Шәбеҙ (ауыл)
Шәбеҙ — Рәсәй Федерацияһы Татарстан Республикаһының Аҡтаныш районындағы ауыл. Чалманарат ауыл биләмәһе составына керә.
| Ауыл | |
| Шәбеҙ татар. Шәбез | |
| Ил | |
|---|---|
| Федерация субъекты | |
| Муниципаль район | |
| Ауыл биләмәһе | |
| Координаталар | |
| Беренсе мәртәбә телгә алынған | |
| Халҡы |
147 человек (2010) |
| Милли состав |
татарҙар[1] |
| Сәғәт бүлкәте | |
| Почта индексы |
423752 |
| Һанлы танытмалар | |
| Автомобиль коды |
- |
| Код ОКАТО | |
| Код ОКТМО | |
|
| |
.svg)
География
үҙгәртергәШәбеҙ йылғаһы буйында, Аҡтаныш ауылынан көнбайышҡа табан 22 км алыҫлыҡта урынлашҡан[1].
Тарих
үҙгәртергәШәбеҙ — йәнәй ырыуы башҡорттарының ауылы[2]. 1723 йылдан билдәле[1]. 11-се башҡорт кантоны, Ырымбур губернаһы Минзәлә өйәҙе Йәнәй улусы Ҡамбар түбәһенә ҡарай, 1865 йылда был өйәҙ Өфө губернаһына инә. 1866 йылда ырыу улустары бөтөрөлгәс, ауыл Әмәкәй улусы составына керә.
ХХ быуат башында мәсет (1830 йылдан билдәле), мәктәп, ел тирмәне, икмәк магазины, бакалея кибете теркәлгән[1][2].
1920 йылдан Татар АССР-ының Минзәлә кантоны, 1930 йылдан — Аҡтаныш районы, 1935 йылдан — Калинин районы, 1959 йылдан — Аҡтаныш районы, 1963 йылдан — Минзәлә районы, 1965 йылдан — йәнә Аҡтаныш районы составына керә[1].
Халҡы
үҙгәртергә1795 йылда ир енесле 187 башҡорт; 1816 йылда — 258 башҡорт; 1834 йылда — 325 башҡорт; 1870 йылда — 411 башҡорт; 1912 йылда — керҙәш 463 башҡорт (башкиры по этносу, припущенники по сословию) йәшәй[2][3].
| 1859 | 1870 | 1884 | 1897 | 1906 | 1913 | 1920 | 1926 | 1938 | 1949 | 1958 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 394 | 411 | 547 | 549 | 549 | 463 | 409 | 354 | 405 | 286 | 276 | 267 | 244 | 191 | 165 | 147 |
Инфраструктура
үҙгәртергәИгенселек, малсылыҡ үҫешкән. Ауылда мәктәп китапхана бар[1].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Татарская энциклопедия.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Асфандияров А. З. Аулы мензелинских башкир. — Уфа: Китап, 2009. — С. 487—491. — 600 с. — ISBN 978-5-295-04952-1.
- ↑ История башкирских родов. Еней. Том 1 / авт.-сост. С. И. Хамидуллин, Ю. М. Юсупов, Р. Р. Асылгужин, Р. Р. Шайхеев, Р. М. Рыскулов, А. Я. Гумерова. — Уфа: ГУП РБ Уфимский полиграфкомбинат, 2014. — С. 61-64. — ISBN 978-5-85051-640-6.