Хира (мәмерйә)

Хира
	Хира
	ғәр. حراء‎
Дәүләт	Сәғүд Ғәрәбстаны
Тәбиғи-географик объекты сиктәрендә урынлашҡан	Джабаль аль-Нур[d]
	Хира Викимилектә

Хира (араб. حراء — хира́) — Мәккәнән 3,5 км алыҫлыҡта урынлашҡан ҙур булмаған (яҡынса 3,5 — 2 м) мәмерйә, ауыҙы Ҡәғбәгә табан йүнәлтелгән. Сәғүд Ғәрәбстаны территорияһындағы Жәбәл ән-Нур тауының төньяҡ-көнсығыш битләүендә урынлашҡан.

Тарихы

Риүәйәт буйынса, Мөхәммәт Пәйғәмбәр Хира мәмерйәһендә уйланыу өсөн яңғыҙ ҡалырға ярата. Пәйғәмбәр заманында уның янында, Ираҡ хажиҙары йөрөгән юлдың һул яғында әл-Әҡнәс ғаиләһе биҫтәһе (шиб) урынлашҡан булған^[1]. Исламға ярашлы, тап ошо мәмерйәлә Ябраил фәрештә (изге яҙмала — Гавриил), Мөхәммәт Пәйғәмбәргә беренсе үәхи — Әл-Ғәләҡ сүрәһенең тәүге 5 аятын тапшыра.

Әл-Ғәләҡ сүрәһенең тәүге 5 аяты

Һине барлыҡҡа килтергән Раббыңдың исеменә уҡы.

Кешене Ул уҡмашҡан ҡандан яралтты,

уҡы, һинең Раббың иң йомарт,

Ул ҡәләм менән өйрәтте —

Ул кешегә белмәгән нәмәне өйрәтте.

Әл-Ғәрәк 96:1—5 ^{(Кулиев)}

Мәмерйә ауыҙы

Шулай уҡ, Пәйғәмбәр әт-Таифҡа сәфәрҙән ҡайтҡас, 620 йыл тирәһендә Хирала булған һәм, Мәккәнең хәүефһеҙлегенә инанғансы, шунда көткән, тип хәбәр ителә^[1].

Хәҙерге заманда

Мәмерйә Мина үҙәне буйындағы юл янында урынлашҡан булһа ла, уға барыу бер нисек тә хаж йәки башҡа ғибәҙәт төрҙәре менән бәйле түгел.

Иҫкәрмәләр

↑ ^1,0 ^1,1 Weir, Watt Montgomery, 1986

Әҙәбиәт

Ḥirāʾ / Weir T. H., Watt W. Montgomery // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле);
Wüstenfeld F. Chroniken der Stadt Mekka, I (426, 493), III (447), IV (332);
Ali Bey Travels, II, 65;
Burckhardt Travels in Arabia, I, 320 f.

	Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[Weir,_Watt_Montgomery—1986——-1] 1,0 ^1,1 Weir, Watt Montgomery, 1986

[1]