Браконьерлыҡ
Браконьерлыҡ ( франц. braconnier — браконьер; башта — «эт менән аулаусы») — һунар тирә-яҡ мөхитте һаҡлау тураһындағы ҡануниәтте боҙоп, һунар итеү (шул иҫәптән балыҡсылыҡ сәнәғәте, һәүәҫкәр балыҡсылыҡ, урман ҡырҡыу,үҫемлектәр йыйыу һ. б.),
| Браконьерлыҡ | |
 | |
| Төп көйләүсе текст | Уголовный кодекс Германии[d] |
|---|---|
 Браконьерлыҡ Викимилектә | |
Билдәләмә
үҙгәртергәБраконьерлыҡ — хайуандарҙы йәки балыҡтарҙы браконьер ҡоралдары менән, закон акттарында исемлеге бирелгән ысулдар менән аулау.
Рөхсәт ителгән ысул менән аулағанда ҡағиҙәне боҙоу браконьерлыҡ иҫәбенә инмәй.
Яһалма ысулдар менән үрсетелгән йорт хайуандарын, балыҡты тотоу, үҫемлектәрҙе йыйыу урлашыу тип һанала.
Браконьерлыҡ эҙемтәләре
үҙгәртергәБраконьерлыҡтың зарары:
- Фаунаһыҙландырыу: йыртҡыс, үлән утлаусы хайуандар һәм емеш-еләк менән туҡлана торған умыртҡалылар тиҙ генә үрсемәй, элекке һанын шулай тиҙ тергеҙеү мөмкин түгел, уларҙың популяцияһы кәмей; улар юҡҡа сыҡҡас, орлоҡ диаспораһы үҙгәрә; әкренләп эре орлоҡло урман ағастары өҫтөнлөк ала, ваҡ орлоҡло үҫемлектәр юҡҡа сыға.
- Ҡырағай тәбиғәттә хайуандар һаны ҡыҫҡарыу һәм юҡҡа сығыуы ихтималы.
- Һөҙөмтәле һаҡланған территориялар майҙаны кәмей, сөнки был зоналарҙа браконьерҙарйыш йөрөй[4].
- Ҡырағай тәбиғәт туризмы репутацияһы насарая; был бизнеста табыш алыу кәмей, эш урындары ҡыҫҡара[5].
- Бик үҙгәреүсән ретровирустар зооноз ауырыуҙар барлыҡҡа килтерә:
- эбола вирусы һалыуы Конго уйпатында һәм Габонда 1990 йылдарҙа шимпанзе ите ашауҙары менән бәйле[6].
- Гонконгта киҫкен респиратор SARS ауырыуы Көньяҡ Ҡытайҙа гималай циветы, янут кеүек эттәр, ҡытай бурһығы араһында йөрөү һәм иттәрен ашау менән бәйле килеп сыҡҡан [7].
- Үҙәк Африкалағы һунарсылар кешенең Т-лимфотроплы вирусын ҡырағай приматтарҙан йоҡторған[8].
- Камерундағы тикшеренеүҙәр шимпанзеларҙың Simian foamy virus күбекле вирусы һәм ВИЧ-1 вирусы йөрөтөүҙәрен асыҡлаған, улар кешегә лә йоға [9].
Рәсәйҙә браконьерлыҡ
үҙгәртергәҺунарсылыҡ хужалығы һәм хайуандар донъяһы объекттарын көйләү өлкәһендә дәүләт сәйәсәте департаменты һәм Рәсәй Федерацияһы тәбиғи ресурстар һәм экология министрлығы мәғлүмәттәре буйынса Рәсәйҙә браконьерлыҡ күләме 18 миллиард һум тәшкил итә тип баһалана[10].
VIP-браконьерлыҡ — юғары дәрәжәле кешеләрҙең вазифаһы менән файҙаланып браконьерлыҡ менән шөғөлләнеүҙәре[11][12][13][14]. Иң билдәле шундай осраҡ: 2009 йылдың 9 ғинуарында Алтайҙа Ҡыҙыл китапҡа ингән архарҙарға браконьерҙарса һунар ваҡытында Ми-171 емерелеп төшә.
Һунарсылыҡ хужалығы һәм хайуандар донъяһы объекттарын көйләү өлкәһендә дәүләт сәйәсәте департаменты директоры Берсенев Антон Евгеньевич әйтеүенсә, ил масштабында «VIP-браконьерлыҡ» — иң зарарһыҙ браконьерлыҡ: беренсенән, ул еңел асыла; икенсенән, браконьерҙарға бындай саҡта табыштан юғалтыуҙарҙы күберәк, абруйыңдың арҡаһында киң мәғлүмәт сараларында билдәлелек ала, абруйы юғала; өсөнсөнән, был бик аҙ[10].
Иҫәкрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Redford, Kent H. [アーカイブされたコピー. Дата обращения: 17 декабрь 2013. Архивировано 11 ноябрь 2013 года. 2013 йыл 11 ноябрь архивланған. The empty forest] (инг.) // BioScience[en]. — 1992. — Vol. 42. — № 6. — P. 412–422. — ISSN 0006-3568. — DOI:10.2307/1311860 Архивировано из первоисточника 11 ноябрь 2013.
- ↑ Розанн Скербл. Исчезновение видов. Мир и регионы. Голос Америки (26 июль 2014). Дата обращения: 29 июль 2014.
- ↑ Ученые прогнозируют исчезновение видов. Здоровье. Glob-news.ru (28 июль 2014). Дата обращения: 29 июль 2014. 2014 йыл 29 июль архивланған.
- ↑ Dobson, A. and Lynes, L. How does poaching affect the size of national parks? (инг.) // Trends in Ecology and Evolution[en]. — 2008. — Vol. 23. — № 4. — P. 177–180.
- ↑ Lindsey, P. et al. Illegal hunting and the bush-meat trade in savanna Africa: drivers, impacts and solutions to address the problem. — Panthera Corporation[en]/Zoological Society of London/Wildlife Conservation Society[en] report. — New York: Panthera Corporation[en], 2012. — 74 p.
- ↑ Georges-Courbot, M. C. et al. Isolation and phylogenetic characterization of Ebola viruses causing different outbreaks in Gabon (инг.) // Emerging Infectious Diseases. — 1997. — Vol. 3. — № 1. — P. 59–62.
- ↑ Bell, D. et al. Animal origins of SARS coronavirus: possible links with the international trade in small carnivores (инг.) // Philosophical Transactions of the Royal Society B[en]. — 2004. — Vol. 359. — № 1447. — P. 1107−1114. — ISSN 0962-8436.
- ↑ Wolfe, N. D. et al. Emergence of unique primate T-lymphotropic viruses among central African bushmeat hunters (инг.) // Proceedings of the National Academy of Sciences. — 2005. — Vol. 102. — № 22. — P. 7994–7999. — ISSN 0027-8424.
- ↑ Keele, B. F. et al. Chimpanzee reservoirs of pandemic and nonpandemic HIV-1 (инг.) // Science. — 2006. — Vol. 313. — P. 523–526. — ISSN 0036-8075.
- ↑ 10,0 10,1 Кречмар М. Чем больше охотников,тем меньше браконьеров // Русский охотничий журнал. — ООО «Корпоративные издания», 2013. — № 11. — С. 22—25.
- ↑ VIP браконьерство на Алтае. Дата обращения: 3 февраль 2014. Архивировано из оригинала 20 февраль 2014 года. 2014 йыл 20 февраль архивланған.
- ↑ «VIP-браконьеры любят, когда много крови»
- ↑ Инспектор, задержавший ВИП-браконьеров, получил условный срок
- ↑ Жертва VIP-браконьеров попал под амнистию
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- А. И. Рарог. Уголовное право Российской Федерации. Гл 4. Преступления, посягающие на объекты животного и растительного мира — М., Юристъ, 2004. — 640с.
Һылтанмалр
үҙгәртергә- Браконьерство // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Правила охоты в Российской Федерации 2018 йыл 27 октябрь архивланған.
- Комментарий к статье 256 УК РФ 2020 йыл 7 ғинуар архивланған.
- О применении судами законодательства об ответственности за правонарушения против экологической безопасности и природной среды 2022 йыл 30 март архивланған. — Постановление Пленума Верховного суда Республики Беларусь. 18 декабря 2003 г. № 13.
- Двое жителей Рыбинска за один день незаконно выловили почти 2000 рыб 2016 йыл 6 март архивланған.
- Браконьерство - верх охотничьего цинизма.