Хөснуллин Марат Шакирйән улы

Хөснуллин Марат Шакирйән улы (татар. Марат Шакирҗан улы Хөснуллин 9 август 1966 йыл) — Рәсәйҙең дәүләт эшмәкәре, Татар АССР-ынының баш ҡалаһы Ҡазанда тыуған. 2020 йылдың 21 ғинуарынан Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәт Рәйесе урынбаҫары. Көньяҡ федераль округы кураторы. Иҡтисад фәндәре кандидаты[2].

Марат Шакирйән улы Хөснуллин
Марат Шакирйән улы Хөснуллин
Флаг
Флаг
Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәт Рәйесе урынбаҫары
Флаг
Флаг
 2020 йылдың 21 ғинуары
Хөкүмәт башлығы: Михаил Мишустин
Андрей Белоусов (в. б.)
Михаил Мишустин
Президент: Владимир Путин
Флаг
Флаг
Мәскәү ҡалаһы мэрының ҡала төҙөлөшө сәйәсәте һәм төҙөлөш мәсьәләләре буйынса урынбаҫары
Флаг
Флаг
2 декабрь 2010 — 21 ғинуар 2020
Губернатор: Сергей Собянин
Алдан килеүсе: Владимир Ресин
Дауамсы: Андрей Бочкарёв
 
Тыуған: 9 август 1966({{padleft:1966|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:9|2|0}})[1] (57 йәш)
Ҡазан, Татар АССР-ы, РСФСР, СССР
Партия: беспартийный[d]
Белеме: Ҡазан дәүләт финанс-иҡтисад институты, Асыҡ университет (Бөйөк Британия)]]
Ғилми дәрәжәһе: иҡтисад фәндәре кандидаты
Профессияһы: Ҡалып:Экономист
 
Наградалары:
Почёт ордены
II дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены миҙалы
II дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены миҙалы
Медаль «100 лет профсоюзам России»
«Татарстан Республикаһы алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены
Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған төҙөүсеһе— 2013 Рәсәйҙең почётлы төҙөүсеһе — 2004 Заслуженный строитель Республики Татарстан

1983 йылда Ҡазан дәүләт финанс-иҡтисад институтына (КГФЭИ) уҡырға инә, ләкин бер йылдан армияға алына (ул саҡта күп кенә юғары уҡыу йорттарында хәрби хеҙмәтте кисектереү бөтөрөлгән була). 1990 йылда институтты «иҡтисад» һөнәре буйынса тамамлай[3].

2000 йылда Бөйөк Британияның Асыҡ университетында «Профессиональ менеджмент» һөнәре буйынса ҡайтанан әҙерлек үтә[4].

2006 йылдан — иҡтисад фәндәре кандидаты[5][6].

Урыҫ, татар һәм инглиз телдәрен белә[7].

Хеҙмәт юлы үҙгәртергә

Татарстанда үҙгәртергә

 
Марат Хөснуллин Путин Владимир Владимирович һәм Минтимер Шәймиев менән Ҡазанда. 2007 йылдың 20 ғинуары

1983—1984 йылдарҙа — Ҡазан дәүләт финанс-иҡтисад институтында (КГФЭИ) тәжрибә ҡулайламаларын хеҙмәтләндереү лаборанты (уҡыуы менән бергә эшләй).

1984—1986 йылдарҙа — Совет Армияһы сафында хеҙмәт итә[8].

1986—1987 йылдар — Ҡазан дәүләт финанс-иҡтисад институты лаборанты.

1987—1995 йылдар — баш бухгалтер, Ҡазан ҡалаһының «Темп» төҙөлөш кооперативы рәйесе[8].

1995—1997 йылдар — «Интерпластсервис» ЯСЙ-нең генераль директоры[8].

1997—2000 йылдар — Ҡазан ҡалаһындағы «Аҡ Барс» Төҙөлөш-сәнәғәт фирмаһы ЯСЙ-ның генераль директоры[8].

1999—2001 йылдар — Кама буйы округынан Татарстан Республикаһы Дәүләт Советы депутаты. Татарстан Республикаһының Төҙөлөш, архитектура һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министрлығына хеҙмәткә күскәс, халыҡ депутаты вазифаһынан баш тартты.

2000—2001 йылдар — «Татэнерго» ПЭО дәүләт унитар предприятиеһының матди-техник ресурстары, инвестициялар һәм төҙөлөш буйынса генераль директор урынбаҫары — директоры[8].

2001 йылдың 11 майынан — 2010 йылдың 18 ноябренә тиклем — Татарстан Республикаһының төҙөлөш, архитектура һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министры[8].

Ул етәкселек иткән осорҙа республикаға, тәү сиратта Татарстанда торлаҡ төҙөлөшөн үҫтереү комплекслы программаһына, федераль инвестицияларҙың ҙур күләме йәлеп ителде. Программа берҙәм ҡала төҙөлөшө ҡарарҙарында республиканың ҙур ҡалаларының — Ҡазандың, Яр Саллының, Түбәнге Каманың, Алабуғаның, Әлмәттең агломерация биләмәләрен үҙләштереүгә йүнәлтелде, был уларҙы коммуналь, юл-транспорт һәм социаль инфраструктура менән тәьмин итеү мөмкинлеген бирҙе[9].

Хөснуллин инициативаһы буйынса бюджет ресурстарын экономиялау маҡсатында торлаҡ, юл, социаль өлкә объекттары төҙөлөшөнөң типовой проекттары билдәләнде. Бынан тыш, «Электрон Рәсәй» программаһы сиктәрендә Татарстанда электрон һатып алыуҙар системаһы, төҙөлөшкә рөхсәт биреү һәм дәүләт ведомствонан тыш экспертиза һығымталарын алыу яйға һалынды, был төҙөлөшкә сығымдарҙы ярайһы уҡ кәметте[9].

Хөснуллин ҡатнашлығында 2013 йылғы Универсиадала йәлеп ителгән спорт объекттары төҙөлә башланы. 2010 йылдың майына Татарстан баш ҡалаһында 26 спорт ҡоролмаһы: «Аҡ Барыҫ» ҡара-ҡаршы көрәш һарайы, «Олимпиясы» олимпия резервы үҙәге Ҡазан училищеһы «Төзүче», «Форвард», «Мираҫ», «Итиль» спорт комплекстары, Татар Дәүләт Гуманитар педагогия университеты ҡарамағындағы «Мәскәү», «Аҡ Бүре», Ватан", «Татнефтьарена» Боҙ Һарайы, «Толпар», «Бостан», «Зилант», «Триумф» — боҙ аренаһы һәм «Триумф» универсаль спорт комплексы — бассейндар һәм баскетбол майҙансыҡтары менән, шулай уҡ Стенд атыу комплексы, «Аҡсарлаҡ» ябыҡ бассейны, Теннис академияһы, «КАИ Олимп» мәҙәни-спорт комплексы, «Санкт-Петербург» волейбол үҙәге, Бокс һәм өҫтәл теннисы үҙәге, баскетбол менән, «Бүревестник» ябыҡ йөҙөү бассейны, Үлән өҫтөндәге хоккей үҙәге, Баскет-холл баскетбол спорт ҡоролмаһы, Универсиада ауылы файҙаланыуға тапшырылды[10].

Тағы дүрт объектты — Һыу спорт төрҙәре һарайын, Гимнастика үҙәген, 45 мең урынлыҡ стадион һәм Ишкәкле спорт төрҙәре үҙәген — 2010 йылдан һуң Хөснуллин ТР төҙөлөш, архитектура һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министры вазифаһынан киткәндән һуң, уның вариҫтары төҙөнө[10].

Ошо уҡ ваҡытта Хөснуллин Ҡазан дәүләт архитектура-төҙөлөш университетының «Экономика и предпринимательство в строительстве» «Төҙөлөштә иҡтисад һәм эшҡыуарлыҡ» кафедраһы доценты була[11].

Мәскәүҙә үҙгәртергә

 
Михаил Александрович Мень, Сергей Семёнович Собянин һәм Марат Хөснуллин Ҡала төҙөлөшө сәйәсәте комплексы коллегияһы ултырышында. 2014 йылдың 8 авгусы
 
Марат Хөснуллин Төҙөлөш министрлығында тәүге эш кәңәшмәһен үткәрә. 2020 йылдың 22 ғинуары
 
Марат Хөснуллин һәм Владимир Владимирович Путин, 2020 йылдың 3 марты

18 ноября 2010 года Хуснуллин был назначен руководителем Департамента городского строительства города Москвы[8].

2010 йылдың 2 декабрендә — ҡала төҙөлөшө сәйәсәте һәм төҙөлөш мәсьәләләре буйынса мэр урынбаҫары[8].

2011 йылдың мартында Мәскәү ҡалаһының ҡала төҙөлөшө сәйәсәте һәм төҙөлөш мәсьәләләре буйынса коллегия рәйесе итеп тәғәйенләнә[12]. Шул уҡ йылда үҙ белдеге менән башланған төҙөлөштәрҙе туҡтатыу буйынса ҡала комиссияһын етәкләй[13].

2012 йылдың ғинуар-июль айҙарында ҡала заказы объекттары буйынса проект документацияһына экспертиза үткәреү өсөн яуаплы булған, һөҙөмтәлә бюджеттың ҡайһы бер статьяларын ҡыҫҡартыуға өлгәшелә: төҙөлөш хаҡы 20 %-ҡа, йәки 18,8 миллиард һумға кәмегән. Шулай уҡ ҡала объекттары подрядсыларын билдәләүгә сауҙа үткәреү һөҙөмтәләре буйынса башланғыс хаҡтарҙы 9 %-ҡа, йәғни 8,4 миллиард һумға кәметеүгә өлгәшелде[14].

Хөснуллин ҡатнашлығында шулай уҡ төҙөлөштөң бейеклек сикләү схемалары һәм Бульвар ҡулсаһы эсендәге ерҙәрҙе файҙаланыу режимдары раҫлана[15].

2012 йылдан алып Хөснуллин мэрия аппараты идаралығы менән берлектә төҙөлөш өлкәһендә документтар алыу процедураһын ябайлаштырыу маҡсатында электрон документтар әйләнеше системаһын индереү проекты өсөн яуап бирә башланы. Был ер участкаларының ҡала төҙөлөшө пландарын, архитектура-ҡала төҙөлөшө ҡарарҙарын, экспертиза һығымталарын, төҙөлөшкә рөхсәт ҡағыҙҙарын электрон төрҙә алыуҙы күҙ уңында тота[16].

2012 йылдың мартынан Хөснуллин «Мәскәү-Сити» Мәскәү халыҡ-ара эшлекле үҙәген (ММДЦ) төҙөү һәм мәсьәләләрен хәл итеү буйынса штабҡа етәкселек итте[12] (2008 йылғы финанс көрсөгө арҡаһында инвесторҙар, кредит ресурстары булмау сәбәпле)[17] һәм «Рәсәй»[18] һәм «Сити Пэлас» комплексы: («Федерация» бик бейек йорттар комплекслы төҙөү эштәрен туҡтатты йәки проекттан сыҡты). Объекттарҙы тапшырыу планы ҡайтанан ҡаралды[19]. Уның урынына Мәскәү халыҡ-ара эшлекле үҙәге районындағы урамдарҙың бер өлөшөн яңыртып төҙөргә (реконструировать), атап әйткәндә, Яңы транспорт сиселешен (яҡынса 2,5 километр оҙонлоҡтағы ете өҫтәмә күп һыҙатлы автомобиль сиселешен төҙөү 2012 йылдың көҙөндә тамамланды) төҙөргә ҡарар ителде[20].

2012 йылдың апреленән Хөснуллин — Мәскәү тимер юл узелы территорияһының, тимер юл транспорты инфраструктураһы объекттарының һәм уларҙың эргәһендәге ер участкаларының ҡала төҙөлөшө үҫеше проблемалары буйынса Советы рәйестәше[21][22].

2012 йылдың 1 июленән, Мәскәү өлкәһе территорияһының бер өлөшөн ҡушҡандан алып, Хөснуллин шулай уҡ «Яңы Мәскәү»ҙә төҙөлөш сәйәсәте өсөн яуаплы[23].

2013 йылдың ғинуарында яңы булдырылған, ҡалала берҙәм ҡала төҙөлөшө һәм архитектура сәйәсәтен ғәмәлгә ашырыуҙы контролдә тоторға тейешле Архитектура советын етәкләне. Хөснуллин менән килешеү буйынса советҡа Рәсәй һәм сит ил эксперттары инде[24]. Эре һәм әһәмиәтле территорияларҙа ҡала төҙөлөшө үҫеше концепцияларын әҙерләүгә конкурстар үткәреү тәжрибәһе барлыҡҡа килде[16].

Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәтенең вице-премьеры үҙгәртергә

2020 йылдың 21 ғинуарында Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте вице-премьеры итеп тәғәйенләнгән[25].

2020 йылдың 29 ғинуарынан Хөснуллин Ҡырым һәм Севастополь буйынса куратор итеп һайланды.

Санкция йөгө үҙгәртергә

2022 йылдың февраль аҙағында, Рәсәй үҙҙәрен иғлан иткән Донецк һәм Луганск халыҡ республикаларын танығандан һуң, «Украинаның территориаль бөтөнлөгөн, суверенитетын һәм бойондороҡһоҙлоғон ҡаҡшатыусы» кеше булараҡ Евросоюз санкцияларына эләкте[26].

Төҙөлөш сәйәсәте өлкәһендәге иң мөһим проекттары үҙгәртергә

Мәскәү метрополитены үҫеше үҙгәртергә

Файл:Вице-мэр Москвы Марат Хуснуллин.jpeg
Хөснуллин 2017 йылдың 16 декабрендә «Рязанская» транспорт-күсеп ултырыу үҙәгенең (ТПУ) төҙөлөш майҙансығында

2011 йылдан Хөснуллин ҡатнашлығында 101 саҡрым метро линияһы, шул иҫәптән 54 саҡрым Мәскәү үҙәк ҡулсаһы төҙөлгән. Шул уҡ ваҡытта метрополитен төҙөүҙең хаҡы, шул иҫәптән проектлауҙың Европа стандарттарына күсеү һәм ваҡ һалынған станциялар төҙөлөшө файҙаһына тәрән һалыныу станциялары проекттарынан баш тартыу иҫәбенә, кәмендә 25 %-ҡа кәмегән. [27]. Метро төҙөү ваҡыты уртаса 30 %-ҡа кәмегән.

Ҡала төҙөлөшө сәйәсәте үҙгәртергә

2012 йылдан Хөснуллин «Рубль за метр» программаһын тормошҡа ашырыуҙа ҡатнаша, уның сиктәрендә Мәскәү Хөкүмәте, биш йылда юғары сифатлы фәнни реставрация яһау шарты менән, шәхси инвесторҙарға мәҙәни мираҫ объекттарын 49 йылға льготалы ҡуртымға бирә. 2012 йылдың авгусы аҙағына программа сиктәрендә биш Мәскәү усадьбаһы: XVIII быуат аҙағы — XIX быуат башында нигеҙ һалынған Морозовтар усадьбаһы һәм Николоямский урамындағы Н. П. Баулиндың торлаҡ йорто (нигеҙҙә — XVIII быуат палаталары); Подсосенский тыҡрығындағы архитектор Константин Буссеның XVIII—XIX быуат ҡала усадьбаһы; Таганка майҙанындағы Колесников-Шаргин-Сапатиналар усадьбаһы; Печатников тыҡрығында урынлашҡан крәҫтиән Сысоевтың йорто (билдәле «кариатидлы йорт»). 2013 йыл аҙағынаса йәнә 50 мәҙәни мираҫ объекты, тарихи күренештәрен артабанғы тергеҙеү бурысы менән, льготалы ҡортомға тапшырылды[28].

2013 йылдан Хөснуллин контроле аҫтында 2035 йылға тиклем, уға яңы ҡушылған территорияларҙы ла иҫәпкә алып, Мәскәүҙе үҫтереүҙең генераль планы эшләнә[29].

2014 йылдан Хөснуллин «Лужники» спорт комплексын һәм уның эргәһендәге инфраструктураны реконструкциялау буйынса проектҡа ла етәкселек итә. 2017 йылдың июнендә «Лужники» Ҙур спорт аренаһын реконструкциялау алдан билдәләнгән ваҡыттан ярты йылға алдараҡ тамамланды. 2018 йылда «Лужники» спорт комплексында футбол буйынса Донъя чемпионаты уҙғарыла[30].

Шул уҡ йылда баш ҡаланың төҙөлөш комплексы Мәскәү йылғаһын үҫтереү концепцияһын эшләүгә халыҡ-ара конкурс үткәрә. Проектҡа инвестициялар, шул иҫәптән, яр буйын төҙөкләндереүҙе һәм йәмәғәт урындарына әйләндереүҙе индереп, 100 миллиард һумдан ашыу тәшкил итәсәк[31]Ҡалып:Аффилированный источник.

2018 йылда Хөснуллин етәкселегендә «Рәсәй» ҡунаҡханаһы урынлашҡан Мәскәү үҙәгендә Зарядье паркы проекты ғәмәлгә ашырылды. «Рәсәй» ҡунаҡханаһын һүтеү 2006 йылдың февралендә башланды һәм 2010 йылдың башына тамамланды. 2012 йылда Зарядьены үҫтереү концепцияһын әҙерләүгә халыҡ-ара ижади конкурс үткәрелде, унда теләгән һәр кем ҡатнаша алды. Территорияларҙы үҙләштереү буйынса үҙ проекттарын бөтә донъянан 240 команда тәҡдим итә. Конкурс йомғаҡтары буйынса «халыҡ эше» әҙерләнде, унда ер өҫтө төҙөлөшөн кәметергә һәм ер аҫты киңлеген әүҙем файҙаланырға, шулай уҡ ҡаланың тарихи үҙәгендә мәҙәни киңлектең бөтөнлөгөнә зыян килтергән планлаштырыу ҡарарҙарынан баш тартырға тәҡдим ителде[32].

Транспорт сәйәсәте үҙгәртергә

2011 йылда Хөснуллин проекттың хаҡы юғары булыу сәбәпле, 60 километр оҙонлоғондағы Дүртенсе транспорт ҡулсаһын төҙөүҙән баш тартҡан. Ул Мәскәү ҡулса автомобиль юлына (МКАД) һәм Өсөнсө транспорт ҡулсаһына төшкән ауырлыҡты кәметергә Мәскәү ҡалаһының район-ара бәйләнештәрен яҡшыртырға тейеш булған. Проект Төньяҡ-Көнбайыш, Төньяҡ-Көнсығыш хордтары һәм Көньяҡ рокада ойоштороу маҡсатында үҙгәртелә[33].

Тәнҡит үҙгәртергә

Мәскәү хөкүмәтенең ҡала төҙөлөшө буйынса комиссияһы рәйесе булараҡ, Хөснуллин Садовническая урамындағы (вл. 9) Мәскәүҙең тарихи-мәҙәни мираҫының мөһим өлөшө — Привалов йорттарын һүтеүгә булышлыҡ итә[34]. 2015 йылдың 15 ғинуарында комиссия ултырышында, ҡануниәт положениеларына ҡарамаҫтан, биналарҙы һүтеү өсөн тауыш бирә[35].

Төҙөүсе икенсе көнөндә үк емереү эштәренә тотона, «Яблоко» партияһы Хөснуллиндың отставкаһы өсөн ҡултамғалар йыйыу тәҡдимен индерә[36] — ике аҙна самаһы ваҡыт эсендә 5 мең самаһы мәскәүле ҙәр үҙ фекерен белдерә.

2011 йылдың авгусында Transparency International ришүәтселеккә ҡаршы көрәш хөкүмәттеке булмаған халыҡ-ара ойошмаһының Рәсәй бүлексәһе тикшереүенә ярашлы, Марат Хөснуллин Мәскәүҙең төньяғындағы «Дубки» паркы менән йәнәш участкала халыҡтың ризаһыҙлығына алып килгән торлаҡ комплексын төҙөү менән бәйле ғауғаға ҡатнашлығы булыуы мөмкин. 2015 йылдың сентябрендә чиновник етәкселегендәге ҡала мөлкәте департаменты «На Ивановской» торлаҡ комплексын төҙөүсегә балалар баҡсаһы ҡалҡып ығырға тейешле участканы капиталь төҙөлөшкә биреп, ер биреү маҡсатын үҙгәртеү рөхсәтен бирҙе, ошоноң һөҙөмтәһендә ерҙең кадастр хаҡы 145 миллиондан 517 миллион һумға тиклем артты. Процедура офшорҙы ойоштороусылар — Nordnet Holdings Limited, «Центроград» ЯСЙ (был яуаплылығы сикләнгән йәмғиәттең генераль директоры һәм берҙән-бер хужаһы Маҡсат Шәммәдов Хөснуллиндың күп йыллыҡ бизнес-партнёры менән бәйле) һәм Любовь Цветкова («Мәскәү ҡалаһының инвесторҙар ассоциацияһы» коммерцияға ҡарамаған ойошмаһын етәкләй) — составына ингәндән һуң булды[37].

2016 йылдың ноябрендә баҫылып сыҡҡан Transparency International коррупцияға ҡаршы көрәш буйынса хөкүмәттеке булмаған халыҡ-ара ойошманың Рәсәй бүлексәһе тикшереүенә ярашлы, Хөснуллин Татарстандың төҙөлөш, архитектура һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министры булған сағында әсәһе ҡарамағында булған фирмалар менән эшләгән — был мәнфәғәттәр конфликты тигәнде аңлата һәм «Коррупцияға ҡаршы эш итеү тураһында»ғы федераль законға ҡаршы килә. 2006 йылдан 2011 йылға тиклем эшләгән «Авердикс» компанияһы, Transparency International мәғлүмәттәренә ярашлы, лондон Averdo Property Management Limited һәм виргин британ утрауҙарындағы Averdix Business Corp офшорына ҡараған, Татарстандың ҙур төҙөлөш һәм коммуналь ойошмаларының контроль пакетын һатып алған. 2005 йылдан 2010 йылға тиклем М. Ш. Хөснуллиндың йортонда теркәлгән Бөйөк Британия гражданы Роза Хөснуллина фирманың директоры булған[38].

2016 йылдың декабрендә «Ведомости» гәзитенә биргән интервьюһында Хөснуллин эшмәкәрлегенә бәйле Transparency International ғәйепләүҙәрен кире ҡаҡты һәм, әсәһенең бер ҡасан да Британия гражданлығына эйә булмауын, ә үҙенең һуңғы 15 йылда даими рәүештә тикшереүҙәр үтеүен, мөлкәт тураһында отчёт биреүен, бөтә килеме декларацияла сағылыш тапҡанын аңлатып бирҙе[39].

2020 йылдың декабрендә ғауғалы «Филатов луг» торлаҡ комплексына өлөшсөләрҙе күсереү мәсьәләһен хәл итеүҙә ярҙам кәрәклеге мөрәжәғәте менән сығыш яһаны. Был проблеманы 2021 йылдың башында хәл итергә тейештәр ине[40], һуңынан мөҙҙәт бер нисә тапҡыр күсерелде: тәүҙә 2021 йылдың йәй уртаһына[41] һәм һуңынан 2021 йылдың аҙағына[42][43]. Аныҡ ваҡыт әлегә тиклем билдәләнмәгән.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре үҙгәртергә

 
Марат Хөснуллин 8-се Мәскәү урбанистика форумында. 2018 йылдың 18 июле
  • «Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыуҙы үткәреүҙәге хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (2002)
  • Рәсәй Төҙөлөш һәм архитектура буйынса дәүләт комитетының Почёт грамотаһы (2003)
  • Рәсәй Федерацияһы Төҙөлөш һәм торлаҡ-коммуналь комплексы дәүләт комитетының Почёт грамотаһы (2003)
  • «Рәсәйҙең почётлы төҙөүсеһе» почётлы исеме (2004)
  • «Татарстан Республикаһының атҡаҙанған төҙөүсеһе» почётлы исеме (2005)
  • «Ҡазандың 1000 йыллығы иҫтәлегенә» миҙалы (2005)
  • «Рәсәй профсоюздарына 100 йыл» миҙалы (2005)
  • Татарстан Республикаһы Министрҙар Кабинетының Рәхмәт хаты (2007)
  • Татарстан Республикаһы Президентының Рәхмәт хаты (2008) (2010)
  • II дәрәжә «Ватан алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» орденының миҙалы (2008)[44]
  • «Татарстан Республикаһы алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены (2010)
  • «Рәсәй торлаҡ-коммуналь хужалығының почётлы хеҙмәткәре» почётлы исеме (2010)
  • Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған төҙөүсеһе (2013 йылдың 21 декабрендә) тигән маҡтаулы исем — төҙөлөш өлкәһендәге ҡаҙаныштары һәм күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте өсөн[45]
  • Рәсәй Ғәҙәттән тыш хәлдәр министрлығының «Тырышлыҡ өсөн» миҙалы (2016)
  • IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (2016)
  • «Татарстан Республикаһы алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» орденының миҙалы (2016)
  • Рәсәй Федерацияһы Төҙөлөш һәм торлаҡ-коммуналь хужалыҡ министрлығының Почёт билдәһе (2016)
  • «Татарстандың почётлы төҙөүсеһе» күкрәккә таға торған билдә (2016)
  • 2-се дәрәжә «„Рәсәй тимер юлдары“ ААЙ-н үҫтереүҙә ҡаҙаныштары өсөн» (2016)[46]
  • «Тәбиғәтте һаҡлауҙың почётлы хеҙмәткәре» билдәһе (2016)
  • «Мәскәү ҡалаһының почётлы төҙөүсеһе» тигән маҡтаулы исем (2017)
  • Рәсәй Федерацияһы Именлек Советының «Милли именлекте тәьмин итеүҙәге хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (2017)
  • Рәсәй Федерацияһы Президентының Рәхмәт хаты (2017)
  • Почёт ордены (2018)[47]
  • «Мәскәү алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» айырма билдәһе (2020)

Ғаиләһе үҙгәртергә

Өйләнгән, өс бала атаһы: улы һәм ике ҡыҙы.

Мөлкәте үҙгәртергә

2011 йылда Хөснуллин Мәскәү ҡалаһы милкендә булған Кремлдән алыҫ түгел майҙаны 186,7 м² булған фатир һатып ала. 2016 йылда фатирҙы ҡыҙы Мәликәгә бүләк итә. Znak.com 2020 йылда фатирҙың хаҡын 200 миллион һумға баһаланы[48].

2020 йылда Хөснуллиндың үҙ исеменә яҙылмаған Мәскәүҙәге «Серебряный Бор»ҙа баҙар хаҡы яҡынса 1 миллиард һумлыҡ һарайҙа йәшәүе билдәле булды. Baza баҫмаһы тикшереүенә ярашлы, дәүләт хеҙмәткәренең «аҡ» килеме бындай күсемһеҙ милекте һатып алырлыҡ түгел[49]. Тикшереү һөҙөмтәһе баҫылып сыҡҡандан һуң, Хөснуллин ошо күсемһеҙ милекте килем тураһында декларацияһында теркәгән, әммә һалым декларацияһын боҙғаны өсөн бер ниндәй ҙә яуаплылыҡҡа йәлеп ителмәгән[50].

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/FR/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2022:042I:FULL&from=FR
  2. Марат Шакирзянович Хуснуллин. Заместитель Председателя Правительства Российской Федерации
  3. Хуснуллин Марат Шакирзянович. Дата обращения: 4 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 30 ғинуар 2013 года. 2013 йыл 30 ғинуар архивланған.
  4. Marat Khusnullin // Коммерсантъ.
  5. За Хуснуллиным пришел doctor | Вечерняя Казань
  6. За Хуснуллиным пришел doctor. Каспаров. Ru
  7. Поймали за язык
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Хуснуллин Марат Шакирзянович — Биография. Дата обращения: 4 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 7 август 2013 года. 2013 йыл 7 август архивланған.
  9. 9,0 9,1 Портал строителей города — про жильё
  10. 10,0 10,1 Спортивные объекты Универсиады в Казани
  11. Казанский государственный архитектурно-строительный университет 2016 йыл 17 август архивланған.
  12. 12,0 12,1 Ъ-Справочник. Дата обращения: 4 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 6 сентябрь 2013 года.
  13. Хуснуллин возглавил комиссию по пресечению незаконного строительства вместо Ресина
  14. М.Хуснуллин подвел итоги деятельности Стройкомплекса Москвы за семь месяцев 2012 года
  15. Заседание коллегии Комплекса градостроительной политики и строительства города Москвы 2017 йыл 7 ноябрь архивланған.
  16. 16,0 16,1 Заседание Правительства Москвы(недоступная ссылка)
  17. Первая развязка
  18. http://echo.msk.ru/news/555339-echo.html Строительство башни «Россия» в деловом центре Москва-Сити заморожено
  19. «Лужники», «Москва-Сити» и другие перестройки Москвы 2014 йыл 8 август архивланған.
  20. «Москва-Сити» ищет выезд
  21. Совет занимается разработкой решений для органов исполнительной власти Москвы и подразделений РЖД по повышению эффективности использования территорий МЖД, объектов инфраструктуры и прилегающих к ним участков, реализации на них инвестиционных проектов
  22. Градостроительным развитием территорий железной дороги в Москве займется специальный совет
  23. Недвижимость-2013: обращение заместителя Мэра Москвы Марата Хуснуллина
  24. Архитектурный совет Москвы возглавил Кузнецов
  25. Новый состав правительства. Полный список. РБК. Дата обращения: 21 ғинуар 2020.
  26. Рада рекомендовала СНБО Украины ввести санкции против всех российских депутатов, которые голосовали за признание «ДНР» и «ЛНР», 23 февраля 2022
  27. Стоимость строительства метро в Москве снизили на 25 %. Дата обращения: 4 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 18 июнь 2013 года.
  28. До конца года в льготную аренду может быть сдано около 50 объектов культурного наследия 2013 йыл 28 август архивланған.
  29. Марат Хуснуллин: «В Москве будет построено 300 гостиниц». Дата обращения: 4 сентябрь 2013. Архивировано из оригинала 18 июль 2013 года. 2013 йыл 18 июль архивланған.
  30. Марат Хуснуллин: Реконструкцию «Лужников» можно начать лишь в мае 2014 года
  31. Будущее Москвы-реки определится на международном конкурсе 2016 йыл 4 март архивланған.
  32. Первая очередь парка «Зарядье» была завершена в 2017 году, торжественное открытие парка состоялось 9 сентября 2017 года, в день празднования 870-летия Москвы. 4 ландшафтные зоны, павильоны, парковка, музеи, выставочные залы, парящий мост через Москву-реку — все это открыто для посетителей. Уникальный концертный зал — филармонию — планируют завершить и открыть в 2018 году.
  33. Более 230 км дорог реконструируют в Москве за три года — Хуснуллин
  34. К. Михайлов. Две правды Правительства Москвы
  35. Они голосовали за снос домов Привалова // «Архнадзор», 18 января 2015.
  36. Снесет ли Хуснуллин Кремль? // «Век», 22 января 2015.
  37. Заместителя Собянина заподозрили в конфликте интересов: позволил рубить парк «Дубки» ради ЖК, связанного с бизнес-партнёром семьи «NEWSru.com», 11.08.2016
  38. Transparency International узнала о госконтрактах, которые заммэра Москвы Хуснуллин выдавал фирмам своей матери «NEWSru.com», 19.11.2016
  39. Ведомости. «Люди должны как можно меньше ездить» (14 декабрь 2016). 26 декабрь 2016 тикшерелгән.
  40. Хуснуллин пообещал решить проблему ЖК "Филатов луг" в начале 2021 года. realty.interfax.ru. Дата обращения: 24 сентябрь 2021.
  41. Хуснуллин поручил ускорить решение проблемы с ЖК «Филатов луг» и обеспечить заселение жителей летом. www.mskagency.ru. Дата обращения: 24 сентябрь 2021.
  42. Хуснуллин: проблему с ЖК "Филатов луг" постараются решить до конца года. Недвижимость РИА Новости (20210724T1911). Дата обращения: 24 сентябрь 2021.
  43. Хуснуллин: проблему с ЖК "Филатов луг" постараются решить до конца года. filatovlug.ru. Дата обращения: 26 сентябрь 2021. 2021 йыл 26 сентябрь архивланған.
  44. Deputy Mayor for Urban Development and Construction / Marat Khusnullin / The official website of the Mayor and the Government of Moscow. web.archive.org (9 август 2016). Дата обращения: 1 март 2022.
  45. Указ Президента Российской Федерации от 21 декабря 2013 г. № 929 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
  46. Фотофакт. www.gudok.ru. Дата обращения: 20 декабрь 2016.
  47. Указ Президента Российской Федерации от 27 декабря 2018 года № 756 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
  48. Мария Плюснина. [https://www.znak.com/2020-01-27/vice_premer_rf_marat_husnullin_podaril_dochke_kvartiru_v_500_metrah_ot_kremlya Соседи — губернатор, бывший охранник Путина и генпродюсер «Первого канала». Вице-премьер РФ Марат Хуснуллин подарил дочке квартиру в 500 метрах от Кремля] (27.01.2020). 2020 йыл 27 ғинуар архивланған.
  49. Светлана Башарова. Как друзья Марата Хуснуллина помогли ему спрятать дом за миллиард. Как друзья Марата Хуснуллина помогли ему спрятать дом за миллиард. Дата обращения: 26 апрель 2021.
  50. Вице-премьер Марат Хуснуллин задекларировал дом в Серебряном бору из антикоррупционного расследования. Общая Газета (20 апрель 2021). Дата обращения: 26 апрель 2021. 2021 йыл 26 апрель архивланған.

Һылтанмалар үҙгәртергә

Ҡалып:Действующее Правительство Российской Федерации