Мартынов Дмитрий Яковлевич

Мартынов Дмитрий Яковлевич
	Мартынов Дмитрий Яковлевич
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР
Тыуған көнө	25 март (7 апрель) 1906
Тыуған урыны	Темрюк[d], Кубан өлкәһе[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	22 октябрь 1989 (83 йәш)
Вафат булған урыны	Мәскәү, СССР
Ерләнгән урыны	Востряково зыяраты[d]
Һөнәр төрө	астроном
Эш урыны	В. П. Энгельгардт исемендәге астрономия обсерваторияһы[d]; П. К. Штернберг исемендәге дәүләт астрономия институты[d]
Уҡыу йорто	Ҡазан (Волга буйы) федераль университеты
Ғилми дәрәжә	физика-математика фәндәре докторы[d]
Аспиранттар	Эрнст Апушевич Дибай[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Ф. А. Бредихин исемендәге премия[d]
	Мартынов Дмитрий Яковлевич Викимилектә

Мартынов Дмитрий Яковлевич (7 апрель 1906 йыл — 22 октябрь 1989 йыл) — совет педагогы һәм астрофизигы.

Биографияһы

Дмитрий Яковлевич Мартынов 1906 йылдың 7 апрелендә Краснодар крайының Темрюк ҡалаһында тыуған.

Симферополь университетында уҡый, астрономияны тәрәнерәк өйрәнеү өсөн Ҡазан университетына күсә һәм уны 1926 йылда тамамлай. 1931—1951 йылдарҙа В. П. Энгельгардт исемендәге астрономия обсерваторияһы директоры, ә һуңынан 3 йыл Ҡазан дәүләт университеты ректоры була.

1954 йылда Мәскәү дәүләт университетының астрономия кафедраһы мөдире булып эшләй башлай, ә бер йылдан П. К. Штернберг исемендәге дәүләт астрономия институтын етәкләй (1976 йылға тиклем).

Фәнни тикшеренеүҙәренең төп йүнәлештәре: ике ҡатлы системалар, планетология һәм үҙгәреүсе йондоҙҙар. «Астрономик циркуляр»ҙың баш мөхәррире (1941—1962) һәм «Земля и Вселенная» журналының баш мөхәррире (1965). «Курс общей астрофизики» дәреслеге (1988) һәм «Сборник задач по астрофизике» уҡыу әсбабы авторы(1986) .

Бөтә Союз астрономия-геодезия йәмғиәте (ВАГО) Президенты (1960, 1965, 1970—1975) һәм Халыҡ-ара астрономия союзының «Документация» 5-се Комиссия президенты (1955—1961).

1989 йылдың 22 октябрендә Мәскәүҙә вафат була. Востряковский зыяратында ерләнгән^[1].

Танылыуы

1977 йылда Н. С. Черных асҡан бәләкәй планета 2376 Martynov (2376 Мартынов) Мартынов исеме менән аталған^[2] .
Халыҡ-ара астрономия союзы уның исемен Марстағы Martynov (Мартынов) кратерына биргән^[3].
1945 йылда Д. Я. Мартыновҡа Татар АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре, ә 1966 йылда — РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән эшмәкәре исеме бирелә.

1986 йылда «Курс практической астрофизики» һәм «Курс общей астрофизики» дәреслектәр йыйылмаһы өсөн Ф. А. Бредихин исемендәге премия бирелә.

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

Колчинский И.Г., Корсунь А.А., Родригес М.Г. Астрономы: Биографический справочник. — 2-е изд., перераб. и доп.. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.

Һылтанмалар

«40 лет открывая астероиды», статья о работах Черных

[1] Могила Д. Я. Мартынова

[2] Minor Planet Alphabetical List

[3] Указатель названий на планетах

[1]

[2]

[3]