Тархан (Оло Киңел ҡушылдығы)
Туҡранлы (рус. Турхановка) — Рәсәйҙәге йылға. Ырымбур өлкәһенең Боғорослан районы[1] биләмәләрендә аға. Оло Киңел йылғаһының уң ҡушылдығы. Йылға оҙонлоғо 24 км. Бассейн майҙаны 101 км².
| Тархан | |
| Ҡайҙа ҡоя | Оло Киңел (Һамар ҡушылдығы) |
|---|---|
| Һыу йыйыу бассейны | Волга бассейны[d] |
| Бассейн майҙаны | 101 км² |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ-территориаль берәмек | Ырымбур өлкәһе |
| Оҙонлоҡ | 24 km |
 | |
Һыу реестры мәғлүмәттәре
үҙгәртергәРәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәте буйынса йылға Түбәнге Волга һыу бассейны округында урынлашҡан, һыу хужалығы участкаһы — Оло Киңел башынан тамағына тиклем, Көтөүлек йылғаһынан башҡа (инешенән Көтөүлек һыуһаҡлағысына тиклем). Бәләкәй йылға бассейны (йылға эске бассейны) — юҡ, йылға бассейны — Волга, Куйбышев һыуһаҡлағысы үренән Каспий диңгеҙенә ҡушылғанға тиклем[2].
Һыу ресурстарының федераль агентлығы тарафынан әҙерләнгән Рәсәй Федерацияһы территорияһын һыу хужалығы буйынса районлау геоинформация системаһы мәғлүмәттәре буйынса[2]:
— Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 11010000812112100008012
— Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 112100801
— Бассейн коды — 11.01.00.008
— ГӨ буйынса томы — 12
— ГӨ буйынса сығарылыш — 1
Этимологияһы
үҙгәртергәГидроним башҡорт телендәге тархан һүҙенән килеп сыҡҡан. Был хаҡта Ырымбур топонимдар белгесе Б. А. Моисеев «Местные названия Оренбургской области. Историкотопонимические очерки» тигән китабында ошолай тип яҙа:
|
Тарханы — это знатные башкиры или татары, которые за свою долгую и верную службу русскому царю получали тарханные, или дарственные, грамоты, по которым они наделялись земельными, охотничьими и другими угодьями.Эти угодья давались в пожизненное пользование вместо денежного жалования.
Угодья по реке Кинель и её притокам также выделялись тарханам, о чём свидетельствует, например, исторический документ, относящийся к началу XVII столетия:«Предку казаков Ивановых тархану Килею Монашеву грамотой царя Михаила Федоровича в 1618 году были даны в денежное жалование по реке Кинелю и иным рекам и урочищам бобровые ловли в пожизненное пользование». Так и по речке Турханке какой-то тархан пользовался угодьями лесными, земельными и охотничьими в соответствии с тарханной грамотой, которую получил от царя. Поэтому речка стала называться Тарханкой (Турханкой) [3] |
|
.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».
- ↑ 2,0 2,1 РФ һыу реестры: Турхановка.
- ↑ Моисеев, Б. А. Местные названия Оренбургской области. Историкотопонимические очерки / Мин-во образования и науки РФ, ФГБОУ ВПО «Оренбург. гос. пед.ун-т». — Оренбург : Изд-во ОГПУ, 2013. — 380 с. ISBN 978-5-85859-528-1
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Моисеев, Б. А. Местные названия Оренбургской области. Историкотопонимические очерки/ Мин-во образования и науки РФ, ФГБОУ ВПО «Оренбург. гос. пед.ун-т».. — Оренбург: Изд-во ОГПУ, 2013. — 380 с с.ISBN 978-5-85859-528-1