Сатира
Сатира (латинса satira) — мәрәкә һәм мәҙәктең (комизмдың) сәнғәттә әсе һәм үткер сағылышы. Беҙҙең әйләнә-тирәләге төрлө (башлыса кире) күренештәрҙе күп яҡлы көлдөргөс һәм көлкө саралар: сарказм, ирония, гипербола, гротеск, аллегория, пародия һәм башҡалар ярҙамы менән һәм поэтик кәмһетеү аша фаш итеү жанры. Унда Гораций, Персий, бигерәк тә Европа классицизмы өсөн уның иң һуңғы формаһын билдәләгән Ювенал әле лә һоҡланырлыҡ уңыштарға ирешә. Сәйәси сатира жанрына Аристофандың Афиналағы халыҡ власы тураһындағы әҫәрҙәре туранан-тура йоғонто яһай.
Сатирала юмор тура тәнҡитте йомшартыу өсөн ҡулланыла, юғиһә сатира вәғәз төҫө алыр ине. Был сатирик әҫәрҙәрҙең тәүгеләре өсөн үк хас күренеш.
ЭтимологияҮҙгәртергә
«Сатира» (француз телендәге «satire», латин телендәге «satira», боронғораҡ формаһы — «satura») үҙләштерелгән һүҙ — аллаларға йыл һайын алып барылған төрлө аш-һыу менән тулы табаҡ; десерт; ҡатнашма, шиғри ҡатышма; күсмә мәғәнәһе: ҡатышма, ваҡ-төйәк.
Әҙәби әһәмиәтеҮҙгәртергә
Үҙенең тарихи сығышы яғынан Боронғо Рим әҙәбиәтендә «сатира» — ул поэтик әҫәр, әҙме-күпме әһәмиәтле күләмле лирик шиғыр. Унда беҙ айырым типик заттарҙың йәки күренештәр һәм заттарҙың киң бер төркөмө үҙенсәлектәрен һәм сифаттарын әҙме-күпме кире яҡтан йәки ҡаты ғәйепләп һәм нәфрәт менән һүрәтләүҙе күрәбеҙ. Әҫәрҙең һөжүм һәм фаш итеү йөкмәткеһе яғынан сатиранан памфлет һәм пасквиль айырылып тора; һуңғыһы авторҙың теге йәки был заттарға һөжүм итеүе һәм уларҙы фаш итеүендә ниәттәренең мораль бысраҡлыҡтары менән характерлана. Ә памфлет — ҡайһы бер осраҡта тик публицистик сығыш, әммә ул айырым заттарға ҡаршы яуаплы ирекле һүҙ бейеклегендәге художестволы сатира.
Грек-рим доньяһыҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Фарсы һәм әзербайжан сатираһыҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Инглиз сатираһыҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Америка сатираһыҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Хәҙерге көнбайыш сатираһыҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Тәнҡитле моменттарҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Рәсәй империяһында сатираҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Хәҙерге Рәсәйҙә сатираҮҙгәртергә
Был мәҡәләнең өлөшө әлегә яҙылмаған. Википедия авторҙарының береһенең ниәте буйынса был урында махсус бүлек булырға тейеш.
Һеҙ был мәҡәләне яҙып, проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
ӘҙәбиәтҮҙгәртергә
- Стенник Ю. В. Русская сатира XVIII века / Отв. ред. Г. Н. Моисеева. Институт русской литературы (Пушкинский Дом) АН СССР. — Л.: Наука, Ленингр. отд-ние, 1985. — 364 с. — 5 300 экз.Стенник Ю. В. Русская сатира XVIII века / Отв. ред. Г. Н. Моисеева. Институт русской литературы (Пушкинский Дом) АН СССР — Л.: Наука, Ленингр. отд-ние, 1985. — 364 б. — 5 300 экз.
ҺылтанмаларҮҙгәртергә
Сатира Викиһүҙлектә | |
Сатира Викимилектә | |
Сатира Викияңылыҡтарҙа |
- САТИРА — Литературное исследование сатиры как жанра
- Новости Сатиры. Серфинг по сатирическим сайтам планеты
Был әҙәбиәт тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |