Бөрйән районы мәмерйәләре
Бөрйән районы мәмерйәләре (рус. пещеры Бурзянского района) — Башҡортостан Республикаһы Бөрйән районы территорияһында урынлашҡан, оҙонлоғо 50 метрҙан ашыу мәмерйәләр.
Башҡортостан Республикаһы Бөрйән районы территорияһында 200-ҙән ашыу мәмерйә бар (Башҡортостанда — 1150). Уларҙың күбеһе Ағиҙел йылғаһы үҙәне битләүҙәрендә.
Көнбайыш Урал спелеология провинцияһы
үҙгәртергәШүлгән-Ырғыҙлы спелеорайоны
үҙгәртергә| № | Атамаһы | Тау тоҡомо | Оҙонлоғо | Амплитудаһы | Күләме,м3 | Тикшереүселәр, асыу датаһы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Шүлгәнташ | ИС1v | 3323 | 165 | 182000 | П. И. Рычков (1760), И. И. Лепехин (1770), Е.Д. Богданович, И. К. Кудряшов (1961 — 1963), В. Э. Киселев (1991), Ю. С. Ляхницкий (1995 — 2016), Фил Шот (2002), М. Кирякова, Е. Снетков (2009 — 2010), О. Я Червяцова (2003 — 2021) |
| 2 | Виктория | ИD3f | 1350 | 93 | 17192 | С. А. Ткачев, О. Я Червяцова (2012 — 2014), С. А. Ткачев, А. Хижняк (2017) |
| 3 | Грез-Сосенки | ИD3f | 1309 | 122 | 9500 | Ю. В. Соколов (1981%, Г. А. Хәлимова (1985), В. Самсонов (2017) |
| 4 | Күлйорттамаҡ (Космонавтар мәмерйәһе) | ИD3f | 420 | 43 | 3540 | Е. Д. Богданович, И. К. Кудряшов (1960), В. И. Полуэктов, В. Холодков (1964), Ю. В. Соколов (2009) |
| 5 | Ташкеләт (рус. Медьвежья) | ИС1v | 340 | 27 | 940 | Ю. Е. Лобанов (1964), Ю. С. Ляхницкий (1995) |
| 6 | рус. Имени Г. Д. Ожиганова пещера | ИD3f | 245 | 38 | 480 | И. Ю. Вершинин, С. А. Ткачев (1978, 1997) |
| 7 | Ҡулйорт | ИD3f | 272 | 70 | 1132 | А. Баширов, С. Яйҡаров (2017) |
| 8 | рус. Верхняя | ИD3f | 185 | 70 | 552 | В. Самсонов (2014) |
| 9 | рус. Крутая | ИD3f | 130 | 78 | 630 | Ф. М. Ғиләжев (1976) |
| 10 | Антон мәмерйәһе[1] | ИС1v | 108 | 38 | 1000 | И. И. Лепехин (1770), Ю. Лобанов (1980) |
| 11 | рус. Журчащего ручья | ИС1v | 100 | 8 | 330 | В. О. Щепетов, Ю. Лобанов (1980) |
| 12 | рус. Строителей | ИD2е2+qv | 81 | 17 | 68 | Ю. В. Соколов (1965) |
| 13 | рус. Тубурманская | ИС1v | 79 | 14 | 400 | Свердловск ҡала спелеология станцияһы (1967), Р. П. Багаева (1973), М. Ю. Соколов (2001) |
| 14 | рус. Безымянная (Голубиная) | ИD2е2+qv | 78 | 20 | 1800 | Свердловск ҡала спелеология станцияһы (1964) |
| 15 | рус. Гаснущих | ИС1v | 65 | 8 | 250 | А. В. Лоскутов, Ю.С. Ляхницкий (1995) |
| 16 | Ҡыуаламат тишеге (рус. Муратовская) | ИС1v | 65 | 10 | 440 | Ю. В. Соколов (1976) |
| 17 | рус. Хамиташ | ИС1v | 65 | 23 | 62 | Ю.С. Ляхницкий (1995) |
| 18 | рус. Вертикальная | ИС1v | 64 | 28 | 335 | Ф. М. Ғиләжев (1976) |
| 19 | рус. Холодный Провал | ИС1v | 62 | 24 | 1440 | И. Г. Гаевский (1990) |
| 20 | рус. Ледяная | ИС1v | 60 | 15 | 16 | И. К. Кудряшов (1960), Ю. С. Ляхницкий (1995), Ш. Маслухов, Е. Пименова (2019) |
| 21 | рус. Оренбургская | ИС1v | 52 | 16 | 180 | Ю. С. Соколов (1980) |
| 22 | рус. СНК14/1 | ИD2е2qv | 52 | 15 | 325 | А. Бәширов, С. Яйҡаров (2014) |
| 23 | рус. Загадочная | ИD2е2qv | 50 | 30 | 220 | И. Г. Гаевский (1990) |
| 24 | Таш (рус. Каменная) | ИD3f | 31 | 16 | 74 | Ю. С. Ляхницкий О. Я Червяцова (2008) |
Һөйөш спелеорайоны
үҙгәртергә| № | Атамаһы | Тау тоҡомо | Оҙонлоғо | Амплитудаһы | Күләме,м3 | Тикшереүселәр, асыу датаһы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | рус. Туффового ручья | ИС1v | 133 | 13 | 600 | В. А. Алексеевв (1979), Ю. В. Соколов (1995) |
| 2 | рус. Прямая | ИС1v | 100 | 4 | 460 | Ю. В. Соколов, М. Румянцев (2000) |
| 3 | рус. Максютовская 3 | ИС1v | 88 | 9 | 480 | Ю. В. Соколов, Н. Артемьева (1999) |
| 4 | Айыуюғалған 1 | ИD3f | 80 | 11 | 560 | Ю. В. Соколов, А. Н. Зорин, К. Циглинцев (1999) |
| 5 | Бәйләү | ИD3f | 62 | 4 | 397 | Ю. В. Соколов, Н. Артемьева (1999) |
Үҙәк Урал спелеология провинцияһы
үҙгәртергәБөрйән спелеорайоны
үҙгәртергә| № | Атамаһы | Тау тоҡомо | Оҙонлоғо | Амплитудаһы | Күләме,м3 | Тикшереүселәр, асыу датаһы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ҡалҡаман-Тишек мәмерйәһе | И D2е2+qv | 1200 | 74 | 4100 | В. И. Шагалов (1965) |
| 2 | Ҡамышаҡлы (рус. Камышактинская имени Г. В. Вахрушева) | И D1 | 476 | 110 | 2856 | Г. В. Иванов, В. В. Климец (1974) |
| 3 | рус. Трех | И D2е2+qv | 334 | 36 | 2206 | В. C. Кузнецов (1973) |
| 4 | Тимер мәмерйәһе (рус. Малая Тимировская) | И D2е2+qv | 334 | 36 | 2206 | Р. П. Багаев (1972) |
| 5 | Яуымбай мәмерйәһе (рус. Теплая)[2] | И D1f | 113 | 10 | 202 | В. И. Полуэктов, В. О. Щепетов (1966) |
| 6 | Бурһыҡтишек (рус. Барсучья) | И D1 | 99 | 70 | 462 | Р. П. Багаева (1972) |
| 7 | (рус. Красноармейская) | И D1 | 97 | 70 | Магнитогорск спелеология секцияһы (1976) | |
| 8 | Нәби 2 | И D2е2+qv | 66 | 14 | 1012 | В. А. Алексеев, В. Н. Малов, А. Л. Фенин (1978) |
| 9 | Яруслы (рус. Ярусная) | И D1 | 62 | 14 | 50 | Магнитогорск спелеология секцияһы (1975) |
Ҡана-Ырғыҙлы спелеорайоны
үҙгәртергә| № | Атамаһы | Тау тоҡомо | Оҙонлоғо | Амплитудаһы | Күләме,м3 | Тикшереүселәр, асыу датаһы |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Сыңғырауыҡ (рус. Пропащая яма) | И D1 | 4400 | 101 | 51500 | А. Ф. Рыжков, Ю. Логинов (1967), С. Н. Талызов, В. Сидорин (1976), В. А. Ануфриев, Ю. В. Соколов (1988), Д. Баянов, Л. Волков (2001) В. Сидорин, В. Красников (2002) |
| 2 | Әкиәт (рус. Сказка) | И D1 | 1160 | 35 | 4400 | Г. В. Васильев (1966), Н. Н. Сизова, В. О. Щепетов (1967) |
| 3 | (рус. Голубая) | И D1 | 617 | 34 | 2776 | А. Никулин (1972), В. А. Алексев, В. Н. Малов, А. Л. Фенин (1978) |
| 4 | Тарауыл (Кәбәнташ) | И D1 | 324 | 35 | 1947 | Г. В. Вахрушев (1923), В. С. Кузнецов, Г. А. Швецова (1974), В. А. Алексеев, С. А. Аввакумов (1979) |
| 5 | Үрге Мәндәғол (рус. Голубая) | И D1 | 230 | 26 | 493 | А. Д. Шевчук (1973), А. И. Смирнов, Ю. В. Соколов (1979) |
| 6 | Ҡана 1 | И D1 | 200 | 21 | 1996 | Ю. В. Соколов (1976), В. А. Алексев, В. Н. Малов (1979) |
| 7 | Мәндәғол 2(рус. Белоснежка) | И D1 | 142 | 23 | 380 | А. Никулин (1973), Ю. В. Соколов (1978) |
| 8 | Ҡана 2 | И D1 | 142 | 9 | 1014 | В. А. Алексев, В. Н. Малов, А. Л. Фенин (1978) |
| 9 | Тарауыл (рус. Таравальская) | И D1 | 135 | 17 | 1812 | Ю. Н. Логинов, Н. Н. Сизова (1967) |
| 10 | (рус. Совиная Поляна) | И D1 | 125 | 20 | 505 | А. Днченко, В. Торшин, А. Ефимов, М. Иванов (2007) |
| 11 | Атайсал | И D1 | 97 | 30 | 68 | С. Яйҡаров, А. Бәширов, И. Ғәйнетдинов (2015), Е. Банников, С. Яйҡаров (2016) |
| 12 | (рус. Молодых) | И D1 | 80 | 7 | Свердловск ҡала спелеология станцияһы (1967) | |
| 13 | (рус. Шахта 36) | И D1 | 71 | 36 | 226 | А. Ф. Рыжов (1967) |
| 14 | (рус. Оленья) | И D1 | 60 | 28 | 1258 | М. Н. Косарев, Ю. В. Соколов (1988) |
| 15 | (рус. Карстового Моста) | И D1 | 58 | 9 | 82 | В. С. Кузнецов (1974) |
| 16 | (рус. Клизматура) | И D1 | 58 | 51 | 190 | Ю. В. Соколов (1980), Н. И. Рычагов (1982), А. М. Сахибзадаев (1986) |
| 17 | (рус. Сквозная) | И D1 | 58 | 9 | 130 | В. С. Кузнецов (1974) |
| 18 | (рус. Киекбаевская) | И S | 57 | 8 | 169 | Р. П. Багаева (1973) |
| 19 | (рус. Кош) | И D1 | 54 | 15 | 140 | А. Бәширов, С. Яйҡаров (2013) |
| 20 | (рус. Жираф) | И D1 | 50 | 15 | 35 | Свердловск ҡала спелеология станцияһы (1967) |
| 21 | Көргәҫ (рус. Курыгаз) | И D1 | 50 | 9 | 92 | В. С. Кузнецов (1974) |
| 22 | (рус. Охотничья) | И D2е2+qv | 50 | 7 | 66 | В. А. Алексеев, В. Н. Малов, А. Л. Фенин (1978) |
Шулай уҡ ҡарағыҙ
үҙгәртергәСығанаҡтар
үҙгәртергә- Перечень пещер Бурзянского района (длиной более 50 м) // Бурзянская энциклопедия / гл. ред. Г. М. Манапов. — Уфа: НИК Башкирская энциклопедия, 2022. — С. 418. — 640 с. — ISBN 978-5-88185-512-2.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Ҡотан мәмерйәһе
- ↑ Яумбаевская пещера // Бурзянская энциклопедия / гл. ред. Г. М. Манапов. — Уфа: НИК Башкирская энциклопедия, 2022. — С. 592. — 640 с. — ISBN 978-5-88185-512-2.
- ↑ Һәр урыны тарих һөйләй
- ↑ Бөгөн Батырхан Бөрйән районы мәмерйәләре буйлап сәйәхәт итә. Кәмәше һәм Биреләр мәмәрйәләрен өйрәнәләр 2023 йыл 17 июль архивланған.
- ↑ Швейцария мәмерйәләре Бөрйәндекенә етәме?