Никитин яланғаслыҡтары
Никитин яланғаслыҡтары (рус. Никитинские обнажения меловых и палеогеновых отложений ) — диңгеҙ фаунаһы менән өҫкө юра ҡомташтарынан торған геологик тәбиғәт ҡомартҡыһы (1965).
| Никитин яланғаслыҡтары | |
|---|---|
| урыҫ :Никитинские обнажения меловых и палеогеновых отложений | |
| Төп мәғлүмәт | |
| Майҙаны | 2,6 гектар |
| Нигеҙләнгән ваҡыты | 17 август 1965 йыл |
| Идара итеүсе ойошма | Башҡортостан Республикаһы Тәбиғәттән файҙаланыу һәм экология министрлығы |
| Урынлашыуы | |
| 52°24′16″ с. ш. 55°38′30″ в. д.HGЯO | |
Тасуирламаһы
үҙгәртергәДөйөм ҡалынлығы яҡынса 9 метр булған аҡбур һәм палеоген ултырмаларының сиге буйындағы төп геологик киҫелеш, ҡалынлығы 50 м-ҙан да кәм түгел тип баһалана. Майҙаны 2,6 га.
Көйөргәҙе районы Яңы Ҡалта ауылынан көньяҡ-көнбайышҡа табан 4 саҡрым алыҫлыҡта Оло Юшатыр йылғаһының уң ярында, Ырымбур өлкәһе Яңы Никитино ауылынан төньяҡтараҡ урынлашҡан. Маастрихт ярусының яҙыу аҡбурынан, палеоцендың һәм эоцендың һоро-йәшел һәм йәшел ҡомташтарынан, опокаларынан, балсыҡтарынан, окисланған сидериттарынан тора. Палеоген тоҡомдары составында тимер гидроокиселдары, пирит бар. Диатом ылымыҡтар табылған. Яланғаслыҡтар тәүге тапҡыр Вахрушев Георгий Васильевич тарафынан 1940 йылда тасуирлана. 1950 йылда О. С. Адрианова, 1958 йылда В. Л. Яхимович тарафынан тикшерелә. Участка диңгеҙ фаунаһы булыуы һәм файҙалы ҡаҙылмалар составының байлығы арҡаһында ҡыҙыҡлы[1][2].
Ҡомартҡы эталон, ғилми әһәмиәткә эйә.
Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәтенең 2018 йылдың 11 апрелендәге 163-сө Ҡарары менән төҙөлөш материалдарын сығарыу (ҡом, гипс), теләһә ниндәй төҙөлөш, тәбиғәт ҡомартҡыһының торошон насарайтыусы ниндәй ҙә булһа хужалыҡ эшмәкәрлеге тыйыла.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ Никитинские обнажения верхнеюрских песчаников с морской фауной. — «Рәсәйҙең махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре» мәғлүмәт-аналитика сайты мәғлүмәте: (ИАС «ООПТ РФ») (рус.).
- ↑ Э. Г. Гареев «Геологические памятники природы РБ» стр.79 2023 йыл 15 ғинуар архивланған.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Никитинские обнажения верхнеюрских песчаников с морской фауной. — «Рәсәйҙең махсус һаҡланыусы тәбиғәт биләмәләре» мәғлүмәт-аналитика сайты мәғлүмәте: (ИАС «ООПТ РФ») (рус.).
- Никитин яланғаслыҡтары // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 30 ғинуар 2022)
- Э. Г. Гареев. Геологические памятники природы РБ. — Уфа: Тау, 2004. — 296 с. — ISBN 5-93578-028-3.