Банандар

Банандар
	Банандар
Халыҡ-ара ғилми атамаһы	Musaceae Juss., 1789[…]
Таксономия рангыһы	ғаилә[…]
Яҡындағы юғарыраҡ кимәлдәге таксон	Имбирецветные[d][…]
Таксондың халыҡ атамаһы	Bananas, Banaanikasvit, Banaanen, Банани, Banaanachtigen, 芭蕉科, 芭蕉科[…] һәм bananovke
Номенклатурный тип	Банан
GRIN URL	npgsweb.ars-grin.gov/gri…
	Банандар Викимилектә

Банандар (лат. Musáceae) — Бер өлөшлөләр класына ҡараған үҫемлектәр ғәиләһе. Тыуған иле —Африка һәм Азияның тропик региондары.

Ғаилә вәкилдәре — эре үлән үҫемлектәр. Япраҡтарыеңсәле (влагалищные). Еңсәләре бер-береһенә ятып тора һәм ялған һабаҡ барлыҡҡа килтерә.Шуға был үҫемлектәр ағас кеүек күренә .

Сәскә формулаһы: $\uparrow P_{{(3+2)},1}\;A_{{3+2}+{1^{st}}}\;G_{({\overline {3}})}$ ^[12]

Ырыуҙары

Энсета ырыуы( Ensete) тропик Африкала һәм Азияла үҫкән 7 төрҙән тора. Камерундан Эфиопияға тиклем һәм көньяҡтан Трансваалға тиклем абиссин бананы» киң таралған (лат. Е. вентрикозум, русса энсета вздутая). Мадагаскарҙа бары тик 1 төр генә бар — Энсета Перрье (Е. perrieri). Азияла ареалдары Төньяҡ-Көнсығыш Һиндостандан, Бирманан һәм Таиландтан көньяҡ Ҡытайға, Филиппинға, Яңы Гвинеяға һәм Яваға тиклем һуҙыла. Бында иң таралған төр — энсета сизая (Е. glaucum).

Банан ырыуы ( Musa) үҫемлектәре Тропик Көньяҡ Азияла, Малай архипелагы утрауҙарында, Яңы Гвинеяла, Төньяҡ-Көнсығыш Австралияла һәм Тымыҡ океан утрауҙарында таралған. 40-тан ашыу төрҙө берләштерә. Барыһынан да көнбайышта иң алыҫҡа: Яңы Гвинеяла, Таитила, Яңы Каледонияла һәм Фиджила таралғаны — Маклай бананы. Унан был төр Гавай утрауҙарына барып сыҡҡандыр тип фараз итәләр.

Банандың көньяҡ сиге Квинслендта көньяҡ киңлектең 16° -ан үтә. Банан төрҙәренең иң күбеһе һәм уның культуралы формаларының барлыҡҡа килеү үҙәге булып Һиндостан, Һинд -Ҡытай ярымутрауы (унда банандың 20-гә яҡын төрө үҫә) һәм Малай архипелагы утрауҙары (унда төрҙәр һаны әҙерәк булһа ла) тора. Банандың ҡайһы бер төрҙәре тропиктарҙан тыш йылы субтропик райондарға тиклем таралған.

Һиндостанда, Ассамда һәм Көньяҡ-Көнбайыш Ҡытайҙа банан төньяҡ киңлектең 27°-на тиклем осрай. Рюкю утрауҙарындағы япон бананы ла шундай уҡ киңлеккә тиклем барып етә.

Иҫкәрмә

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ингл.) // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay — Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. — Vol. 161, Iss. 2. — P. 105–121. — ISSN 0024-4074; 1095-8339 — doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
↑ Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / под ред. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, В. Гройтер, Д. Л. Хоксуорт, P. S. Herendeen, С. Кнапп, W. Kusber, Л. Дэчжу, K. Marhold һәм башҡалар — 2018. — ISBN 978-3-946583-16-5
↑ ^3,0 ^3,1 Reveal System of Classification — 1997.
↑ Takhtajan A. Flowering Plants (ингл.) — 2 — SPb: Komarov Botanical Institute, 2009. — ISBN 978-1-4020-9608-2 — doi:10.1007/978-1-4020-9609-9
↑ Cronquist A. An Integrated System of Classification of Flowering Plants (ингл.) — 1981.
↑ Angiosperm Phylogeny Group An ordinal classification for the families of flowering plants (ингл.) // Annals of the Missouri Botanical Garden — Missouri Botanical Garden, 1998. — Vol. 85, Iss. 4. — P. 531–553. — ISSN 0026-6493; 2162-4372; 0893-3243; 2326-487X — doi:10.2307/2992015
↑ https://www.iplant.cn/frps/vol/16(2) / под ред. T. Wu — 1981. — Т. 16(2). — Б. 1.
↑ 林秦文, 肖翠, 马金双 中国外来植物数据集, A dataset on catalogue of alien plants in China (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 1993. — Т. 30, вып. 5. — Б. 22127. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022127
↑ 刘冰 (Bing Liu), 叶建飞 (Jianfei Ye), 刘夙 (Su Liu), 汪远 (Yuan Wang), 杨永 (Yong Yang), 赖阳均 (Yangjun Lai), 曾刚 (Gang Zeng), 林秦文 (Qinwen Lin) Families and genera of Chinese angiosperms: a synoptic classification based on APG III, 中国被子植物科属概览: 依据APG III系统 (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 2015. — Т. 23, вып. 2. — Б. 225–231. — 7 с. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2015052
↑ 刘培亮, 卢元, 杜诚, 吴振海, 寻路路, 黎斌, 岳明 陕西省维管植物名录(2021版) (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 2022. — Т. 30, вып. 6. — Б. 22061. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022061
↑ Таксономия растений GRIN (ингл.)
↑ Андреева И.И., Родман Л.С. Ботаника. — 3-е, перераб. и доп.. — М: Колос, 2005. — С. 475. — 528 с. — ISBN 5-9532-0114-1.

Әҙәбиәт

Морщихина С. С. Семейство банановые (Musaceae) // Жизнь растений: в 6 тт. Т. 6. Цветковые растения / под ред. А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1982. — С. 381—385.

Һылтанмалар

Биологическая энциклопедия

[_85145cfb7ccf1267-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ингл.) // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay — Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. — Vol. 161, Iss. 2. — P. 105–121. — ISSN 0024-4074; 1095-8339 — doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X

[_6cf4f45bb094539c-2] Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / под ред. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, В. Гройтер, Д. Л. Хоксуорт, P. S. Herendeen, С. Кнапп, W. Kusber, Л. Дэчжу, K. Marhold һәм башҡалар — 2018. — ISBN 978-3-946583-16-5

[_270a52aa9f0e7d7e-3] 3,0 ^3,1 Reveal System of Classification — 1997.

[_2f5791a633cae5c8-4] Takhtajan A. Flowering Plants (ингл.) — 2 — SPb: Komarov Botanical Institute, 2009. — ISBN 978-1-4020-9608-2 — doi:10.1007/978-1-4020-9609-9

[_e440ec384eed69ec-5] Cronquist A. An Integrated System of Classification of Flowering Plants (ингл.) — 1981.

[_cc6820ae7fce3933-6] Angiosperm Phylogeny Group An ordinal classification for the families of flowering plants (ингл.) // Annals of the Missouri Botanical Garden — Missouri Botanical Garden, 1998. — Vol. 85, Iss. 4. — P. 531–553. — ISSN 0026-6493; 2162-4372; 0893-3243; 2326-487X — doi:10.2307/2992015

[_33cfe4ba3f5a56b6-7] ttps://www.iplant.cn/frps/vol/16(2) / под ред. T. Wu — 1981. — Т. 16(2). — Б. 1.

[_97b0f677c531f59f-8] 林秦文, 肖翠, 马金双 中国外来植物数据集, A dataset on catalogue of alien plants in China (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 1993. — Т. 30, вып. 5. — Б. 22127. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022127

[_26e23f2fb113304d-9] 刘冰 (Bing Liu), 叶建飞 (Jianfei Ye), 刘夙 (Su Liu), 汪远 (Yuan Wang), 杨永 (Yong Yang), 赖阳均 (Yangjun Lai), 曾刚 (Gang Zeng), 林秦文 (Qinwen Lin) Families and genera of Chinese angiosperms: a synoptic classification based on APG III, 中国被子植物科属概览: 依据APG III系统 (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 2015. — Т. 23, вып. 2. — Б. 225–231. — 7 с. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2015052

[_a136fac90c5315b8-10] 刘培亮, 卢元, 杜诚, 吴振海, 寻路路, 黎斌, 岳明 陕西省维管植物名录(2021版) (билдәһеҙ) // 生物多样性 — 2022. — Т. 30, вып. 6. — Б. 22061. — ISSN 1005-0094 — doi:10.17520/BIODS.2022061

[_83686554a8694adf-11] Таксономия растений GRIN (ингл.)

[Andreeva-12] Андреева И.И., Родман Л.С. Ботаника. — 3-е, перераб. и доп.. — М: Колос, 2005. — С. 475. — 528 с. — ISBN 5-9532-0114-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Банандар

Халыҡ-ара ғилми атамаһы	Musaceae Juss., 1789^[1]^[2]^[3]^[…]
Таксономия рангыһы	ғаилә^[1]^[3]^[4]^[…]
Яҡындағы юғарыраҡ кимәлдәге таксон	Имбирецветные^[d]^[1]^[5]^[6]^[…]
Таксондың халыҡ атамаһы	Bananas, Banaanikasvit, Banaanen, Банани, Banaanachtigen, 芭蕉科^[7], 芭蕉科^[8]^[9]^[10]^[…] һәм bananovke
Номенклатурный тип	Банан

GRIN URL	npgsweb.ars-grin.gov/gri…^[11]
Банандар Викимилектә