Сурб Аствацацин сиркәүе (Оло Салы)

1867

Әрмән-григориан ғибәҙтханаһы
Пресвятая Богородица сиркәүе Сурб Аствацацин сиркәүе
Сиркәү 1925-1941 йылдарҙа Сиркәү 1925-1941 йылдарҙа
Ил	Рәсәй
Ауыл	Оло Салы
Конфессия	Әрмән апостол сиркәүе а
Епархия	Яңы Нахичеван һәм Рәсәй епархияһы Әрмән апостол сиркәүе
Төҙөлөшө	1860—1867 йылдар
Бөгөнгө хәле	эшләүсе

Файл: Дворик_церкви.jpg|мини|Сиркәү әле

Рәсәй Федерацияһының мәҙәни мираҫы, объект № 6100895000

Сурб Аствацацин сиркәүе  — Ростов өлкәһе Мясников районы Оло Салы ауылындағы ғибәҙәтхана. Әрмән апостол сиркәүенә ҡарай. Әрмән Апостол Сиркәүенең Яңы Нахичеван һәм Рәсәй епархияһы.

Адресы: Рәсәй, Ростов өлк., Мясников районы, Оло Салы ауылы, Ленин урамы.

Тарих

Император Екатерина Икенсе 1778 йылдың 9 мартында әрмәндәрҙе Дон еренә күсереү тураһындағы указында, күсеп килгән әрмәндәргә үҙ диндәренә һәм милли ҡанундарына ярашлы бары тик Эчмиадзин католикосы — әрмәндәрҙең Юғары патриархына буйһоноп ҡына сиркәү төҙөү хоҡуҡы бирелгән. Яңы ерҙәргә күсеп килгәс, әрмәндәр үҙ сиркәүҙәрен төҙөй башлағандар.

1848 йылда Оло Салы ауылы араларында әрмәндәр ҙә булған мәхәллә кешеләре кирбес сиркәү төҙөргә ҡарар иткән. Төҙөлөш 1860 йылда башланып 1867 йылда тамамланған. Сиркәү проектының архитекторы Н. Моратов булған. Сиркәү проектын барлыҡ әрмәндәрҙеъ Католиксы Армян Нерсесян V раҫлаған. Ул вафат булғас, сиркәүҙе төҙөргә Католикос Матевос I (1858—1865) ярҙам иткән. Төҙөлөш эштәре тамамланғандан һуң, 1867 йылда Католикос Геворк IV (1866—1882) сиркәүҙе изгеләндергән.

1938 йылда сиркәү ябылған, уның милкенең бер өлөшөн урындағы магазин аша һатҡандар. Файл: Нацисты_в_селе_Большие_Салы.jpg|слева|мини|202x202пкс| Немецтар Оло Салы ауылында. Уларҙан артта Сурб Аствацацин сиркәүе күренеп тора. Һуғыш аҙағында, 1945 йылда, сиркәү өр-яңынан эш итә башлаған. Ауылда (3 май 2001 йыл) " Сурб Аствацацин сиркәүе " дини ойошмаһы барлыҡҡа килгән һәм унда мәхәллә кешеләре теркәлә башлаған. Шул уҡ йылда сиркәү тергеҙелгән, 2003 йылда көмбәҙ өлөшө һәм сиркәүҙең стенаһы аяҡҡа баҫтырылған. Мәхәллә кешеләре юғалтылған сиркәү әйберҙәрен табып, кире сиркәүгә килтергәндәр.

2008 йылда сиркәү Сурб Аствацацин сиркәүе тулыһынса аяҡҡа баҫҡан һәм уны барлыҡ әрмәндәрҙең Юғары Патриархы һәм Католикосы Гарегин II 7 сентябрҙә изгеләндергән.

Был ваҡытта Әрмәнстандан килтерелгән барлыҡ әрмәндәрҙең дә изге ҡомартҡыһы — Хачкар, тәре формаһындағы таш, изгеләндерелгән. Ул әрмәндәрҙең үҙ Тыуған илдәренең символы булып, рус-әрмән дуҫлығы хөрмәтенә сиркәү янында ҡуйылған. Ташты бизнесмен Артур Ханамирович Карапетян сиркәүгә бүләк иткән.

26 сентябрь 2011 йыл. Ауылдың репрессияға эләгеп ҡорбан булған дин әһелдәре һәм сиркәү-мәхәллә уҡытыусылары иҫтәлегенә мемориаль һәйкәл-тәре ҡуйылған.

Август айының һуңғы йәкшәмбеһендә Мәрйәм инәнең Успениеһы көнө сиркәүҙә йыл һайын тәхет байрамы үткәрелә.

Дин әһелдәре

2004 йылда сиркәүҙең руханийы булып Сурб Аствацацин тәғәйенләнгән.

Әҙәбиәте

• Вартанян В. Г., Казаров С. С. Армянская-Апостольская Церковь на Дону // Ростов н/Д., 2001.
• Халпахчьян О. X. Архитектура Нахичевани-на-Дону // Ер. 1988/
• Российская и Ново-Нахичеванская епархия Армянской Апостольской Церкви. Исторический путь. М., 2013.

Һылтанмалар

• Большие Салы. 2017 йыл 23 октябрь архивланған. Церковь Сурб Аствацацин 2017 йыл 23 октябрь архивланған.
• Церковь Сурб Аствацацин (Большие Салы, Ростовская область, Россия)
• Донские храмы