Ялан һары

Ялан һары
Фәнни классификация
Батшалыҡ: Хайуандар Тип: Хордалылар Класс: Ҡоштар Отряд: Соколообразные Ғаилә: Ҡарсығалар Суб-ғаилә: Һарҙар Ырыу: Һарҙар Төр: Ялан һары
Латинса исеме
Buteo rufinus (Cretzschmar, 1827)
ITIS 175392 NCBI 115134

Ялан һары (лат. Buteo rufinus, урыҫ. Курганник) — һарҙар ырыуы, ҡарсығалар(Accipitridae) ғаиләһенән булған йыртҡыс ҡош.

Ҡылыҡһырлама

Ҡарғанан ҙурыраҡ. Осҡанда аҡ таплы киң ҡанаттары күҙгә ташлана. Һырты ерәнһыу көрән, ҡорһаҡ яғы һәм түше буй — буй таптар менән сыбарланған һарғылт һоро. Бер аҙ йомағараға оҡшаған. , унан сыбар ҡорһағы, һарғылт төҫө, яланғас аяҡтары менән айырылып тора. Тауышы көслө һәм яңғырауыҡлы: «ҡыйй-ҡыйй-ҡыйй». Яланда ҡоро таҡырҙарҙа йәшәй. Ваҡ хайуандар, кеҫәртке һәм йыландар менән туҡлана. Йылы яҡтарға китмәй, бер урындан икенсе урынға күсеп йөрөй. Киң генә таралған. Ояһы ҡая таштарҙа, һирәкләп ағас баштарында була. Ҡара таплы 2—3 бөртөк йомортҡа һала. Зарарлы кимереүселәрҙе ҡырып файҙа килтерә.

Таралыуы

     Йәйге оя ҡороу арауығы      Йыл әйләнәһенә йәшәү ареалы      Ҡышлау ареалы

Buteo rufinus cirtensis

Әҙәбиәт

• Э. Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. Өфө,1986 йыл.
• Курганник на сайте «Редкие и исчезающие животные России» 2009 йыл 1 май архивланған.
• Курганник на сайте «Птицы Киргизии» 2005 йыл 1 февраль архивланған.
• Снимки курганника