенча чыганаклар beznenmiras.ru

[1]

[2]