Википедия

Бензин

Бензин — ҡайнау температураһы +33-тән +205 °C-ҡа тиклем булған еңел углеводородтарҙың янар ҡатышмаһы (ҡушымталарға бәйле). Тығыҙлығы яҡынса 0,71…0,76 г/см3. Йылылыҡ барлыҡҡа килтереү һәләте яҡынса 10 600 ккал/кг (44,4 МДж/кг, 32,7 МДж / литр).

Бензин

Бензин мотор яғыулығы һәм сәнәғәттең органик синтезында сеймал итеп ҡулланыла.

Этимологияһы

үҙгәртергә

Был һүҙ «бензол» (франц. Benzine) (фр. Benzine) тигән француз һүҙе.[1] Бензол бензин составына инһә лә, айырым матдә булып тора.

Етештереү

үҙгәртергә

Төп бензин етештереү

үҙгәртергә
 
Бензин ташыу өсөн вагон-цистерналар[2][3]

Тура ҡыуылған бензиндар

үҙгәртергә

Оҙаҡ ваҡыт бензинды ректификация (дистилляция) һәм фракцияларҙы айырау алыу юлы менән алдылар, улар температураның билдәле бер сигендә ҡайнай (100 °C тиклем — I сортлы бензин, 110 °C тиклем — махсус бензин, 130 °C тиклем — II сортлы бензин). Әммә был бензиндарҙың октан һаны түбән була. Дөйөм алғанда, мотор ысулы менән билдәләгән октан һаны 65-тән юғары булған тура ҡыуылған бензин сығарыу Әзербайжан, Урта Азия, Краснодар крайы һәм Сахалин нефтенән генә мөмкин.

Әммә хатта был дистилляттар ҙа октан һанының ҡырҡа кәмеүе һәм айырып алыу аҙағы температураһының күтәрелеүе менән ҡылыҡһырлана. Шуға күрә бензин фракцияһы (ҡайнатыу аҙағы 180 °C булған) һирәк ҡулланыла. Урал-Волга бассейны, Ҡаҙағстан, шулай уҡ Көнбайыш Себер ятҡылыҡтарында нормаль парафинлы углеводородтар өҫтөнлөк итә, шуға күрә уларҙан алынған тура ҡыуылған бензиндарҙа октан һаны түбән булыуы хас.

Был 1930-сы йылдарҙа нефть эшкәртеүселәрҙе, н-гептан уға инмәһен өсөн, 90-95 °C тиклемге фракцияныайырырға йәки нормаль параффиндарҙы алып ташлау өсөн артабан ректификация менән ауырыраҡ фракцияларҙы айырып алыуға этәрә.[4]. Тура ҡыуылған бензиндың бындай «денормализацияһы» октан һанын 74-76 пунктҡа еткерергә мөмкинлек бирә, әммә маҡсатлы продукттың сығышын кәметә. Әлеге ваҡытта НК-180 °C фракциялары дистилляциялана, артабан ул НК-62 °C йәки НK-85 °C (НК — ҡайныу температураһы баш (начало кипения)). өлөштәренә бүленә. Был һуңғы дистилляттар бензиндары компоненттары сифатында ҡулланыла йәки артабан эшкәртеүгә ебәрелә (изомеризациялау).

Алкил-бензин

үҙгәртергә

Алкил бензины — С7 һәм С8 углеводородтары изомерҙары ҡатнашмаһы һәм изобутандың бутилен менән алкилизацияланыуы юлы менән алына. Алкил бензины автомобиль һәм авиация бензиндары компоненты булараҡ киң ҡулланыла һәм октан һаны тикшереүсе ысулы (ОЧИМ) менән 90-93 юғары булә. Алкил бензинын семалға пропилен һәм амиленды алкиллаштырып ҡушырға мөмкин.

Алкил бензинын етештереү буйынса АҠШ лидер булып тора (йылына 40 миллион тоннанан ашыу бензин етештерә). Рәсәйҙә 1 миллион тоннанан да кәм булмаған алкил бензины етештерелә, был Рәсәйҙә киң ҡулланылмаған каталитик крекинг процесында алынған бутан-бутилен фракцияһы ресурстарының булмауы менән аңлатыла. Бынан тыш, Рәсәйҙә алкилизация процесы техник яҡтан иҫкергән һәм файҙаһыҙ булып киткән, был артыҡ сеймалды сарыф итеүгә килтерә.

XX быуаттың беренсе яртыһында октан һанын арттырыу өсөн крекинг һәм реформинг ҡулланыла башлай, улар нормаль алкандарҙың һыҙыҡлы сылбырын — тура ҡыуылған бензиндың төп компонентын — тармаҡланған алкандарға һәм ароматик берләшмәләргә әйләндерә..

Тарихы

үҙгәртергә
1910 йылдар
үҙгәртергә

Бензин двигателдәренең иртә үҫеше осоронда самолёттар автомобиль яғыулығында оса, сөнки улар өсөн махсус авиация бензиндары әле эшләнмәгән була. Кәрәсин лампалары өсөн яғыулыҡ сифатында ҡулланылған был яғыулыҡты «тура ағымлы» бензин тип атайҙар. . Бензин етештереү күләме 1916 йылға тиклем кәрәсин етештереүҙән артмай. Иртә бензиндар нефть дистилляцияһы продукты булып тора һәм уны эшкәртелгән продукциянан да, башҡа сеймал да алмайҙар. Бындай бензиндарҙың формулаһы билдәһеҙ була, сифаты төрлө өлкәләрҙә, төрлө ҡатнашмаларҙа һәм төрлө коэффициенттарҙа етештерелгән сей нефткә ныҡ бәйле була. Бензиндың төп характеристикаһы булып Бохме шкалаһы буйынса сағыштырмаса ауырлыҡ була, ә һуңғараҡ — бензин етештереүселәр өсөн төп характеристика булып торған ҡайнау нөктәһе (газ сығарыу һәләте) тора. Көнсығыш нефтенән барлыҡҡа килгән иртә бензин Бохме шкалаһы буйынса ярайһы уҡ юғары һөҙөмтәгә өлгәшә (65-тән 80-гә тиклем) һәм «Pensilvania High test» йәки «High test» тип атала.

1910 йылда автомобиль етештереү күләменең артыуы һәм бензин ҡулланыуҙың артыуы уға ихтыяждың артыуына килтерә. Шул уҡ ваҡытта электр селтәрҙәренең үҫеше керосинға ихтыяждың кәмеүенә килтерә һәм, шуға ярашлы, тәьмин итеү проблемаһын тыуҙыра. Нефть сәнәғәтендә кризис башлана: кәрәсиндең артыҡ етештерелеүе һәм бензин етештерелмәүе нефттән етештерелгән ике продукцияның да коэффициентын үҙгәртә алмай. Был мәсьәләнең сиселеше 1911 йылда, Бертин процесының үҫеше сей нефттең термаль крекинг асылғас, ауыр углеводородтарҙан бензин сығарыу арта. Шулай уҡ эске баҙарҙа ихтыяж булмаған керосин тышҡы баҙарҙа һатыла. Ул саҡта яңы крекинг бензиндары зарарлы йоғонто яһамай тигән фекер булған. Шулай уҡ еңел һәм ауыр иретмәләрҙе ҡушыу тәжрибәһе лә булған, шуға ла бындай бензиндар «ҡатнаш» тип атала башлаған.[5]

Яйлап бензиндың осоусанлыҡ сифаты Боме тестынан үтә. 1917 йылдың июнендә Стэндарт Ойл компанияһы (ул ваҡытта АҠШ-та иң эре нефть эшкәртеүсе) бензиндың иң төп сифаты булып осоусанлығы тора тип иғлан итә.[6] Быға тиклем бензиндың октан һаны 40-тан 60-ҡа тиклем, ҡайһы саҡтҡ 50-нән 65-кә тиклем була.[7]

АҠШ Беренсе донъя һуғышына ингәнгә тиклем һәм уның Европа союздаштары Борнео, Яве һәм Суматрала сығарылған сей нефть яғыулығы менән файҙалана. Ул хәрби самолеттарҙың ҡәнәғәтләнерлек эшләүен тәьмин итә. 1917 йылдың апрелендә Беренсе донъя һуғышында башланғас АҠШ беренсе бензин менән тәьмин итеүсе булып тора.[8] Күпмелер ваҡыттан һуң двигателдәрҙең насарыраҡ эшләй башлауы, ә автомобилдәр өсөн ҡулланылған яғыулыҡтың самолёттар өсөн яраҡһыҙ булыуы асыҡлана. Хәрби частарҙың билдәле бер һанын юғалтҡандан һуң яғыулыҡ сифатына айырым иғтибар бүленә. 1937 йылда үткәрелгән артабанғы һынау осоштары күрһәтеүенсә, октан һанын 13 баллға (100-ҙән 67-гә тиклем) кәметеү двигателдең эшсәнлеген 20 процентҡа кәметә һәм осоу дистанцияһын 45 процентҡа арттыра.[9]

АҠШ 1918—1929

үҙгәртергә

1917 йылдан 1919 йылға тиклем термик крекинг яғыулығын ҡулланыу ике тапҡырға арта. Тәбиғи бензинды ҡулланыу ҙа ҡырҡа артҡан. Был ваҡытта күп кенә дәүләттәрҙә мотор яғыулығы спецификацияһы индерелә, әммә уларҙың береһе лә килешеп эшләнмәй, теге йәки был күҙлектән ҡарағанда ҡәнәғәтләнерлек булмай. Яғыулыҡ етештереүселәр эшкәртелмәгән матди коэффициентты асыҡлай башлай (термик крекинг менән продукттар ҡулланыу ваҡытында ла, һаҡлау ваҡытында ла һағыҙланыуға (гуммирование) сәбәпсе була, ә туйындырылмаған углеводородтар реактивыраҡ була һәм күберәк һағыҙға әйләнә).1922 йылда Америка Ҡушма Штаттары Хөкүмәте авиация бензинының тәүге рәсми спецификацияһын баҫтырып сығара. Авиация бензины өсөн ике рейтинг алына: «Хәрби» һәм «Өй өсөн». Улар ҡайнау нөктәһенә, төҫөнә, көкөрт миҡдарына, ыҫмала сығарыу һәләтенә бәйле була. Ыҫмала һынауы һөҙөмтәһендә термик крекинг яғыулығы бөтөнләй ҡулланылмай. Авиация яғыулығы туранан-тура фракциялы бензиндарға, ҡатнаш йәки термик крекинг менән алынған бензиндарға әйләнеп ҡайтты. Бындай хәл 1929 йылға тиклем һаҡлана[10].

Автомобиль сәнәғәте бензин етештереү ихтыяжы артыуына килтерә. Термаль крекинг процесы моно- һәм диолефиндарҙы күпләп бүлеп сығара, был һағыҙланыу (гуммирование) хәүефен арттыра. Шулай уҡ бензиндың осоусанлығы бензин парға әйләнмәү нөктәһенә тиклем кәмей, автомобилдә ҡабыҙыу шәмдәренә (свеи зажигания) йәбешә, шуға күрә двигатель ауыр тоҡандырыла һәм насар эшләй.[11]

Автомобиль етештереүселәр яғыулыҡ сифатының эҙмә-эҙлекле кәмеүе менән ҡәнәғәт булмағанлыҡтан, улар яғыулыҡ менән тәьмин итеүселәр өсөн сифат стандарттарын индерергә тәҡдим итә. Яғыулыҡ етештереүселәр, үҙ сиратында, автомобилдәр етештереүселәрҙе автомобилдәрҙең экономиялылығын арттырыу өсөн аҙ тырышлыҡ һалыуҙа ғәйепләйҙәр. Был яғыулыҡ проблемаһы булараҡ билдәле. Ике тармаҡ араһында дошманлыҡ көсәйә, һәр береһе бер-береһен мәсьәләне хәл итер өсөн етерлек эшләмәүҙә ғәйепләй. Америка нефть институты «Яғыулыҡ мәсьәләһен» хәл итеүгә йүнәлтелгән конференция йыйғас ҡына сығыу юлы табыла, ә 1920 йылда Яғыулыҡты тикшереү буйынса берләштерелгән комитет булдырыла. Ике тармаҡ вәкилдәренән тыш, ғәҙел булмаған тикшеренеүҙәр үткәреү өсөн һайлап алынған Америка стандарттар бюроһы менән бер рәттән автомобиль инженерҙары йәмғиәте лә ҙур роль уйнай. Тикшеренеүҙәрҙең күбеһе яғыулыҡтың тотороҡһоҙлоғо, яғыулыҡ тотоноу, тоҡандырыу еңеллеге, картерҙа яғыулыҡты шыйыҡландырыу һәм тиҙләтеү проблемаларына ҡағыла.[12]

1924—1925 йылғы этиллы бензин тураһында бәхәс

үҙгәртергә

Термик крекинг бензиндарын ҡулланыуҙың артыуы нормаль булмаған яныу менән бәйле проблема борсолоу тыуҙыра. Антидетонацион өҫтәмәләр тикшеренеүҙәре башлана. 1910-сы йылдарҙың икенсе яртыһында А. Х. Гибсон, Харри Рикардо, Томас Мидгли-кесе һәм Томас нормаль булмаған яныуҙы тикшерә башлай.1916 йыл башында Чарльз Ф. Кеттеринг өҫтәмәләрҙе ике юл нигеҙендә тикшерә башлай: «юғары процентлы» (унда этанол күпләп өҫтәлә) һәм «түбән процентлы» (бының өсөн бер галлонға 2-4 грамм етә). «Түбән процентлыларҙы» тикшереү 1921 йылдың декабрендә Мидгли һәм Бойд тикшеренеүҙәре һөҙөмтәһе булған тетраэтил ҡурғашын асыуға килтерә. Был асыш арҡаһында бензиндың сифатын яҡшыртыу циклы барлыҡҡа килә, был нефть эшкәртеү производствоһының күләмле үҫеше менән тап килә. Кетеринг тетраэтил ҡурғашына патент ала һәм уны пропагандалай башлай.

Ҡурғаш ҡулланыуҙың хәүефле булыуы иҫбатлана ла инде, кеттерингты Туранан-тура Роберт Уилсон, Гарвардтан Рейд Хант, Йельдан Янделл Хендерсон һәм Потсдамдағы немец институтынан Чарльз Краус иҫкәртә. Краус оҙаҡ йылдар тетраэтил ҡурғаш менән эшләгән һәм уны диссертация комиссияһы ағзаларының береһенең ғүмерен өҙгән «һөйрәлеүсе яуыз ағыу» тип атаған.[13][14] 1924 йылдың 27 октябрендә бөтә ил гәзиттәрендә Елизавета янындағы (Нью-Джерси штаты) нефть эшкәртеү заводында эшләүселәрҙең ҡурғаш менән ағыуланыуы тураһында хәбәр ителә. 30 октябргә юғалтыуҙар 5 кеше тәшкил итә лә инде. Ноябрҙә Нью-Джерси эш комиссияһы Байвей нефть эшкәртеү заводын яба. Һуңынан эш присяжныйҙар суды тарафынан тикшерелә, әммә 1925 йылдың февраленә ҡарата яза булмай. Нью-Йоркта, Филадельфияла һәм Нью-Джерсиҙа ҡурғаш ҡушылған бензин тыйыла. Тетраэтиль ҡурғаш етештереү өсөн ойошторолған Ethyl Corporation компанияһының партнерҙары булған General Motors, DuPont һәм Standard Oil компаниялары, ҡурғашлы бензинға альтернатива юҡ, был двигателдең һөҙөмтәлелеген тәьмин итә һәм двигателдә һуғыуҙы (стук) булдырмай, тип белдерә.

Икенсе донъя һуғышы

үҙгәртергә

Германия

үҙгәртергә

Нефть һәм уның эшкәртелгән продукцияһы, бигерәк тә юғары октанлы авиация бензины, Германияға һуғыш алып барырға мөмкинлек биргән төп ресурстарҙың береһе була. Асылда, бөтә авиация бензины Германияла нефть синтезы заводтарында етештерелә, күмер һәм күмер ыҫмалаһынан гидрогенезациялана (водород ҡушыла). Был ысул 1930-сы йылдарҙа яғыулыҡ запасынан бойондороҡһоҙлоҡ алыу маҡсатында уйлап табыла. Ул ваҡытта яғыулыҡтың 2 сорты була: В-4 йәки зәңгәр сорт һәм С-3 йәки йәшел төҫ, был дөйөм етештереү күләменең дүрттән 3 өлөшөн тәшкил итә. В-4 89 октанлы яғыулыҡҡа тиң була, ә С-3 яҡынса 100 октанлы бензинға тап килә. Союздаштар ҡулға алған немец самолёты яғыулыға анализ яһарға мөмкинлек бирә, союздаштар Германияла ниндәй бензин етештерелгәнен белеп ҡала, һәм был октан ярышына килтерә, уның маҡсаты хәрби машиналарҙың эшләүендә өҫтөнлөк алыу була. Һуңыраҡ һуғыш ваҡытында С-3 яҡшыртыла һәм американың 150 октан яғыулығына тиң була.[15].

АҠШ

үҙгәртергә

1944 йыл башында Америка нефть институты президенты һәм нефть сәнәғәте буйынса һуғыш советы рәйесе: «Союздаштар Беренсе донъя һуғышында нефть тулҡынында еңеүгә өлгәшкәндер, әммә был, һис шикһеҙ, ҙурыраҡ Икенсе донъя һуғышында беҙ яғыулыҡ ҡанаттарында еңеүгә табан ашығабыҙ», — тип белдерә.1941 йылдың декабрендә АҠШ-та йылына 1,4 миллиард баррель нефть сығарған 385 000 скважина эшләй, тәүлегенә 40 000 баррель запасы менән 100 октанлы авиация бензины сығарыла. 1944 йылда АҠШ йылына 1,5 миллиард баррель етештерә (донъя өлөшөнөң 67 проценты), нефть сәнәғәте тәүлегенә 400 000 баррель ҡеүәтле 100 октанлы авиация бензины етештереү өсөн 122 завод ала, етештереү күләме 10 тапҡырҙан ашыуға арта.[16]

СССР

үҙгәртергә

СССР-ҙа төрлө атамалы моторлы бензин маркалары була: А-56, А-66, А-70, А-72, А-74, А-76, АИ-93, АИ-95 ака «Экстра», шулай уҡ В-70 (авиация бензины). Беренсе хәреф бензиндың ниндәй транспорт сараһына тәғәйенләнеүе, октандың һаны күрһәтелгән. А-56 һәм А-66, А-70 һәм һуңыраҡ А-72 бензины 1930—1960 йылдарҙа етештерелгән түбән клапанлы двигателле автомобилдәр өсөн тәғәйенләнгән. А-74 бензины, һуңыраҡ А-76 һәм 1960—1980 йылдарҙа етештерелгән өҫкө клапанлы двигателле автомобилдәр өсөн А-76 һәм АИ-93. Бензин АИ-95 башлыса сит ил автомобилдәре йәки дәүләт лимузиндары ЗИЛ өсөн булған. АИ-93 һәм АИ-95 маркаларындағы «И» хәрефе октан номерының тикшеренеү ысулы буйынса иҫәпләнеүен күрһәткән. 1990 йылдарҙа СССР тарҡалғандан һуң А-76 бензины АИ-80 маркаһына, Ә АИ-93 бензины АИ-92 маркаһына алмаштырыла. 1980 йылдар башына А-66 бензины етештереү туҡтатыла, ә яҡынса ун йыл үткәс, А-72 етештерелмәй.

Автомобиль бензины сифатын яҡшыртыу

үҙгәртергә

Беренсенән, октан номеры менән сифатты һәм марканы бутарға ярамай: түбән маркалы бензин, мәҫәлән, А-76 юғары октанға ҡарағанда түбән сифатлы түгел, ул башҡа хеҙмәт шарттары өсөн генә тәғәйенләнгән. Тәү сиратта двигателдә ҡыҫылыу коэффициенты түбәнерәк һәм двигателдең тиҙлеге түбәнәйә, сөнки дөйөм парға әйләнеү һәм яныу тиҙлеге кәмей. Түбән октанлы яғыулыҡта еңел һәм тиҙ йөрөшлө двигатель төҙөү мөмкин түгел. Шуға күрә А-66 дәүерендә ~100 ат көсөнләге бензинда йөрөгән иҫке двигателдәрҙең күләме 5 литрға тиклем булған, максималь әйләнеш тиҙлеге тиҙлеге 4-6 мең һәм массаһы 250—350 кг (хәҙерге тиҙлекле аналогтан ике тапҡырға күберәк тигән һүҙ).

А-76 тулыһынса һәм оптималь шарттарҙа янып бөтһә, тирә-яҡ мөхиткә зыянлыраҡ тип иҫәпләргә лә нигеҙ юҡ. Әммә түбән октанлы яғыулыҡ өсөн был шарттарҙы тәьмин итеү ауырыраҡ — унда еңел осоусан компоненттар аҙыраҡ, ә цикл башында баҫым (ҡыҫылыу) түбәнерәк. Инжектоҙар һәм, бигерәк тә, карбюраторҙар төрлө ҙурлыҡтағы тамсыларҙан (аэрозоль) торған яғыулыҡ сығара. Был тамсыларҙың күбеһенең эш циклы башланыр алдынан тулыһынса парға әйләнергә ваҡыты юҡ һәм цикл дауамында улар янып бөтмәй (һәм двигателгә энергия бирмәй), йә атмосфераға янып бөтмәй, йә атмосфера баҫымы аҫтында һурҙырғыс торбала яна һәм зарарлыраҡ берләшмәләр барлыҡҡа килә. Улар һөҙөмтәле парға әйләнер өсөн һәм газ рәүешендә цилиндрҙағы һауа менән бутайҙар (яғыулыҡтың тулыһынса яныуын тәьмин итеү өсөн), төрлө трюктар ҡулланыла. Мәҫәлән, поршеньдың эҫе төбөнә бензин һибеү йәки ҡабул итеү клапаны, Мәҫәлән, бензинды поршендең эҫе төбөнә йәки индереү клапанына һиптереү, ҡатнашманы цилиндрҙа болғатыу (үҙәктән ҡыуыусы көстәр иҫәбенә тамсылар цилиндрҙарҙың эҫе стеналарына ултыра һәм шунда тиҙ парға әйләнә), елләтеүсе камераларҙы һәм селтәрҙәрҙе ҡулланыу (форкамер двигателдәр) һ.б. Шулай итеп, двигателдең конструкцияһы газ сығарыуҙың экологик торошона бензин маркаһына ҡарағанда күпкә көслөрәк йоғонто яһай.

Әммә тигеҙ шарттарҙа двигателдәге яғыулыҡ цикл башында ни тиклем күберәк ҡыҫылһа, шул тиклем тулыһынса яна, ә максималь ҡыҫылыу нисбәте туранан-тура яғыулыҡ маркаһына бәйле (октан һаны ни тиклем юғары булһа, шул тиклем көслөрәк ҡыҫылыу мөмкин).

Автомобиль бензиндарының сифатын түбәндәге саралар иҫәбенә күтәрергә мөмкин:

  • Двигатель өсөн дә, хеҙмәтләндереүсе персонал өсөн дә зарарлы ҡурғаш берләшмәләрен ҡулланыуҙан баш тартыу;
  • Бензин составында көкөрт миҡдарын 0,05 процентҡа тиклем, ә киләсәктә 0,003 процентҡа тиклем кәметеү;
  • Бензинда ароматик углеводородтар миҡдары 45 процентҡа тиклем, ә киләсәктә 35 процентҡа тиклем кәметеү;
  • Бензиндарҙа ыҫмалаларҙың концентрацияһын нормалаштырыу 100 см3 күләмдә 5 мг-ҙан артмаҫҡа тейеш;
  • Автомобилдәрҙең файҙаланыу миҙгелен һәм тирә-яҡ мөхиттең температураһын иҫәпкә алып, аныҡ климат зонаһына бүлеү.Бензиндарҙың фракцион составы һәм туйындырылған парҙарҙың баҫымы буйынса 8 класҡа бүлеү, Класстарҙың булыуы бензиндың үҙенсәлектәре менән етештерергә мөмкинлек бирә, был двигателдәрҙең реаль температура өсөн оптималь эшләүен тәьмин итә, һауа температураһы +60 °С-ҡа тиклем булғанда пар пробкалары булмаған эш итеүҙе тәьмин итә. Шулай температура −35 °С түбән булғанда двигателдең тҙерәк ҡабыныуын гарантиялай.
  • Яғыулыҡ аппаратураһы деталдәренең бысраныуына һәм ҡаҡшатыуына юл ҡуймаусы йыуыу присадкаларын индереү.

Иң элек киң бензин в. А-76, АИ-93 (ГОСТ 2084-77) һәм АИ-92 (ШУЛ 38.001165-97) йөкмәткеһе буйынса талаптарға яуап лы һанай ҡурғаш (этилированный бензин өсөн), киң өлөшө көкөрт, йөкмәткеһе булмауы регламентацияға ҡоролоп бензол присадок һәм йыуа. Күптән түгел был маркаһын етештерә. Бензин неэтилированный бензоколонка яғыулыҡ етештереү һәм әлеге ваҡытта рәсәйҙә тѳрлѳ н, ТР ТС таможня союзының техник регламентына ярашлы 013/2011. [1334 сығанағы ла көн күрһәтмәйҙер]

Ҡулланыу

үҙгәртергә
 
Индонезияла бензин һатыу

XIX быуат аҙағында бензинды антисептик сара, таҙартыу сараһы һәм примустар өсөн яғыулыҡ сифатында ҡулланыу берҙән-бер ысул була (кәрәсинды примустарҙа яғыулыҡ итеп ҡулланыу янғын хәүефенә бәйле ҡәтғи тыйыла, был маҡсатта кәрәсиндең түбәнге ҡайнатыу температураһы сикләнә). Ул ваҡытта нефттән тик кәрәсин генә ҡыуып алалар, ә ҡалған продукттар утилләштерелә. Отто циклы буйынса эшләгән эске яныулы двигатель барлыҡҡа килгәндән һуң, бензин нефть эшкәртеүҙең төп продукттарының береһе була. Әммә дизель двигателдәре таралған һайын, юғары КПД булғанға, дизель яғыулығы беренсе планға сыға башлай.

Бензин карбюратор һәм инжектор двигателдәре өсөн яғыулыҡ, юғары импульслы ракета яғыулығы (Синтин), парафин етештереүҙә, эреткестәр, янар материалдар, нефть химияһы өсөн сеймал булараҡ ҡулланыла.[17]

Шулай уҡ ҡарағаҙ

үҙгәртергә
  • Синтетик бензин
  • Газолин
  • Нефть эшкәртеү
  • Нефть эшкәртеү заводтары
  • Автомобиль
  • Автомобиль заправкалау станциялары
  • Солярка

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. ↑ Этимологический словарь русского языка. Фасмер Макс. Дата обращения: 4 апрель 2022. Архивировано 10 октябрь 2017 года.
  2. ↑ Цифровой железнодорожный код страны — собственницы вагона Архивная копия от 14 февраль 2019 на Wayback Machine.
  3. ↑ Принадлежность вагонов. Коды стран, в которых зарегистрированы грузовые вагоны Архивная копия от 1 ноябрь 2017 на Wayback Machine.
  4. ↑ Гуреев, А. А. Производство высокооктановых бензинов / А. А. Гуреев, Ю. М. Жоров, Е. В. Смидович. — М. : Химия, 1981. — 224 с.
  5. ↑ Van Winkle, 1944, p. 1–4
  6. ↑ Farm Implements. — Farm Implement Publishing Company, 1917. — 1112 с.
  7. ↑ Van Winkle, 1944, p. 10
  8. ↑ Robert Schlaifer. Development of Aircraft Engines: Two Studies of Relations Between Government and Business. — Division of Research, Graduate School of Business Administration, Harvard University, 1950. — 784 с.
  9. ↑ Van Winkle, 1944, p. 252
  10. ↑ Van Winkle, 1944, p. 6–9
  11. ↑ Vincent, J. G. Adapting engines to the use of avaiable fuels : [англ.] // SAE Technical Paper Series. — Warrendale, PA, US : SAE International, 1920. — DOI:10.4271/200017.
  12. ↑ https://www.newcomen.com/wp-content/uploads/2012/12/Chapter-11-Marshall.pdf p. 227.
  13. ↑ The Water Network | by AquaSPE. thewaternetwork.com. Дата обращения: 3 июль 2019. Архивировано 3 июнь 2020 года.
  14. ↑ Архивная копия на Wayback Machine [PDF] Ethyl-leaded Gasoline: How a Classic Occupational Disease Became an International Public Health Disaster | Semantic Scholar
  15. ↑ Technical report no 145-45. Manufacture of aviation gasoline in Germany. Kurfürst. Дата обращения: 7 июль 2019. Архивировано 6 ноябрь 2018 года.
  16. ↑ Kearney, C. F. United States Army in World War II, The Technical Services, The Quartermaster Corps : Organization, Supply, and Services : [англ.] / C. F. Kearney, Erna Risch // Military Affairs. — 1953. — Vol. 17, no. 4. — P. 203. — ISSN 0026-3931. — DOI:10.2307/1982975.
  17. ↑ Бензин // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)

Әҙәбиәт

үҙгәртергә

Һылтанмалар

үҙгәртергә
  Бензин Викиһүҙлектә
  Бензин Викимилектә
  Бензин Викияңылыҡтарҙа
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Бензин&oldid=1211179» битенән алынған