Ҡартабыҙ (күл)
Ҡартабыҙ - рус. Картабыз - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Октябрьский районындағы күл.
| Ҡартабыҙ | |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Силәбе өлкәһе |
 | |
Географияһы үҙгәртергә
Ҡартабыҙ күле Силәбе өлкәһе Октябрьский районының көньяҡ-көнсығышында урынлашҡан. Күлдән көнбайыштараҡ Ҡартабыҙ аймағы урынлашҡан.
Яр буйындағы тораҡ пункттар: Болан ауылы, Бурһыҡ, Октябрьский ҡасабалары, Сладкое.
Яҡындағы күлдәр: Үләнле, Тоҙло, Аҡҡош, Оло Ҡолтай, Кесе Ҡолтай.
Октябрьскийға тиклем ара – 20 км, Силәбегә - 120 км, Екатеринбургҡа – 330 км
Координаттар: 54°29′42″N 62°33′4″E [2]
Һыу реестры мәғлүмәттәре үҙгәртергә
Һыу ресурстарының федераль агентлығы тарафынан әҙерләнгән Рәсәй Федерацияһы территорияһын һыу хужалығы буйынса районлау геоинформация системаһы мәғлүмәттәре буйынса:
- Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 14010501011111200014994
- Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 211201499
- Бассейн округы — Иртыш һыу бассейны округы (14)
- ГӨ буйынса томы — 11
- ГӨ буйынса сығарылыш — 2 [3]
Тасуирламаһы үҙгәртергә
Ҡартабыҙ - түңәрәк күл. Һыу көҙгөһө майҙаны - 1250 га. Уртаса тәрәнлеге: 4-5 м. Диаметры яҡынса 6,5 км. Диңгеҙ кимәленән бейеклеге - 176 м. Майҙаны - 20,9 км²
Төбө ләмле һәм ҡомло. Һыуы ҡырҡыу тоҙло. Көнсығыш яры буйында утрау бар.
Далаға хас күл, ярҙары һөҙәк. Көньяҡ ярында бик ныҡ һаҙлыҡлы, ул яҡҡа үтеүҙе был ҡатмарлаштыра. Ике ҡултығы бар [4].
Флораһы һәм фаунаһы үҙгәртергә
Ярҙары ҡамышлы, екәнле.
Күлдә сабаҡ, алабуға, табан, ҡорман тереклек итә.
Ҡартабыҙҙа күп төрлө һыу ҡоштары оя ҡора, үрсей.
Этимологияһы үҙгәртергә
Силәбе өлкәһе географы, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә күлдең русса Картабыз атамаһының килеп сығыуы былай аңлата: От древних тюркских мужских имен Картабыз и Картак, где карт — «старый», «старец», абыз — «ученый», «просвещенный», или просто «грамотный» человек (из арабского хафиз — «защитник»).[5][6].
Иҫкәрмәләр үҙгәртергә
- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Картабыз (озеро) 2018 йыл 23 октябрь архивланған.
- ↑ РФ һыу реестры: Ҡартабыҙ.
- ↑ Картабыз
- ↑ Шувалов Курга// От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ От Парижа до Берлина по карте Челябинской области
Сығанаҡтар үҙгәртергә
- Шувалов Н. И. Караси // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
Һылтанмалар үҙгәртергә
- Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
- От Парижа до Берлина по карте Челябинской области [1]</ref>