Дон (автомобиль юлы)

Дон
	Дон
Автомагистраль системалары	Автомобильные дороги федерального значения России[d]
Кем хөрмәтенә аталған	Дон
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Мәскәү, Мәскәү өлкәһе, Тула өлкәһе, Липецк өлкәһе, Воронеж өлкәһе, Ростов өлкәһе, Краснодар крайы һәм Адыгея Республикаһы
Ограничение скорости	130 километр в час
Алдағы	М-3 «Украина»[d]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе	Урал
Рәсми асылыу датаһы	1966
Расположение конечной точки	Мәскәү һәм Новороссийск
Оҙонлоҡ	1517 km
Номер дороги	М4
	Дон Викимилектә

«Дон» М4 федераль автомобиль юлы — (рус. Федеральная автомобильная дорога М4 «Дон») - Рәсәйҙең Мәскәү - Воронеж - Дондағы Ростов - Краснодар - Новороссийск федераль әһәмиәтле автомобиль юлы. автомобиль юлыдың оҙонлоғо 1540 км самаһы^[2]. Хәрәкәттең йәнлелеген 2016 йылда 68,7 млн транспорт сараһы тәшкил итте, был шунан алдағыһынан 30 % күберәк^[3]

Мәскәүҙән Краснодарға тиклем юлдың төп өлөшө - Европа маршрутының бер киҫеме булып тора E 115.Краснодарҙан Джубгаға тиклем маршрут E 592, Джубганан Новороссийскиға тиклем E 97 составында. Бынан тыш М4 юлында Европа маршруты E 50 участкаһы бар, ул Новошахтинскиҙан М19 Павловская станицаһы (Краснодар крайы) Р217 развязкаһына тиклем дауам итә, шулай уҡ А144 юлы (европа маршруты E 38 өҙөгө) Воронеждың көнсығыш өлөшөнән Рогачёвка ауылы янындағы развязкаға тиклем бара. Мәскәү өлкәһендә Яңы Усман һәм Рогачевка янында, шулай уҡ Адыгея Республикаһы сигенән Саратовская станицаһы юлына сыҡҡансы автомагистраль режимы һаҡлана, башҡа киҫемдәрҙә — ҡәҙимге юл режимы (1Б -нан 2-се категорияға тиклем)^[4]. Хәрәкәт һыҙаттары:2.

2013 йылдың 16 октябренән «Дон» М4 трассаһының өс участкаһында (51—71-се км, 76—103-се км һәм 113—120-се км) Мәскәү өлкәһендә максималь массаһы 3,5 тоннанан артмаған еңел һәм йөк автомобилдәре өсөн 130 км/сәғ тиҙлек рөхсәт ителгән ^[5].

Юл төҙөү тарихынан

Ҡаты япмалы Мәскәү — Воронеж — Дондағы Ростов (маршрут № 5) маршруты буйынса автомобиль юлы проектын ГИПРОДОРНИИ эшләгән һәм 1959-1967 йылдарҙа өсөнсө категория техник талаптарына ярашлы төҙөлгән: юл полотноһы менән киңлеге 7 метр һәм хәрәкәт өсөн ике һыҙат һалынған^[6]. Әйтергә кәрәк, юлдың айырым участкалары XIX быуаттың 2-се яртыһында төҙөлгән булған, Кашира — Воронеж участкаһы 1957—1961 йылдарҙа реконструкцияланған^[7]

1980—1990 йылдарҙа юлды заманға ярашлы үҙгәреүҙәр дауам итә.

1984 йылда Мәскәү өлкәһендә светофорһыҙ магистраль юл төҙөлә башлай. 1990 йылға Домодедово районында 18,4 км. оҙонлоғонда ике комплекс файҙаланыуға тапшырыла.

СССР тарҡалғас, 1991 йылдың декабрендә автомобиль юлы Рәсәй хөкүмәте тарафынан федераль әһәмиәтле юлдар исемлегенә индерелә һәм бөгөн йәшәп килгән атамаһы бирелә. Юлды реконструкциялау, оҙонайтыу, төҙөкләндереү дауам итә.

Юл торошо

Йәй көнө ял итергә Кавказ яғына барыусылар, шул уҡ ваҡытта көньяҡ райондарҙан Мәскәүгә, Санкт-Петербургҡа йәшелсә-емеш ташыған фуралар хәрәкәте көсәйә. Шуға күрә тығындар барлыҡҡа килеүсән.

Өлкә	Километраж	Тасуирлама
Мәскәү	0—71 км	Мәскәүҙән Видноеға сыҡҡансы һигеҙ һыҙат. Видныйҙан һуң алты һыҙат, автомагистраль. Формаль рәүештә магистраль тулыһынса түләүле, әммә оло һәм кесе ҡулса арауығында ғына түләү пункттары бар.
Мәскәү өлкәһе	71—110 км	Ситне-Щелканово һәм Сайгат араһында алты һыҙат. Ҡалғандарында дүрт һыҙат, автомагистраль. Юл сифаты яҡшы. Автомагистраль режимы 120 км-ға тиклем.
Тула өлкәһе	Өлкәнең буйынан-буйына	Дүрт һыҙат, юл сифаты яҡшы. Түләүле участкалары бар.
Липецк өлкәһе	Өлкәнең буйынан-буйына	Дүрт һыҙат, сифаты яҡшы, йүнәлештәр бүлеүле, хәүефһеҙлек һыҙаты. Трассаның төпө өлөшөндә ике түләүле участка: Яркино - Ельец (83 км) һәм Задонск - Хлевное урауы (50 км).
Воронеж өлкәһе	Өлкәнең буйынан-буйына	Дүрт бүлемле һыҙат, ике һыҙатлы участка 633-700 км (Липовкаға боролош- Павловск ҡалаһына инеү), шулай уҡ Павловск- Ростов өлкәһе сиге, Воронеж ҡалаһы урауы (492-517 км, алты һыҙат). Түләүле участкалар бар
Ростов өлкәһе	Өлкә сигенән Каменск-Шахтинскиға тиклем	Дүрт һыҙат, йүнәлештәр бүленгән. Япма сифаты яҡшы, уң һыҙатта дефектла урындар осрай.
Ростов өлкәһе	Каменск-Шахтинскиҙан Батай посына тиклем	Дүрт һыҙат, йүнәлештәр бүленгән йәки хәүефһеҙлек һыҙаты бар. Түләүле урындары һәм төҙөк булмаған өлөштәре бар.
Ростов өлкәһе	Батай посынан Краснодар крайына тиклем	Дүрт һыҙат (1091-1119), бүлеү һыҙаты - бетон ҡоймалы.Япма сифаты яҡшы. 2017 йылдың 27 декабренән - түләүле.
Краснодар крайы	крайы сигенән Динская станицаһына тиклем	Дүрт һыҙат, йүнәлештәр бүленгән. Япма сифаты бик яҡшы. Ростов өлкәһенә яҡыныраҡ бер нисә күпер торошо шәптән түгел.
Краснодар крайы	Динская станицаһынан Краснодар ҡалаһына тиклем	Алты һыҙат, йүнәлештәр бүленгән. Япма сифаты яҡшы. Динская- Стеклозавод араһы яҡтыртыла. Стеклозаводтан Краснодарҙың көнсығыш урауына тиклем 4 һыҙат, йүнәлештәр бүленгән. Япма сифаты яҡшы.
Краснодар крайы, Адыгея Республикаһы	Краснодарҙан Горячий Ключҡа тиклем	Краснодарҙың көнсығыш урауында бер нисә развязка реконструияланырға тейеш. Төп трасса параметрҙары үҙгәрә. Адыгейскиҙан Адыгея Республикаһы сигенә тиклем дүрт һыҙат, йүнәлештәр бүленгән. Япма сифаты яҡшы. Адыгея Республикаһы сигенән Горячий Ключ ҡалаһына тиклем дүрт һыҙат, ярайһы оҙон һуҙымда автомагистраль режимы. Япма сифаты яҡшы.
Краснодар крайы	Горячий Ключ ҡалыһынан Новороссийскиға тиклем	Ике һыҙатлы йәки өс һыҙатлы юл. Хәүефле урындары күп. 1505 - 1513 км (Геленджик урауы) һәм 1519 - 1531 км (Геленджик-Новороссийск) трасса 4 һыҙатлы.

^[8].

Маршрут тасуирламаһы

Мәскәү

European Russia laea location map (Crimea disputed)

- Мәскәү автомобиль юлы ҡулсаһы;

Мәскәү өлкәһе

M-4 автомобиль юлы күренеше

Федераль трасса М4 "Дон" (Луганск юл саты) - panoramio

- Старонагорная ур. (Видное);
- Ленин Комсомолы просп. (Видное);
- Пахра йылғаһы ;
- Кашира шоссеһы;
- Промышленная ур. (Домодедово);
- Кашира шоссеһы;
- «Ҡырым» М2 автомобиль юлына тиклем;
- А107 Мәскәүҙең бәләкәй ҡулсаһы ;
- Чкалов ур. (Барыбино);
- Кашира шоссеһы һәм Старомихневская ур. (Михнево);
- Кашира шоссеһы;
- А108 Мәскәүҙең оло ҡулсаһы ;
- Кашира шоссеһы;
- Пристанционная ур. (Ступино);
- Кашираға автомобиль юлы;
- Ока йылғаһы ;
- Р115 (Кашира — М2);
- Р22 «Каспий»;
- Кашираға автомобиль юлы;

Тула өлкәһе

- Ясногорск автомобиль юлы — Мордвес;
- Р132 (Тула — Венёв);
- автомобиль юлы 70К-424 Новомосковск;
- 70К-229 (Тула — Новомосковск);
- Богородицкиҙың иҫке урауы;
- Богородицкиға автомобиль юлы;
- Богородицкиҙың иҫке урауы;
- Ефремовтың иҫке урауы;
- Р126 (Ефремов — Данков);
- Ефремовтың иҫке урауы;

Липецк өлкәһе

- Бабарыкино автомобиль юлы — Ламское;
- Бабарыкино автомобиль юлы — Становое — Елец;
- Елец автомобиль юлы — Лебедянь;
- Быстрая Сосна йылғаһы;
- Р119 (Орёл — Тамбов);
- Задонскиға иҫке М4 ;
- Дон йылғаһы;
- Задонскиға иҫке М4;
- Хлевноеға иҫке М4;
- А133 (Хлевное — Липецк);
- Хлевноеға иҫке М4;

Воронеждан «Дон» трассаһы буйлап сығыу

Воронеждан көньяҡ-көнсығыштан сығыу

Воронеж өлкәһе

Воронеж өлкәһе, Яңы Усман юлы М4

- Воронеждың түләүле урауы; йәки Воронеж һыуһаҡлағысы аша түләүһеҙ;
- Воронеж йылғаһы;
- Р193 (Воронеж — Тамбов);
- Р298 (Курск — Воронеж — Һарытау); Р22 федераль трассаһы менән бәйле;
- Һарытау, Нововоронежға;
- Можайское автомобиль юлына;
- Данково автомобиль юлына ;
- Давыдовкаға автомобиль юлы;
- Лиски автомобиль юлы;
- Икорец йылғаһы ;
- Бобров автомобиль юлы;
- Пчелиновкаға автомобиль юлы;
- Липовка — Владимировка автомобиль юлы;
- Битюг йылғаһы ;
- Лосево;
- Р196 Россошь ҡалаһына; һәм Белгород өлкәһенә
- Осередь йылғаһы ;
- 40 лет Октября ур. һәм Строительная ур. (Павловск);
- Верхний Мамон урауы;
- Верхний Мамон — Калач автомобиль юлы ;
- Дон йылғаһы ;
- Верхний Мамон урауы;
- Богучар — Кантемировка автомобиль юлы;
- Богучарка йылғаһы ;

Воронеж өлкәһе яғынан М4 трассаһында Ростов өлкәһенә ингән ерҙә торған стела

Ростов өлкәһе

- Чертково автомобиль юлы ;
- Р271 Миллерово — Вёшенская;
- Р271 Миллерово — Луганск;
- Тарасовский урауы;
- Проездный переулок (Глубокий) (ике кимәлдә);
- Каменск-Шахтинский;
- Северский Донец йылғаһы ;
- А260 Каменск-Шахтинский — Луганск;
- А260 (М4 — Волгоград);
- Гуковоға автомобиль юлы;
- Красный Сулинға автомобиль юлы;
- Дачная ур. (Шахты);
- М19 (Шахты — Харьков);
- Баклановский пр. (Новочеркасск);
- Дондағы Ростовтың төньяҡ урауы ;
- Аксайский проспект (Дондағы Ростов);
- Аксай;
- Дон йылғаһы ;
- Левобережная ур. (Дондағы Ростов);
- Волгодонскиға автомобиль юлы;
- Р269 (Дондағы Ростов — Ставрополь);
- Батайск автомобиль юлы;

Краснодар крайы, Адыгея

Юлдар сатында

М4-Дон Краснодар крайында. Хәүефле урындар

- Кущёвская:
  - "Казак даны яланы" музей-туристик комплексы (4-се гвардия Кубань казактары кавалерия корпусы яугирҙарына һәйкәл);
  - Кущёвская — Староминская автомобиль юлы;
- Октябрьская — Крыловская автомобиль юлы;
- Р217 «Кавказ»;
- Магистральная ур. (Павловская);
- Московская ур. (Березанская);
- Выселки автомобиль юлы;
- Кореновск — Тимашёвск автомобиль юлы;
- Динская — Старомышастовская автомобиль юлы;
- Краснодар:
  - Ростов шоссеһы;
  - Уральская ур.;
  - Бершанская ур. ;
  - Аэропорт ур. (аэропорт Пашковский);
  - Крупская ур.;
  - Горячеключевская ур. (Р251);
- йылғаһы Кубань;
- Краснодарҙың көньяҡ урауы;
- Адыгейск — Р253 автомобиль юлы;
- Адыгейск;
- Һарытау — Апшеронск автомобиль юлы;
- Һарытау;
- Горячий Ключ:
  - Петушок ҡаяһы;
- Молдавановка;
- Дефановка;
- Горское;
- А147 (М4 — Сочи);
- Бжид;
- Архипо-Осиповка;
- Текос;
- Пшада;
- Михайловский Перевал;
- Геленджик:
  - Луначарский ур.;
  - Объездная ур.;
  - Луначарский ур. ;
  - Солнцедар ур.;
- Кабардинка;
- Новороссийск.

Иҫтәлекле урындары

Евгений Родионовҡа бағышланған һәйкәл, тәре рәүешендә эшләнгән.
Воронеж өлкәһендә:
- Бөйөк Ватан һуғышындағы Урта Дон операцияһына һәйкәл.
Ростов өлкәһендә:
- «Ятып ҡалғандарға» — һуғыштан ҡайта алмағандарға һәйкәл, 1010 км-ҙа;
- Бөйөк Ватан һуғышындағы механизатор ҡатын-ҡыҙҙарға һәйкәл, Миллерово янында.
Краснодар крайында:
- Кущёвская станицаһы янында 4-се гвардия Кубань казактары кавалерия корпусы яугирҙарына һәйкәл;
- Горячий Ключ ҡалаһы янында Петушок ҡаяһы.

Иҫкәрмәләр

↑ https://web.archive.org/web/20220912125918/https://avtodor-tr.ru/ru/platnye-uchastki/roads/m4/
↑ Трасса М4 "Дон" на карте (урыҫ). www.rudorogi.ru. Дата обращения: 9 июнь 2017.
↑ Президент Владимир Путин обратил внимание на госкомпанию «Автодор» - журнал За рулем
↑ Тула өлкәһендәге түләүле киҫемдәрҙә , был участок автомагистраль булмаһа ла, тиҙлекте 110 км/сәғ тиклем сикләү юл билдәләре тора.
↑ На трассе «Дон» в Подмосковье разрешили скорость 130 км/ч
↑ Информационный портал «Панорама». Власть взялась за юли. 8 мая 2007
↑ Большая советская энциклопедия, 3-е издание (1969—1978). Статья «Автомобильные юли».
↑ История трассы М4-Дон 2019 йыл 31 март архивланған.

Һылтанмалар

	Дон (автомобиль юлы) Викимилектә

Карта трассы М4 "Дон"
Раздел автодороги М-4 «Дон» на сайте ГК «Автодор»
Информационный сайт об автодороге М-4 «Дон» 2017 йыл 30 май архивланған.
История трассы M4-Дон 2019 йыл 31 март архивланған.

[_27b7c78c3fa17ee3-1] ttps://web.archive.org/web/20220912125918/https://avtodor-tr.ru/ru/platnye-uchastki/roads/m4/

[2] Трасса М4 "Дон" на карте (урыҫ). www.rudorogi.ru. Дата обращения: 9 июнь 2017.

[3] Президент Владимир Путин обратил внимание на госкомпанию «Автодор» - журнал За рулем

[4] Тула өлкәһендәге түләүле киҫемдәрҙә , был участок автомагистраль булмаһа ла, тиҙлекте 110 км/сәғ тиклем сикләү юл билдәләре тора.

[5] На трассе «Дон» в Подмосковье разрешили скорость 130 км/ч

[6] Информационный портал «Панорама». Власть взялась за юли. 8 мая 2007

[7] Большая советская энциклопедия, 3-е издание (1969—1978). Статья «Автомобильные юли».

[8] История трассы М4-Дон 2019 йыл 31 март архивланған.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]